Kiện Phó tổng thống - Nước cờ cuối của phe ông Trump để đảo ngược kết quả

Phó tổng thống trở thành bị đơn

Trong một diễn biến gây tranh cãi, cuối tuần qua, hạ nghị sĩ Cộng hòa bang Texas Louie Gohmert đã đệ đơn kiện kết quả bầu cử lên tòa án liên bang. Điều đáng nói là, bị đơn trong vụ kiện này là Phó tổng thống Mike Pence - người dự kiến chủ trì phiên họp toàn thể quốc hội Mỹ vào tuần tới để kiểm phiếu và xác nhận tổng thống đắc cử.

Trong đơn kiện, ông Gohmert đề nghị thẩm phán liên bang Jeremy Kernodle ra phán quyết buộc Phó tổng thống Pence thừa nhận có thẩm quyền chọn hay không chọn đại cử tri (người trực tiếp bầu ra tổng thống) ở một bang nhất định nào đó. Ông Gohmert lập luận, đây là điều được nêu trong Tu chính án thứ 12. Ông cũng cho rằng, tòa án nên tuyên bố Đạo luật Kiểm phiếu đại cử tri năm 1887 là vi hiến vì mâu thuẫn với Tu chính án thứ 12. Lập luận này của ông Gohmert có nghĩa là ông Pence hoàn toàn có quyền thay thế đại cử tri đã bỏ phiếu cho ông Biden bằng đại cử tri ủng hộ ông Trump.

Đây có thể coi là bước tiếp theo trong chiến dịch đảo ngược kết quả của nhóm nghị sĩ Cộng hòa đồng minh của ông Trump sau khi tự chọn ra các "đại cử tri thay thế" ở các bang và gửi kết quả bỏ phiếu lên quốc hội mặc dù gần như chắc chắn các lá phiếu đó không được chấp nhận về mặt pháp lý.

"Vụ kiện sẽ không đi đến đâu"

Vụ kiện nhanh chóng thu hút sự chú ý và kéo theo nhiều tranh cãi. Các chuyên gia pháp lý cho rằng, đây là một vụ kiện vô vọng. "Không có từ ngữ nào để nói về việc này", Rick Hasen, chuyên gia luật tại Đại học California, bình luận.

Joshua Geltzer, giám đốc điều hành một viện nghiên cứu thuộc Đại học Georgetown, nhận định: "Vụ kiện sẽ không đi đến đâu".

Steven Vladeck, giáo sự luật tại Đại học Texas, nhận xét: "Nếu Tu chính án 12 cho phó tổng thống quyền đơn phương hủy bỏ phiếu đại cử tri để mang lại lợi ích cho đảng của họ hay thậm chí cho chính họ, các phó tổng thống trước kia đã làm vậy rồi".

Đây không phải lần đầu tiên Phó tổng thống Pence trở thành bị đơn trong một vụ kiện bầu cử. Tuần trước, nhiều nhóm ủng hộ ông Trump đã đệ một đơn kiện lên tòa án liên bang ở Washington, trong đó lập luận phó tổng thống không được quyền kiểm bất cứ phiếu đại cử tri nào mà không được cơ quan lập pháp của bang đó xác nhận.

Quốc hội Mỹ sẽ họp lưỡng viện vào ngày 6/1 tới để kiểm phiếu đại cử tri và chính thức xác nhận kết quả bỏ phiếu đại cử tri (ông Biden giành 306 phiếu, ông Trump giành 232 phiếu). Phó tổng thống Mike Pence với vai trò chủ tịch Thượng viện sẽ chủ trì cuộc họp và công bố tổng thống đắc cử.

Theo quy định của hiến pháp Mỹ, ông Pence có nhiệm vụ mở tất cả phong bì thư đảm bảo chứa các giấy xác nhận bỏ phiếu của đại cử tri đoàn ở các bang. Vai trò của ông Pence chỉ mang tính thủ tục và ông gần như không có quyền hạn trong việc đơn phương hủy bỏ bất cứ phiếu đại cử tri nào. "Ông Pence không thể làm được gì nhiều. Nhiệm vụ của ông ấy chỉ là đọc (kết quả) thật to", Donald A. Ritchie, một cựu nhà sử học của Thượng viện Mỹ, nhận định.

Mặc dù ông Pence gần như không thể giúp ông Trump đảo ngược kết quả bầu cử vào ngày 6/1 tới, nhưng động thái sắp tới của ông được đặc biệt chú ý. Bản thân ông Pence được cho là đã cố giải thích với Tổng thống Trump rằng vai trò của ông trong phiên họp xác nhận kết quả bầu cử chỉ là thủ tục, nhưng chủ nhân Nhà Trắng có thể sẽ coi hành động đó của "phó tướng" là "sự phản bội".