Hé lộ mắt xích quan trọng giúp Mỹ tìm ra tung tích thủ lĩnh IS
(Dân trí) - Giới chức tình báo phương Tây và Ả rập từng rất khó khăn trong việc truy tìm tung tích của Abu Bakr al-Baghdadi, thủ lĩnh nhóm phiến quân khét tiếng IS từng đứng sau nhiều vụ hành quyết và tấn công đẫm máu khắp thế giới.
Manh mối từ chỉ huy hàng đầu
Trong cuộc truy lùng kéo dài nhằm tìm kiếm thủ lĩnh phiến quân IS Abu Bakr al-Baghdadi, các nhóm tình báo Iraq đã có một bước đột phá hồi tháng 2/2018, sau khi một trong số các chỉ huy hàng đầu của Baghdadi cung cấp cho họ thông tin quan trọng về cách thức giúp Baghdadi trốn thoát suốt nhiều năm.
Theo Reuters, Baghdadi thỉnh thoảng tổ chức các cuộc họp chiến lược với các trợ lý hàng đầu trong những chiếc xe buýt nhỏ di động chất đầy rau để tránh bị phát hiện, Ismael al-Ethawi, một trong những cựu cố vấn hàng đầu của thủ lĩnh IS, khai với các quan chức sau khi người này bị giới chức Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ và chuyển giao cho phía Iraq.
Một quan chức an ninh Iraq tiết lộ rằng Ethawi đã cung cấp thông tin giá trị giúp các tổ chức an ninh Iraq tìm ra một mắt xích chưa được biết đến trong vòng hoạt động của Baghdadi và những nơi mà y thường hay trốn.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 28/10 thông báo, Baghdadi đã chết trong một cuộc đột kích của Mỹ tại một ngôi làng ở khu vực Idlib thuộc đông bắc Syria. Theo lời ông Trump, Baghdadi chạy trốn xuống đường hầm bên trong khu nhà của y, mang theo theo ba đứa con nhỏ. Y vừa chạy, "vừa khóc vừa rên rỉ". Khi chạy tới cuối đường hầm và biết không còn đường thoát, Baghdadi đã kích hoạt áo đánh bom, tự kết liễu đời mình cùng 3 đứa con.
“Ethawi cung cấp cho chúng tôi thông tin chi tiết về 5 người, trong đó có anh ta, những người thường gặp Baghdadi tại Syria và những địa điểm khác”, quan chức trên cho hay.
Trước khi Baghdadi chết, giới chức tình báo phương Tây và Ả-rập đã rất vất vả để tìm manh mối về nơi trú ẩn của kẻ lãnh đạo một “vương quốc khủng bố” trên một khu vực rộng lớn ở Syria và Iraq và ra lệnh cho các tay súng thuộc cấp tiến hành nhiều vụ hành quyết ghê rợn. Baghdadi cũng chịu trách nhiệm về các vụ tấn công đẫm máu trên khắp 5 châu lục với danh nghĩa bảo vệ đạo Hồi.
Việc bắt giữ các phiến quân như Ethawi đóng vai trò quan trọng giúp các mật vụ tìm ra manh mối của thủ lĩnh tối cao IS.
Ethawi, người có bằng tiến sĩ và khoa học đạo hội, được giới chức tình báo Iraq xem là một trong 5 cố vấn hàng đầu của Baghdadi. Ethawi gia nhập al-Qaeda vào năm 2006 và bị các lực lượng Mỹ bắt giữ vào năm 2008 và bị giam giữ trong 4 năm.
Baghdadi giao cho Ethawi các nhiệm vụ quan trọng như đưa ra các chỉ thị tôn giáo và lựa chọn các chỉ huy của IS. Sau khi IS cơ bản sụp đổ vào năm 2017, Ethawi chạy trốn tới Syria cùng người vợ Syria.
Baghdadi đã chết trong cuộc đột kích bí mật của Mỹ tại ngôi làng Barisha ở tây bắc Syria đêm ngày 26/10 (Ảnh: NYT)
Khu vực khoanh tròn là ngôi nhà của Baghdadi tại làng Barishia (Ảnh: NYT)
Một diễn biến quan trọng khác diễn ra hồi đần năm nay trong một chiến dịch chung mà trong đó các mật vụ Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Iraq đã bắt giữ các chỉ huy IS cấp cao, trong đó có 4 người Iraq và một người Syria.
“Các phần tử này đã cung cấp cho chúng tôi toàn bộ những địa điểm mà chúng từng gặp Baghdadi tại Syria và chúng tôi quyết định phối hợp với CIA để triển khai thêm các nguồn lực bên trong các khu vực này”, một quan chức Iraq có quan hệ mật thiết với các tổ chức an ninh, tiết lộ.
“Vào giữa năm 2019, chúng tôi đã xác định rằng Idlib là nơi Baghdadi thường di chuyển từ làng này sang làng khác cùng với gia đình của y và 3 trợ lý thân cận”, quan chức trên nói.
Những người cung cấp tin tại Syria sau đó đã phát hiện một người đàn ông Iraq tại một khu chợ ở Idlib và nhận ra ông ta trong một bức ảnh. Đó chính là Ethawi và họ đã theo ông ta tới ngôi nhà nơi Baghdadi đang sống.
“Chúng tôi chuyển các thông tin chi tiết cho Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và họ đã dùng vệ tinh cũng như các máy bay do thám để theo dõi chặt chẽ địa điểm trong 5 tháng qua”, quan chức Iraq tiết lộ.
Hai ngày trước, Baghdadi cùng gia đình rời địa điểm lần đầu tiên, di chuyển trên một chiếc xe buýt nhỏ tới một ngôi làng lân cận. “Đó là khoảnh khắc còn sống cuối cùng của hắn”, quan chức Iraq miêu tả.
Những kẻ thù bản địa
Baghdadi cũng chạy trốn khỏi các kẻ thù bản địa tại Syria.
Hayat Tahrir al-Sham, nhóm có tên cũ là Mặt trận Nusra và thống trị khu vực Idlib, cũng đẩy mạnh cuộc tìm kiếm của riêng mình đối với thủ lĩnh IS sau khi nhận được thông tin rằng y có mặt trong khu vực, theo một chỉ huy của nhóm.
Mặt trận Nusra và tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng từng là đối thủ, chiến đấu chống lại nhau rất quyết liệt trong cuộc xung đột ở Syria.
Mặt trận Nusra, do Abu Mohamad al-Golani sáng lập, từng là nhánh chính thức của al-Qaeda tại Syria cho tới khi tách ra hoạt động riêng vào năm 2016.
Theo chỉ huy của Hayat Tahrir al-Sham tại Idlib, nhóm này gần đây đã bắt được một trợ lý khác của Baghdadi là Abu Suleiman al-Khalidi, một trong 3 nam giới ngồi bên cạnh thủ lĩnh IS trong video gần đây nhất. Theo người này, việc bắt giữ Khalidi là mấu chốt trong việc truy lùng Baghdadi.
Các bình luận trên làm dấy lên khả năng Hayat Tahrir al-Sham, mà người dân địa phương tin là có liên lạc với các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ tại tây bắc Syria, có thể đã chuyển thông tin mà họ nắm được cho các cơ quan tình báo khác.
Baghdadi có thể đã xác định rằng việc ẩn náu tại Idlib là hi vọng lớn nhất sau khi IS bị xóa sổ tại Iraq và Syria. Hắn ta có thể hóa trang, trong khi các chốt kiểm soát và an ninh lỏng lẻo do các nhóm có vụ trang đảm nhiệm có thể gia tăng cơ hội sống sót cho y.
Theo chỉ huy trên, Baghdadi được tin là đã trú ẩn tại Idlib trong khoảng 6 tháng, và mục đích chính của y tại đó là trú ẩn. Tuy nhiên, Hayat Tahrir al-Sham vẫn xem Baghdadi là một mối đe dọa lớn vì sự hiện diện của y có thể thu hút những người ủng hộ tại một khu vực nơi IS có các nhánh ngầm.
Các tay súng của Hayat Tahrir al-Sham đã đột kích thị trấn Sarmin khoảng 2 tháng trước sau khi nhận được thông tin về Baghdadi đang trú ẩn tại đây nhưng không tìm thấy y.
An Bình