Giá dầu thô giảm sâu: Người cười, kẻ khóc

Giàn khoan dầu ở Tioga, Bắc Dakota, Mỹ. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Đối với các nước tiêu thụ, mức giảm này sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng. Nhưng các nước sản xuất bị ảnh hưởng mạnh mẽ.

Nhật báo La Croix ngày 21/12 phân tích những tác động việc sụt giá thảm hại của "vàng đen" đối với các nước trên thế giới qua bài viết có tựa đề "Giá dầu thô rẻ: Ai thắng, ai thua?"

Thúc đẩy tăng trưởng tại các nước tiêu thụ

"Người cười, kẻ khóc" là nhận định đầu tiên của La Croix và nói một cách tổng quát, giá dầu rẻ "có tác động tích cực đáng kể về hoạt động và tài chính công", theo phân tích được Viện Terra Nova đưa ra hồi tháng 5/2015. Nhất là đối với khu vực đồng euro, giá dầu thô giảm là một trong ba cột trụ chính để hồi phục kinh tế, cùng với hai giải pháp khác là giảm giá đồng euro và lãi suất sàn.
 
La Croix nêu ví dụ cụ thể như trường hợp nước Pháp. Tính chung cả các hộ  gia đình và doanh nghiệp trong năm nay, hóa đơn năng lượng Pháp giảm 20 tỷ euro. Điều đó giúp tăng sức mua cho đối tưọng thứ nhất và rộng đường tài chính cho đối tượng thứ hai.
 
Nghiên cứu của Terra Nova cũng nêu rõ: "Trên phương diện cán cân mậu dịch, giá dầu giảm sẽ cho phép nước Pháp giảm đến hơn 1/2 thâm hụt thương mại". 
 
Tuy nhiên, La Croix cảnh báo giá dầu thô giảm không chỉ có tác động tích cực. Một số chuyên gia kinh tế, đứng đầu là ông Mario Draghi, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Châu Âu đang lo ngại giá dầu giảm sẽ dẫn đến tình trạng giảm phát. Đây cũng là một cái bẫy mà khối euro bằng mọi giá phải tránh cho được.

Song cũng theo La Croix, điều nghịch lý là dầu thô thế giới sụt giá có thể sẽ là một tin vui cho môi trường. Cho đến lúc này, nhiều dự án khai thác dầu khí ở những khu vực còn nguyên sơ đã bị đình lại, nhất là ở vùng Bắc Cực nơi được cho có đến 15% nguồn dự trữ dầu và 30% khí cần được khai thác.
  
Các nước sản xuất dầu thô bị ảnh hưởng, xuất khẩu Châu Âu cũng bị vạ lây.
 
Giá dầu thế giới giảm sẽ không kích thích tăng trưởng như những gì đã được dự đoán cách đây một năm. Ông Denis Ferrand, Giám đốc viện Rexecode nhấn mạnh: "Lợi ích có được từ giá dầu giảm bắt đầu mất dần do nguồn thu tại các nước sản xuất mất đi".
 
Các quốc gia Ả Rập khai thác dầu đã quen với lối sống dựa theo mức giá dầu thô 100 USD/ thùng. Theo ước tính của Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF), với mức giá sụt giảm đến hơn 3 lần, chỉ còn từ 30-40 USD/thùng, thâm thủng cộng gộp lại của cả 6 quốc gia trong Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh có lẽ sẽ lên tới 180 tỷ USD. Trong khi chỉ cách đây hai năm (2013) thặng dư mậu dịch của nhóm này là 183 tỷ USD.
 
Hiện tại, các nước này sống nhờ vào nguồn dự trữ, nhưng nguồn đó sẽ cạn đi rất nhanh. Trong trường hợp giá dầu thô vẫn giữ nguyên mức hiện nay, Ả rập Xê út, Bahrein và Oman có lẽ sẽ phải dùng hết các khoản tiết kiệm trong vòng 5 năm, IMF cảnh báo.
 
Còn tại Nga, nơi có nguồn dự trữ dầu khí chiếm đến 70% nguồn xuất khẩu và ¼ Tổng sản phẩm nội địa GDP, các dự báo cho năm 2016 đã trở nên lỗi thời. Tỉ lệ tăng trưởng sau khi bị giảm xuống còn ở mức 3,7% trong năm 2015, có lẽ chỉ còn ở 0,7% cho năm tới, nhưng với điều kiện giá một thùng dầu thô phải ở mức 50 USD.
 
Đối mặt với tình trạng cắt giảm ngân sách đầu tư, nhiều hãng khai thác dầu lớn buộc phải cắt giảm bớt nhân sự hay tiến hành sáp nhập. Chẳng hạn như tại Hoa Kỳ, Halliburton, Tập đoàn khai thác dầu lớn thứ hai đã mua lại hãng lớn thứ ba, Baker Hugues.

Quý Cao (theo La Croix)