Đồng minh không kích Libya đến khi Gadhafi từ chức

Trong một bài viết với những lời lẽ cứng rắn được đăng tải trên nhiều tờ báo ở cả hai bên bờ Đại Tây Dương, Thủ tướng Anh David Cameron, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy và Tổng thống Mỹ Barack Obama cho rằng việc ông Gadhafi vẫn nắm giữ quyền lực “sẽ là sự phản bội quá đáng” với người dân Libya.

“Chừng nào Gadhafi còn nắm giữ quyền lực, NATO và các đối tác trong liên minh sẽ phải duy trì các chiến dịch quân sự để người dân được bảo vệ…”, bài báo viết.

Bài báo trên xuất hiện vào thời điểm các nỗ lực ngoại giao vẫn không thu được kết quả trong việc hàn gắn những bất đồng giữa các đồng minh của NATO quanh tốc độ duy trì chiến dịch quân sự đã kéo dài hơn 3 tuần trong khi tình hình tại chiến trường có dấu hiệu bế tắc.

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton hôm qua cũng tuyên bố Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ sứ mạng của NATO ở Libya cho tới khi nào nhiệm vụ này hoàn tất.

Ngoài “chia rẽ”, trong “giằng co”

Hai tuần lễ sau khi NATO nắm vai trò chỉ huy chiến dịch ở Libya, ngoại trưởng các nước thành viên Liên minh đã họp lại tại Berlin trong hai ngày hôm qua và hôm nay. Pháp và Anh cố gắng thuyết phục các đồng minh tăng viện cho chiến dịch, vì việc thiếu phương tiện đã khiến cho các cuộc oanh kích không đạt hiệu quả như mong muốn.

Các thành viên của liên minh đang bị chia rẽ về việc liệu có nên đẩy nhanh chiến dịch ném bom nhắm vào lực lượng trung thành với nhà lãnh đạo Libya Gadhafi hay không. Anh và Pháp đã kêu gọi các đồng minh đầu tư thêm vào chiến dịch quân sự này, trong khi Mỹ đã tìm cách hạn chế vai trò của mình ở Libya.

Theo giới quan sát, yêu cầu của Pháp và Anh không chủ yếu nhắm vào Mỹ vì cho dù đã thông báo rút khỏi chiến dịch khoảng 50 chiến đấu-oanh tạc từ ngày 4/4, nhưng Washington vẫn hỗ trợ mạnh mẽ lực lượng NATO. Lời kêu gọi của Paris và London thực ra là để gia tăng sức ép quân sự ở Libya, đồng thời nhắm vào những đồng minh châu Âu, trong đó có Đức vốn đã quyết định không can thiệp.

Trước khi cuộc họp bắt đầu, hai ngoại trưởng Đức và Pháp đã công nhận bất đồng này và tìm cách giảm nhẹ tầm quan trọng, cho rằng cả hai bên đều đeo đuổi cùng một mục tiêu là hoà binh và dân chủ, nhưng chỉ bất đồng trên phương tiện, như theo lời giải thích của Ngoại trường Pháp Alain Juppé. Tuy nhiên, ông Juppé cũng nói thêm là về cơ bản, cả hai bên đều đồng ý là “không có giải pháp quân sự mà phải có một giải pháp chính trị”.

Hiện nay, Pháp và Anh đảm trách một nửa các phi vụ ở Libya, trong lúc Bỉ, Canada, Đan Mạch và Na Uy phụ trách phân nửa còn lại. Sáu quốc gia này muốn chia bớt gánh nặng. Ban chỉ huy NATO cũng cho biết cần thêm ít nhất 10 máy bay nữa cho các chiến dịch oanh kích.

Tuy nhiên, Tây Ban Nha và Hà Lan, những nước chỉ triển khai máy bay chiến đấu tuần tra để vùng cấm bay không bị vi phạm, đã nói thẳng là không cần làm hơn nữa.

Bất đồng hồ sơ Libya không chỉ tồn tại trong nội bộ NATO, mà còn xuất hiên trong nhóm mang tên “nhóm tiếp xúc về Libya”, đã họp lại hôm 13/4 tại Doha (Qatar) để thống nhất lập trường về Libya. Sau cuộc họp, nhóm này đồng ý trợ giúp tài chính cho phe nổi dậy, nhưng về mặt quân sự thì họ vẫn tránh không đề cập đến vấn đề vũ khí. Đây cũng là một vấn đề gây chia rẽ trong nhóm.

Tại chiến trường trường, tuy phe nổi dậy đã chiếm lại thành phố chiên lược Ajdabya, cách Benghazi 160 km, nhưng lực lượng của ông Gadhafi hiện vẫn ở thế tấn công.

Phe nổi dậy đã phải chật vật để duy trì quyền kiểm soát một vài thành phố mà họ đã chiếm được từ lực lượng của chính phủ. Hôm qua, phe nổi dậy nói rằng lực lượng của ông Gadhafi đã bắn rocket vào thành phố Misrata làm ít nhất 9 người thiệt mạng.

Các nhân chứng cho biết hôm qua, một loạt các vụ nổ làm rung chuyển khu vực thủ đô Tripoli ngay sau khi máy bay của NATO cất cánh.