Dấu hiệu Nga có thể sắp đánh lớn vào Ukraine

Các ảnh vệ tinh chụp được ngày 11/3 cho thấy 10 máy bay ném bom Tu-95MS cùng với 35 máy bay ném bom Tu-22M3, 5 máy bay vận tải An-12, 3 máy bay huấn luyện Tu-134UBL, 4 trực thăng Mi-8 của Nga được triển khai tại căn cứ không quân Olenya, trên Bán đảo Kola. Với quy mô này, đây là đợt triển khai ở Olenya lớn nhất kể từ khi xung đột Ukraine nổ ra.

Việc tập trung số lượng lớn máy bay quân sự tại một căn cứ không quân làm dấy lên câu hỏi về động thái mới của Nga, đặc biệt là khi xét đến cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine và căn cứ này nằm gần biên giới NATO. Liệu điều này có báo hiệu sự leo thang hay chỉ là một động thái phòng thủ hoặc một hoạt động hậu cần.

Căn cứ không quân Olenya, nằm cách Murmansk khoảng 90km về phía nam, từ lâu đã là một cơ sở quan trọng cho lực lượng hàng không chiến lược Nga.

Căn cứ không quân Olenya có lịch sử lâu đời như một trung tâm hàng không tầm xa của Nga. Đường băng dài 3.500m, dài nhất trên Bán đảo Kola, khiến nơi đây trở nên lý tưởng để vận hành máy bay hạng nặng có khả năng vượt qua những khoảng cách xa.

Về mặt địa lý, Olenya nằm cách biên giới Ukraine khoảng 1.800km về phía bắc, một khoảng cách nằm ngoài tầm với của hầu hết các máy bay không người lái và vũ khí thông thường của Ukraine. Khoảng cách này đã biến nơi đây thành nơi trú ẩn an toàn cho các máy bay ném bom của Nga, đặc biệt là sau khi máy bay không người lái Ukraine tấn công các căn cứ Nga gần hơn như Engels ở khu vực Saratov vào cuối năm 2022 và đầu năm 2023.

Về mặt lịch sử, nơi đây từng là căn cứ trinh sát hải quân trong Chiến tranh Lạnh và thậm chí còn là điểm dừng tiếp nhiên liệu cho các chuyến bay giữa Moscow và Havana vào những năm 1960 và 1970. Gần đây hơn, kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự ở Ukraine vào tháng 2/2022, Olenya đã đóng vai trò nổi bật trong các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga vào các mục tiêu ở Ukraine.

Các máy bay ném bom Tu-95MS và Tu-22M3 đóng tại đó đã đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động này. Chúng thường mang theo tên lửa hành trình được sử dụng để tấn công cơ sở hạ tầng Ukraine ở xa tiền tuyến.

Tuy nhiên, việc tập trung đột ngột một số lượng lớn máy bay ném bom như vậy tại tiền đồn phía Bắc xa xôi này không phải là cảnh tượng thường thấy, và nó đã thu hút sự chú ý của những người quan sát theo dõi các động thái quân sự của Nga.

Vào tháng 5/2023, hình ảnh vệ tinh cho thấy sự tập trung đáng kể máy bay chiến đấu tại Olenya, bao gồm 14 máy bay ném bom Tu-95MS, 2 máy bay Tu-160, 2 máy bay Tu-22M3, cùng với máy bay vận tải và trực thăng. Sau đó là một cuộc tấn công quy mô lớn của Nga vào các thành phố Ukraine.

Do vậy, việc triển khai hiện nay ở Olenya có thể là dấu hiệu cho thấy Nga chuẩn bị đánh lớn vào Ukraine.

Michael Clarke, một nhà phân tích quốc phòng và cựu giám đốc Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia tại London, nhận định Nga có thể đang củng cố nguồn lực không quân để tiến hành một cuộc tấn công phối hợp, có thể là nhằm khai thác điểm yếu trong hệ thống phòng không của Ukraine khi mùa xuân đang đến gần.

Ông cho rằng, sự hiện diện của 35 máy bay ném bom Tu-22M3, một con số vượt xa các đợt triển khai trước đó, có thể chỉ ra một kế hoạch áp đảo các mục tiêu của Ukraine.

Trong khi đó, Katarzyna Zysk, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng Na Uy, chỉ ra vai trò của Olenya đã thay đổi kể từ khi xung đột bắt đầu và việc triển khai quy mô lớn này  có thể chỉ phản ánh hoạt động bảo trì thường xuyên hoặc tái bố trí lực lượng.