Cựu Tổng thống Philippines Duterte bị bắt

Văn phòng Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos hôm nay 11/3 xác nhận cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị bắt tại sân bay quốc tế Manila theo lệnh của Tòa Hình sự Quốc tế (ICC).

Ông Duterte bị cáo buộc có liên quan đến cái chết của hàng nghìn người trong cuộc chiến chống ma túy khi còn đương nhiệm.

Ông Duterte bị bắt vào ngày 11/3, ngay sau khi đặt chân xuống sân bay quốc tế Manila, Philippines.

Tổng thống Duterte lên nắm quyền tại Philippines từ tháng 6/2016 và đã khởi động chiến dịch trấn áp tội phạm ma túy gây tranh cãi.

Theo số liệu của chính quyền Philippines, kể từ khi ông Duterte nhậm chức tổng thống từ tháng 6/2016 cho đến tháng 11/2021, hơn 6.200 người đã thiệt mạng trong cuộc chiến ma túy ở nước này, trong khi các nhóm chỉ trích cho biết con số thực tế có thể cao hơn nhiều, lên tới hơn 12.000 người. Ngoài ra, hàng trăm nghìn người đã bị bắt tại Philippines kể từ khi cảnh sát bắt đầu các chiến dịch truy quét.

Những người chỉ trích chiến dịch truy quét ma túy của Tổng thống Duterte cho rằng, lực lượng thực thi pháp luật Philippines đã hành quyết ngay lập tức các nghi phạm ma túy mà không qua xét xử.

Tuy nhiên, cảnh sát khẳng định những nghi phạm bị bắn chết đều có vũ khí và chính họ đã phản kháng lệnh bắt giữ của cảnh sát một cách thô bạo. Ông Duterte cũng nhấn mạnh cảnh sát chỉ được lệnh rút súng trong trường hợp tự vệ.

Tổng thống Duterte từng tuyên bố ông sẵn sàng ngồi tù nếu phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến chống ma túy do ông phát động. Ông Duterte cũng lập danh sách các thị trưởng và quan chức bị xác định là "chính trị gia ma túy" và có biện pháp mạnh tay với nhóm này.

Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) hồi tháng 9/2021 đã cho phép mở cuộc điều tra chính thức về "các tội ác chống lại loài người" trong cuộc chiến chống ma túy ở Philippines do Tổng thống Duterte phát động. Ông Duterte đã lên tiếng chỉ trích ICC, khẳng định ông sẽ tiếp tục cuộc chiến chống ma túy.

ICC đã đình chỉ cuộc điều tra vào tháng 11/2021 theo yêu cầu của Philippines, trong đó Philippines viện dẫn các cuộc điều tra do chính nước này thực hiện.

Tổng thống Duterte đã đơn phương hủy bỏ tư cách thành viên của Philippines tại ICC vào tháng 3/2018, một tháng sau khi công tố viên của nước này cho biết một cuộc điều tra sơ bộ về cuộc chiến chống ma túy đang được tiến hành.

Mặc dù Philippines hiện đã chính thức rút khỏi ICC nhưng nước này từng là thành viên của ICC từ tháng 7/2016 đến tháng 3/2019, khoảng thời gian cuộc chiến chống ma túy bùng nổ và đủ để ICC tiến hành điều tra.

Các thẩm phán tại ICC đã ra phán quyết vào tháng 7/2023 rằng cuộc điều tra có thể được tiếp tục và bác bỏ các phản đối của chính quyền Duterte.

Có trụ sở tại La Hay, Hà Lan, ICC có thể can thiệp khi các quốc gia không muốn hoặc không có khả năng truy tố những nghi phạm trong các vụ án quốc tế liên quan tới những cáo buộc nghiêm trọng nhất, bao gồm diệt chủng, tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người.