Chân dung tướng nhiếp chính quyền lực của Thái Lan

Quốc vương Thái Lan Bhumibol Adulyadej đã qua đời chiều 13/10 sau một thời gian dài lâm bệnh nặng. Theo Luật kế vị năm 1924 của Hoàng gia, Quốc vương là người có đặc quyền chỉ định người kế vị. Thực tế, năm 1972, Hoàng Thái tử Maha Vajiralongkorn, khi đó mới 20 tuổi, đã được sắc phong ngôi vị Thế tử, xác định sẽ là người thừa hưởng ngai vàng từ cha mình.

Như vậy, khi Quốc vương qua đời, Quốc hội Thái Lan sẽ mời người được chỉ định đó lập tức kế vị ngai vàng. Tuy nhiên, Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-o-cha ngày 14/10 cho biết, Hoàng Thái tử Vajiralongkorn muốn hoãn kế vị để dành thời gian để tang cha.

Theo Hiến pháp năm 1991 của Thái Lan, trong trường hợp chưa có người kế vị, Chủ tịch Hội đồng Cơ mật sẽ hiển nhiên được chỉ định đảm nhiệm vai trò nhiếp chính. Như vậy, trong trường hợp này, tướng Prem Tinsulanonda, 96 tuổi, sẽ đảm nhiệm vai trò nhiếp chính cho tới khi Hoàng Thái tử Vajiralongkorn sẵn sàng kế vị.

Tướng Prem sinh ra và lớn lên ở tỉnh Songkhla, miền nam Thái Lan. Ông tốt nghiệp Học viện quân sự Hoàng gia Thái Lan và bắt đầu sự nghiệp chính trị từ năm 1959 với vai trò thành viên Ủy ban soạn thảo Hiến pháp. Từ năm 1968 đến 1971, ông là thượng nghị sĩ và đến năm 1976 được bổ nhiệm vào Hội đồng Cố vấn Thủ tướng Tanin Kraivixien.

Dưới thời Thủ tướng Kriangsak Chomanan, ông giữ chức Thứ trưởng Nội vụ từ năm 1977-1978. Năm 1980, ông Prem trở thành Thủ tướng kiêm nhiệm chức Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan. Trong thời gian này, ông đã 2 lần chặn đứng âm mưu đảo chính vào năm 1981 và năm 1985.

Sau 8 năm giữ chức Thủ tướng, ông Prem được Quốc vương bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng Cơ mật vào năm 1988 và tiếp tục có ảnh hưởng lớn. Đây là cơ quan có vai trò cố vấn cho Quốc vương, có quyền lực lớn liên quan đến việc bổ nhiệm và kế vị trong Hoàng gia. Theo Hiến pháp Thái Lan, Hội đồng này gồm không quá 18 thành viên và đều do Quốc vương chỉ định hay miễn nhiệm. Ngoài ra, các thành viên Hội đồng Cơ mật phải là thành viên độc lập không đảng phái.

Năm 2006, ông Prem bị cáo buộc đứng sau cuộc đảo chính lật đổ chính quyền của Thủ tướng Thaksin Shinawatra. Tuy nhiên, ông đã bác bỏ cáo buộc này.

Patrick Jory, một chuyên gia về nền quân chủ Thái Lan tại Đại học Queensland, nhận định: “Tướng Prem là một nhân vật quan trọng kể từ những năm 1980 và được coi là cánh tay phải của Quốc vương”. Được biết, ông Prem nhìn chung nhận được sự ủng hộ của giới chức quân sự.

Minh Phương

Tổng hợp