Cảnh báo nguy cơ thảm họa đại dịch toàn cầu mới sau Covid-19

Cho đến nay, ít nhất 5.400 con sếu hoang dã đã chết do nhiễm virus cúm gia cầm H5N1 tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Hula ở Israel. Chính quyền Israel lo ngại vấn đề này có thể mở rộng thành tình trạng khẩn cấp toàn cầu.

Trong số 30.000 con sếu hoang dã bay đến khu bảo tồn Hula vào mùa đông năm nay, 17% đã chết. Các nhà khoa học cảnh báo tình trạng có thể sẽ tồi tệ hơn, vì trong số những con sếu còn sống sót, ít nhất 10.000 con đang bị ốm yếu.

Hơn nửa tỷ con chim di cư bay qua khu vực này mỗi năm, hướng đến mùa đông ấm áp ở châu Phi hoặc mùa hè mát mẻ ở châu Âu, khiến nơi đây trở thành "điểm nóng" tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch cúm gia cầm với hậu quả thảm khốc.

Giáo sư động vật học Noga Kronfeld Shor tại Đại học Tel Aviv cảnh báo cái chết của hàng nghìn con sếu hoang dã tại khu bảo tồn Hula, một trong những khu bảo tồn chim hàng đầu thế giới, "là sự kiện bất thường với hậu quả mang tính toàn cầu". Ông Shor, nhà khoa học tại Bộ Môi trường Israel, cho biết xác của các loài chim khác như bồ nông cũng được tìm thấy bên cạnh những con sếu.

Virus cúm gia cầm có thể gây chết người nếu lây nhiễm sang người. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết hơn một nửa trong số 863 người được xác nhận nhiễm virus cúm gia cầm mà WHO theo dõi kể từ năm 2003 đã tử vong. Hầu hết các chủng hoặc biến chủng của virus cúm gia cầm H5N1 tương đối khó truyền sang người. Tuy nhiên, Yossi Leshem, một trong những nhà điểu học nổi tiếng nhất của Israel, cho rằng virus này vẫn có khả năng đột biến thành các chủng mới gây đe dọa như virus corona.

"Có thể xuất hiện một đột biến nào đó khiến virus lây nhiễm sang người và trở thành thảm họa quy mô lớn", Leshem, nhà động vật học tại Đại học Tel Aviv và là giám đốc Trung tâm Quốc tế Nghiên cứu về Di cư của Chim, cho biết.

Người Israel được cảnh báo không đến gần bất kỳ loài chim hoang dã nào trông có vẻ ốm yếu và không được chạm vào phân chim.

Chuyên gia Yoav Motro tại Bộ Nông nghiệp Israel cho biết hiện tại, H5N1 đang biểu hiện "đối lập với Covid-19". "So với Covid-19, khả năng con người nhiễm virus này rất thấp, nhưng khác với Covid-19, nguy cơ tử vong nếu nhiễm bệnh là rất cao", chuyên gia Motro cảnh báo.

"Đó là một tình huống sinh thái đáng lo ngại. Chúng tôi chỉ đơn giản là không biết nó sẽ kết thúc như thế nào, hay sẽ dẫn đến đâu", chuyên gia Motro nói thêm.

Các nhà khoa học Israel vẫn chưa nắm được quy mô đầy đủ của tình trạng sếu chết, vì những nguy hiểm rình rập trong quá trình khảo sát ở khu vực đầm lầy và đất trũng. Các nhà khoa học quan sát chim nhưng vẫn phải tránh tiếp xúc trực tiếp và nỗ lực thu hồi xác chim càng trở nên khó khăn hơn vì Israel hiện vẫn thiếu đồ bảo hộ thấm nước.

"Không có cách nào để biết điều gì sẽ xảy ra. Khi phát hiện cúm gia cầm trong chuồng gà, bạn giết hết gà và khử trùng chuồng. Còn trong tự nhiên, với mức độ lây nhiễm như vậy, tôi không biết tình hình này sẽ dẫn đến đâu. Tôi cảm thấy lo lắng", chuyên gia Motro nói.

Shalom Bar Tal, một nhiếp ảnh gia động vật hoang dã giàu kinh nghiệm, nói rằng ông là một trong những người hiếm hoi được phép tiếp cận khu bảo tồn vào ban đêm để quan sát những con chim đang chết dần chết mòn. Ông cảnh báo "tình hình này có thể biến thành một thảm họa sinh thái không kém gì đại dịch Covid-19".