Cách Ukraine kháng cự các đợt tấn công chớp nhoáng của Nga

Sức kháng cự ngoài dự đoán

Quân đội Ukraine đã khiến nhiều chuyên gia phân tích quân sự bất ngờ bởi năng lực kháng cự tốt hơn so với mọi đánh giá trước đà tiến công của Nga hơn một tuần qua. Một số chuyên gia của Mỹ thậm chí cho rằng, với khả năng kháng cự này, Ukraine có thể tạo ra thách thức cho lực lượng của Nga vài tuần, thậm chí vài tháng tới.

Được trang bị vũ khí chống tăng vác vai, các binh sĩ Ukraine đã tấn công vào đoàn xe quân sự dài hàng chục km của Nga áp sát thủ đô Kiev, khiến đà tiến công của Nga đã chậm càng thêm chậm bởi các rắc rối về hậu cần như thiếu nhiên liệu, năng lượng. Cuộc hành quân của lực lượng Nga do vậy có thể kéo dài vài ngày hoặc vài tuần.

Ở những ngày đầu chiến sự, Ukraine liên tục đưa ra thông tin về chiến thắng của mình và cáo buộc lực lượng của Nga tấn công các mục tiêu dân sự, trong khi ít nhắc đến thất bại trên chiến trường của các đơn vị cơ giới. Kết quả là Ukraine đã lật ngược thế cờ với Nga trong cuộc chiến thông tin.

Trên chiến trường, quân đội Ukraine thực hiện phòng thủ linh hoạt và hiệu quả, dùng kinh nghiệm "sân nhà" để đối phó với lực lượng của Nga trên nhiều mặt trận, tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ nhận định hôm 3/3. Tướng Milley cho rằng, quân đội Nga đã sử dụng một số chiến thuật như sử dụng hệ thống vũ khí di động để gây thách thức cho lực lượng Nga ở bất cứ đâu.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cũng cho rằng, quân đội Ukraine đã cho thấy năng lực và khả năng kháng cự tốt hơn so với hầu hết dự đoán và tất nhiên tốt hơn so với đánh giá ban đầu của Nga.

Ông Michael Carpenter, Đại diện của Mỹ tại Tổ chức Hợp tác và An ninh châu Âu, ca ngợi việc một binh sĩ thủy quân lục chiến của Ukraine tự cho nổ tung thân mình để phá cây cầu, chặn đoàn xe quân sự Nga từ bán đảo Crimea tiến vào Ukraine. Theo Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine, người lính này là kỹ sư tiểu đoàn thủy quân lục chiến Vitaly Skakun Volodymyrovych. Khi tiểu đoàn quyết định rằng cách duy nhất để chặn đoàn xe tăng là cho nổ tung cây cầu, Volodymyrovych đã xung phong đi đặt mìn trên cầu. Vì cây cầu bị sập, lực lượng Nga buộc phải chọn tuyến đường xa hơn để vào Ukraine.

Ở những giờ đầu khi Nga bắt đầu triển khai chiến dịch quân sự, lực lượng của Ukraine đã đẩy lùi một cuộc tấn công của lực lượng đặc nhiệm và lính dù Nga ở một căn cứ không quân quan trọng ở ngoại ô Kiev, ngăn Moscow lập cầu hàng không ở các khu vực ven thủ đô.
Khi quân đội Nga tiến về Kiev và Kharkov, Ukraine di chuyển lực lượng đến các vị trí chiến lược nhanh hơn và đưa ra những quyết định quan trọng về địa điểm tập trung hỏa lực. "Ukraine đã tận dụng lợi thế di chuyển lực lượng và phản công nhanh chóng", Frederick W. Kagan, một chiến lược gia về quân sự tại Viện nghiên cứu American Enterprise của Mỹ, nhận định.

Ở Kiev, khả năng phản công của Ukraine đã đẩy lực lượng của Nga về phía Tây, buộc họ phải tăng cường lực lượng khi tìm cách bao vây thành phố, chuyên gia Kagan bình luận. Ukraine đã lợi dụng quyết định ban đầu của Nga về chỉ sử dụng lực lượng nhỏ, có thời điểm chỉ 2 tiểu đoàn.

Ukraine khó cản đà tiến của Nga nếu chiến sự kéo dài

Mặc dù ấn tượng với khả năng kháng cự của quân đội Ukraine, song giới chức Mỹ vẫn duy trì quan điểm đánh giá rằng năng lực quân sự của Nga vượt trội so với Ukraine.

Ukraine có thể đã làm chậm đà tiến công của Nga nhưng không ngăn chặn được nó, và sự kháng cự đó cũng không đủ mạnh để buộc Moscow thay đổi mục tiêu của chiến dịch. Giới chức Mỹ cảnh báo, trong dài hạn, Ukraine khó có thể cản trở đà tiến công của Nga.

Thực tế, Ukraine kháng cự ở khu vực phía Bắc hiệu quả hơn phía Nam. Ở phía Bắc, Ukraine tiếp tục duy trì tuyến phòng thủ của 2 thành phố chiến lược Kiev và Kharkov. Trong khi đó, Nga giành ưu thế ở phía Nam, tuyên bố giành kiểm soát thành phố Kherson, siết chặt vòng vây thành phố Mariupol trong khi lực lượng đặc nhiệm đổ bộ thành phố Odessa. Nga dường như đang chặn Ukraine tiếp cận vùng biển thông qua các cảng quan trọng phía Nam nước này. Việc cắt đứt quyền tiếp cận vùng biển của Ukraine sẽ giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế nước này và cho phép Nga thiết lập hành lang trên bộ kéo dài từ biên giới của mình, xuyên qua bán đảo Crimea và đến tận Romania.

"Ở phía Nam, khi lực lượng Ukraine tác chiến bộ binh, họ đang thất thế", Thomas Bullock, chuyên gia phân tích độc lập của công ty tình báo quân sự IHS/Jane's, nhận định.

Ukraine là một trong những quân đội lớn nhất ở châu Âu với 170.000 binh sĩ tại ngũ, 100.000 lính dự bị và lực lượng phòng vệ gồm ít nhất 100.000 thành viên.

Quân đội Ukraine cũng được huấn luyện bài bản hơn kể từ sau khi Nga cho sáp nhập bán đảo Crimea vào năm 2014. Nhiều quân nhân đã có kinh nghiệm tác chiến với lực lượng ly khai ở miền Đông - lực lượng do Nga hậu thuẫn.

Lực lượng đặc nhiệm của Mỹ đã hỗ trợ huấn luyện cho quân đội Ukraine. Mỹ cũng cung cấp hơn 3 tỷ USD khí tài quân sự và các viện trợ khác cho Ukraine kể từ năm 2014. Trong vòng 8 năm qua, các cố vấn của Mỹ đã huấn luyện cho hơn 27.000 binh sĩ Ukraine tại Trung tâm huấn luyện tác chiến Yavoriv ở miền Tây Ukraine.