Cách ông Trump chiếm "oxy truyền thông" của đối thủ
(Dân trí) - Ông Trump thường tìm cách "chiếm sóng" truyền thông để ngăn đối thủ đảng Cộng hòa dùng cơ hội đó tiếp cận cử tri. Chiến thuật này được thể hiện rõ qua những lần ông bị truy tố gần đây.
Ông Trump có lẽ sắp trở thành một "bị cáo chuyên nghiệp". Chỉ trong 4 tháng, ông phải đối mặt 4 bản cáo trạng hình sự, lần lượt gồm vụ án "bịt miệng" sao khiêu dâm, xử lý tài liệu mật, kích động bạo loạn ngày 6/1/2021, và cố lật ngược bầu cử ở bang Georgia. Và đó là chưa tính những án dân sự mà ông là bị đơn.
Những rắc rối pháp lý ấy có thể kết thúc sự nghiệp chính trị của bất cứ ai, nhưng rõ ràng không phải của cựu Tổng thống Mỹ thứ 45. Trong những cuộc thăm dò gần đây, cái tên Trump luôn đứng đầu danh sách ứng viên giành đề cử của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.
Hồi tháng 6, cuộc thăm dò của Morning Consult cho thấy ông Trump dẫn trước đối thủ đáng gờm nhất, Thống đốc Florida Ron DeSantis, tới 41 điểm %. Tới tháng 7, khảo sát của NBC News tiết lộ 71% cử tri đảng Cộng hòa (GOP) vẫn ủng hộ ông Trump, bất chấp các cuộc điều tra.
"Càng chịu nhiều cáo trạng, ông Trump dường như càng trở nên mạnh mẽ hơn trong dàn ứng viên đảng Cộng hòa", Robert Clegg, chiến lược gia đảng Cộng hòa và chuyên gia truyền thông tại bang Ohio, nói với phóng viên Dân trí.
Nhưng sức mạnh ấy không hoàn toàn tự nhiên mà đến. Với kinh nghiệm chốn thương trường và ngành giải trí, ông Trump đã cố biến rắc rối pháp lý thành cơ hội để "chiếm sóng" truyền thông, khiến đối thủ GOP rơi vào thế bị động, theo các chuyên gia trao đổi với Dân trí.
Nhân viên báo chí túc trực ngoài tòa án ở Atlanta, bang Georgia hôm 14/8, nơi cựu Tổng thống Donald Trump sẽ phải trình diện trước ngày 25/8 (Ảnh: New York Times).
"Cơn bão tên Trump" nhấn chìm tin tức
Trong gần 2 năm, các cơ quan báo chí lớn có khuynh hướng bảo thủ như đài Fox News hay New York Post đã dần chuyển sự chú ý từ ông Trump sang Thống đốc bang Florida Ron DeSantis, người được kỳ vọng là bộ mặt mới của đảng Cộng hòa.
Nhưng kể từ cuối tháng 3, thời điểm ông Trump bị buộc tội lần đầu tiên, sự chú ý của giới truyền thông bảo thủ một lần nữa thay đổi.
Những MC và bình luận viên có ảnh hưởng đều tập trung vào ông Trump, ngay cả nhân vật ủng hộ ông DeSantis. Nghị trình của ông DeSantis dường như bị gạt sang một bên để nhường chỗ cho các chương trình về vị cựu Tổng thống Mỹ.
Các bản cáo trạng của ông Trump chiếm lĩnh sự chú ý của truyền thông không chỉ trong một ngày mà là nhiều tuần. Truyền thông - cả dòng chính và bảo thủ - đều đưa tin theo quy luật "đầu tiên là tin đồn cả tuần trước đó, đến ngày có cáo trạng chính thức, và cuối cùng là phân tích bổ sung".
Theo New York Times, ông Trump cùng đội ngũ đã tận dụng tối đa sự quan tâm của truyền thông đối với các bản cáo trạng.
Họ xem việc ra tòa như đi vận động tranh cử. Họ báo trước lộ trình và điều phối với các nhà đài, kể cả cơ quan từng bị ông Trump nói là "tin giả", để truyền thông có góc quay đẹp nhất. Trong những ngày ấy, ống kính của gần như mọi cơ quan báo chí đều hướng về phía ông Trump.
Những lần ông Trump xuất hiện đều thu hút lượng lớn đám đông, như trong lần ông ghé qua Hội chợ Bang Iowa gần đây để "chiếm sóng" của các đối thủ đã ở đó nhiều tiếng trước (Ảnh: New York Times).
"Ông Trump dường như đã "hút hết oxy" trong cuộc bầu cử sơ bộ lần này", ông Matt Dole, một chiến lược gia đảng Cộng hòa cũng ở Ohio, nói với Dân trí về cách vị cựu Tổng thống thu hút chú ý. "Ông ấy "bỏ đói" các đối thủ khác bằng cách chiếm sóng truyền thông, chiếm lấy nguồn tiền quyên góp, tổ chức các buổi mít tinh khổng lồ có tới 20.000 người".
Tại sao ông Trump làm vậy? Đó là bởi ông tin rằng việc gây chú ý tối đa sẽ có lợi cho mình, theo Douglas Heye, chiến lược gia đảng Cộng hòa từng là cựu Phó chánh văn phòng cho cựu lãnh đạo đa số Hạ viện Mỹ Eric Cantor.
"Chỉ vài tuần trước thôi, ông ấy rò rỉ thông tin mình sẽ bị khởi tố vì tin rằng điều đó có lợi cho bản thân", ông Heye chỉ ra. "Đó là điều mà chúng ta trước đó chưa từng thấy ai thực hiện".
New York Times dẫn lời một cố vấn của một trong những ứng viên sơ bộ đảng Cộng hòa cho biết những rắc rối pháp lý của ông Trump đã nhiều lần buộc họ phải sắp xếp lại lịch trình của chiến dịch tranh cử.
Thái độ chủ động ứng phó với tin tức bất lợi cho mình cũng chính là đặc trưng của ông Trump.
Cựu Tổng thống thường đăng tải bài báo "nói xấu" mình lên mạng xã hội rồi trực tiếp phản bác, khác với các chính khách truyền thống thường chỉ tương tác với nội dung tích cực, theo Spiro Kiousis, Giáo sư Quan hệ công chúng kiêm Phó hiệu trưởng Trường Báo chí và Truyền thông, Đại học Florida.
Ông Trump từng thể hiện sự khó đoán khi hủy tham gia vào phút chót trong buổi tranh luận thứ 2 của đảng Cộng hòa, thuộc chu kỳ bầu cử tổng thống năm 2016 (Ảnh: Getty).
Hành động khó đoán
Ngày 23/8, đảng Cộng hòa tổ chức buổi tranh luận đầu tiên giữa các ứng viên chạy đua giành đề cử sơ bộ. Đây thường là dịp để các ứng viên có thể ghi điểm với cử tri.
Và cũng như các bản cáo trạng, việc ông Trump có xuất hiện hay không lại là vấn đề được báo chí Mỹ đặt ra và mổ xẻ từ lâu trước ngày 23/8. Dù quyết định ra sao, đội ngũ ông Trump cũng thể hiện tính toán truyền thông với mục tiêu chiếm sóng đối thủ.
"Nếu ông Trump không đến, sẽ có người chiến thắng trong cuộc tranh luận và người đó sẽ không phải ông Trump", ông Dole phân tích. "Nếu đến, ông ấy sẽ ngăn chặn được việc một ứng viên nào đó nổi lên rõ ràng như là đối thủ số một của mình sau cuộc tranh luận".
Ở chiều ngược lại, nếu ông Trump có mặt, các ứng viên khác sẽ có cơ hội công kích ông, dù họ cũng phải thận trọng vì không muốn làm mất lòng một bộ phận đảng viên Cộng hòa.
Hôm 18/8, New York Times dẫn các nguồn tin ẩn danh cho biết ông Trump tính bỏ qua buổi tranh luận sắp tới để trả lời phỏng vấn độc quyền với ông Tucker Carlson, cựu MC đài Fox News vào cùng thời điểm diễn ra buổi tranh luận. Nếu diễn ra, cuộc phỏng vấn với MC Tucker Carlson sẽ là "cái tát" đối với cơ quan báo chí từng được ông Trump ca ngợi.
Dù vậy, cựu Phó tổng thống Mike Pence, người từ chỗ là đồng minh trở thành đối thủ của ông Trump trong bầu cử sơ bộ, khi đó vẫn cho rằng có khả năng sếp cũ của mình sẽ xuất hiện.
"Tôi đã có thời gian dài phục vụ bên cạnh Tổng thống. Và một điều tôi nhận ra về ông ấy đó là mọi chuyện sẽ chưa kết thúc cho đến khi nó thật sự kết thúc", ông Pence cho biết hôm 20/8 trong cuộc phỏng vấn trên ABC.
Chương trình nghị sự của Thống đốc Florida Ron DeSantis - người từng được cho là gương mặt sáng giá nhất của đảng Cộng hòa, sau ông Trump - đã trở nên lép vé trước luồng tin tức xoay quanh bản cáo trạng của cựu Tổng thống Mỹ thứ 45 (Ảnh: Florida Times-Union).
Vài giờ sau khi ABC đăng phần phỏng vấn với ông Pence, ông Trump lên tiếng xác nhận sẽ bỏ qua cuộc tranh luận với lý do đang dẫn trước các đối thủ.
Ông Heye cho rằng chiến lược bỏ qua buổi tranh luận của cựu Tổng thống là đúng đắn vì ông không muốn đối thủ được hưởng lợi nhờ "hiệu ứng Trump".
"Tại Hội chợ Bang Iowa vừa qua (một sự kiện quan trọng với chính khách đảng Cộng hòa), dù chỉ ở đó 1,5 tiếng, ông Trump đã giành được sự chú ý lớn hơn hẳn so với các ứng viên khác có mặt nhiều giờ đồng hồ", ông Heye chỉ ra.
"Nếu ông Trump cũng xuất hiện ở buổi tranh luận, Ron DeSantis, Tim Scott hay Nikki Haley sẽ đều nhận được sự chú ý lớn hơn và sẽ có cơ hội trực tiếp chỉ trích ông Trump".
