1. Dòng sự kiện:
  2. Xung đột Ấn Độ - Pakistan
  3. Mỹ hoãn áp thuế trong 90 ngày
  4. Mỹ thúc đẩy đàm phán về xung đột Ukraine

Bài thơ cuối cùng của Saddam Hussein

Cựu tổng thống Iraq ngồi một mình 3 năm liền trong xà lim biệt giam của Mỹ. Râu bạc đi, hai con trai đã chết và giá treo cổ đang chờ, nhưng Saddam Hussein vẫn thường làm thơ. Bài thơ cuối của ông có tên "Hãy trải lòng".

Những ngày cuối cùng của cuộc đời, Saddam Hussein làm thơ - nguồn an ủi mà cựu tổng thống thường tìm đến trong những lúc khó khăn. Nguồn cảm hứng chính của những bài này lấy từ cái nhìn của ông với tư cách là một phần không tách rời với nhân dân Iraq.

Bài thơ cuối cùng viết trước khi chết giống như một lời kêu gọi vang lên từ đáy mồ. Bản copy của bài thơ, cùng với di chúc, nằm trong số các tư trang mà Saddam Hussein để lại trong nhà tù của Mỹ, đã được trao lại cho gia đình ông ở Tikrit.

Nội dung của "Hãy trải lòng" là sự pha trộn giữa sự thách thức và suy ngẫm, không một chút hối tiếc. Nó không đề cập đến những người đã chết, không có bóng dáng của niềm ăn năn hay nỗi buồn bã.

Bài thơ chứa đầy những từ ngữ hoa mỹ - đặc điểm nổi bật trong văn chương của Saddam Hussein, bắt đầu bằng lời ca ngợi tình yêu của bản thân ông đối với nhân dân.

Hãy trải lòng mình. Tâm hồn người là bạn của tôi, tâm hồn người là tình yêu của tôi.

Đối với trái tim tôi, không nơi nào ấm áp bằng tâm hồn người.

Rồi Saddam Hussein nhanh chóng chuyển sang dùng những từ ngữ quyết liệt khi nhắc đến những người ngoại bang đã tước đi quyền lực của ông, đến những người Iraq đang nắm quyền ở nước này.

Kẻ thù cõng những tên ngoại bang vào xã tắc chúng ta

Chúng sẽ phải than khóc.

Đây, ta phơi lồng ngực trước bầy sói

Không run sợ trước lũ thú cuồng bạo

Những câu thơ này được viết ra sau khi Saddam Hussein bị tuyên án tử hình. Theo những người bà con của ông, thì bài thơ này là những dòng chữ cuối cùng mà cựu tổng thống viết trước khi bị hành quyết.

Luật sư của Saddam Hussein công bố bài thơ này bằng cách đọc qua điện thoại cho báo chí, với hy vọng lời vĩnh biệt của cựu tổng thống cho thấy rõ hơn thái độ của ông trong quá trình bị hành hình.

Bài thơ ca ngợi những người vẫn đang chiến đấu cho Iraq và lên án những "con chó sói" đem sự hỗn loạn đến nước này. Cựu tổng thống tự coi mình là người tử vì đạo.

Cũng như nhiều bài phát biểu trong những thời khắc quyết định khác, bài thơ của Saddam Hussein có những chỗ khó mà hiểu một cách thấu đáo, ngay cả đối với những người nói tiếng Ảrập. Một số người Iraq quen thuộc với phong cách viết của Saddam Hussein đã giúp dịch bài thơ viết trong ngục tử tù của ông. Những đoạn không thể dịch chính xác đã được chuyển ngữ "thoáng" để người đọc có thể hiểu được ý.

Saddam Hussein viết một cách rõ ràng nhất khi nói về việc ông nhận thức về bản thân như thế nào trước cái chết đang đến gần.

Ta hy sinh tâm hồn này cho người và tổ quốc

Máu ta sẵn sàng đổ những lúc khó khăn.

Saddam Hussein từng nói với các nhà biên niên sử rằng ông không để tâm nhiều đến việc người đời nghĩ như thế nào về ông lúc sinh thời, nhưng hy vọng sẽ được coi là một trong những nhân vật vĩ đại của lịch sử, vào 500 năm sau chẳng hạn. Ông từng yêu cầu rằng cứ 10 viên gạch xây lại cung điện ở Babylon thì có một viên khắc tên ông hoặc khắc ngôi sao 8 cánh - tượng trưng cho 8 chữ cái của tên Saddam Hussein trong tiếng Ảrập.

Một trong những cuốn sách yêu thích của Saddam Hussein là "Ông già và biển cả", nhưng phong cách của ông không giống Hemingway. Khi còn tại vị, Saddam Hussein từng viết hai cuốn tiểu thuyết.

Cuốn "Nàng Zabibah và nhà Vua" lấy bối cảnh một quốc gia Ảrập giả tưởng từ xưa, nói về một nhà vua cô đơn đầy quyền lực nhưng luôn cảm thấy bị xa cách với những người xung quanh. Ông gặp nàng Zabibah và bị thu hút bởi sắc đẹp và trí thông minh của nàng. Nhưng rồi ngoại bang xâm chiếm vương quốc Ảrập là cái nôi của nền văn minh nhân loại đó và Zabibah bị cưỡng hiếp, vào ngày 17/1 - ám chỉ ngày nổ ra cuộc chiến vùng Vịnh năm 1991. CIA từng lấy cuốn tiểu thuyết này để ngghiên cứu nhằm tìm hiểu trí óc của Saddam Hussein.

Nhưng thực ra, họ có thể làm một việc đơn giản hơn, nhìn vào cuốn "Ông già và biển cả", cuốn sách mà cựu tổng thống Iraq từng đọc lần đầu tiên khi còn trẻ và đang ngồi tù. Cuốn sách với tư tưởng "Con người có thể bị hủy hoại nhưng không thể bị đánh bại".

Và với tinh thần đó, Saddam Hussein kêu gọi những người ủng hộ ông hãy mãnh liệt hơn và kiêu hãnh hơn. Cựu tổng thống viết:

Chúng ta không bao giờ quỳ gối khi bị tấn công

Thậm chí còn đối xử với kẻ thù một cách cao thượng.

Theo Thương Huyền
VnExpress/ New York Times