Ai sẽ làm thủ lĩnh Hamas sau cái chết của Sinwar?

Ông Sinwar đã bị lực lượng Israel hạ sát trong cuộc tấn công hôm 16/10, đánh dấu lần thứ 2 trong vòng chưa đầy 3 tháng, Hamas mất đi nhà lãnh đạo hàng đầu. Hiện vẫn chưa rõ Hamas sẽ vượt qua cú sốc này thế nào.

Phó thủ lĩnh Khalil Al-Hayya - một ứng viên kế nhiệm tiềm năng - ngày 18/10 đã đưa ra lời tuyên bố đầy thách thức rằng, các con tin Israel sẽ không được trả tự do cho đến khi quân đội Israel rút khỏi Gaza và chấm dứt chiến tranh.

Hamas có truyền thống thay thế thủ lĩnh rất nhanh chóng thông qua Hội đồng Shura.

Hội đồng Shura đại diện cho tất cả các thành viên Hamas tại Dải Gaza, Bờ Tây, trong các nhà tù của Israel và cộng đồng người Palestine lưu vong, nghĩa là nhà lãnh đạo mới phải có thẩm quyền tham gia các cuộc đàm phán ngừng bắn ngay cả khi ông không ở Gaza, nơi các tay súng Hamas vẫn đang bắt giữ hàng chục người Israel làm con tin.

Giới phân tích cùng một nguồn tin của Hamas cho biết bên cạnh ông Hayya, những ứng cử viên kế nhiệm còn có cựu thủ lĩnh Khaled Meshaal và Mohammad Darwish, người chủ trì Hội đồng Shura vô cùng kín tiếng.

Một chuyên gia về các vấn đề Palestine Ashraf Abouelhoul nhận định rằng, trong thời gian tới quyền lực của thủ lĩnh Sinwar có thể sẽ được phân chia: một người sẽ giám sát các vấn đề quân sự và một người sẽ điều hành văn phòng chính trị, chịu trách nhiệm về các vấn đề quốc tế và định hình chính sách.

Iran là đồng minh mạnh nhất của Hamas, hỗ trợ tài chính và vũ khí cho nhóm. Sự ủng hộ của họ đóng vai trò then chốt để quyết định ai sẽ là người kế nhiệm Sinwar, chuyên gia Abouelhoul nhận định.

Ông Abouelhoul dự đoán, Hamas sẽ tuân thủ các yêu cầu chính trong các cuộc đàm phán ngừng bắn sắp tới, bao gồm việc lực lượng Israel rút khỏi Gaza và chấm dứt chiến tranh. Tuy nhiên, họ có thể linh hoạt hơn trong các điều kiện liên quan đến thỏa thuận đổi con tin Israel lấy tù nhân Palestine.

Hiện tại, phó thủ lĩnh AI-Hayya tạm nắm quyền thay ông Sinwar. Tuy nhiên giới chuyên gia cho biết, do cuộc chiến vẫn đang diễn ra và điều kiện liên lạc khó khăn cho nên ông Hayya không thể gặp gỡ lực lượng chiến đấu thường xuyên, do đó quyền chỉ huy sẽ nằm trong tay Lữ đoàn Qassam của Hamas.

Một nguồn tin của Hamas cho biết, ông Hayya được cho là sẽ không gặp khó khăn khi đảm nhận vai trò lãnh đạo Hamas nhờ duy trì mối quan hệ tốt với cánh quân sự và thân thiết với hai thủ lĩnh Sinwar và Haniyeh.

Nhà phân tích chính trị người Palestine Akram Attallah tin rằng cánh quân sự sẽ tôn trọng thẩm quyền của ông Hayya. Ông cũng dự đoán trong thời gian tới, Mohammad Sinwar - em trai của thủ lĩnh bị sát hại Yahya Sinwar - có thể đảm nhận vai trò lớn hơn trong cánh quân sự và trong Hamas nói chung.

Ông Yahya từ lâu đã nằm trong danh sách truy đuổi gắt gao của Israel và đã sống sót sau nhiều nỗ lực ám sát, các nguồn tin của Hamas cho biết.

Các chuyên gia cũng nhận định, trong các cuộc thảo luận về giới lãnh đạo, Hamas phải cân nhắc về nguyện vọng của Iran (quốc gia hậu thuẫn chính), cũng như lợi ích của Qatar (nơi nhiều ứng cử viên cấp cao của lực lượng này đang cư trú).

Cả ông Darwish và ông Hayya đều có mối quan hệ tốt với Iran, và sự ủng hộ của Iran sẽ đóng vai trò quan trọng đối với Hamas trong việc tái cấu trúc sau chiến tranh.

Kim Tiến