Xây mới 89 trạm y tế cho xã khó khăn miền núi từ tiền “thưởng” 400 tỷ của quốc tế
(Dân trí) - Sáng 5/11, trạm y tế đầu tiên trong 89 trạm y tế tại các xã đặc biệt khó khăn được xây mới từ nguồn hỗ trợ là tiền thưởng mà Liên minh Châu Âu (EU) dành cho Bộ Y tế khi giải ngân nguồn viện trợ không hoàn lại đạt hiệu quả cao được khởi công.
Xây mới nhiều trạm xá nhờ “tiền thưởng” cho y tế Việt Nam
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến tham dự lễ khởi công trạm y tế xã đầu tiên từ nguồn tiền thưởng 400 tỷ của Liên minh Châu Âu.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, chương trình hỗ trợ ngân sách ngành y tế do Liên minh châu Âu (EU) tài trợ với tổng giá trị tài trợ 39 triệu EUR trong giai đoạn 1 từ 2012-2014 và đang chuẩn bị ký hiệp định tài trợ 100 triệu EUR trong giai đoạn 2 từ 2015-2017.
Đây là hình thức viện trợ không hoàn lại có ý nghĩa quan trọng đối với ngành y tế trong điều kiện khó khăn về ngân sách, tình hình nợ công tăng nhanh và ở mức cao như hiện nay. Nguồn viện trợ này được giải ngân căn cứ vào việc thực hiện các chỉ số kết quả hoạt động của ngành y tế do Liên minh Châu Âu (EU) lựa chọn và giám sát. Nếu đạt được các chỉ số về y tế trong Hiệp định thì sẽ được giải ngân khoản tiền thưởng, nếu đạt thấp hơn thì sẽ được giải ngân mức tiền thấp hơn hoặc không được giải ngân.
“Nhờ sự cố gắng của toàn ngành y tế, đến nay giai đoạn 1 của việc giải ngân nguồn vốn này đã được 36,4 triệu EUR, đạt 93% kế hoạch; vì vậy Liên minh Châu Âu EU dành cho ngành y tế khoản tiền thưởng khoảng 400 tỷ đồng. Bộ Y tế quyết định 1 phần đầu tư kỹ thuật cho 1 số bệnh viện đầu ngành và dành 310 tỷ đồng để hỗ trợ đầu tư xây mới 89 trạm y tế xã tại các xã đặc biệt khó khăn, trong đó có 70 trạm y tế xã của 14 tỉnh miền núi phía bắc, trước mắt mỗi tỉnh 5 trạm y tế”, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết.
Theo đó, trạm Y tế xã Cao Kỳ, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn là công trình đầu tiên được khởi công xây mới từ sáng 5/11. Công trình gồm 12 phòng làm việc với diện tích xây dựng 333m2; tổng vốn đầu tư hơn 5 tỷ đồng, trong đó Bộ Y tế hỗ trợ 3,5 tỷ đồng từ khoản tiền thưởng mà EU dành cho ngành y tế; số còn lại do Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn bố trí từ ngân sách địa phương.
Theo nữ Bộ trưởng, số tiền thưởng 400 tỷ này để xây mới hệ thống trạm y tế xã tại các tỉnh miền núi khó khăn cực kỳ có ý nghĩa trong giai đoạn hiện nay. Bởi y tế cơ sở gồm y tế huyện, trạm y tế xã và thôn bản có vai trò hết sức quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân và thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế. Người dân khám, chữa bệnh tại tuyến y tế cơ sở sẽ góp phần phát hiện và điều trị sớm bệnh tật, giảm chi phí điều trị, chi phí đi lại, ăn, ở cho người bệnh và người nhà đi thăm nuôi.
Thế nhưng thực trạng hệ thống các trạm y tế xã trong cả nước nói chung, vùng Tây Bắc nói riêng đã và đang rất xuống cấp, nhiều nơi mới tổ chức trạm y tế xã, chưa có cơ sở, phải ở nhờ, ở tạm, cả nước còn khoảng 200 trạm y tế chưa có nhà, cửa cần phải xây dựng mới; khoảng 3.600 trạm y tế xã là nhà tạm, cần phải xây dựng mới, khoảng 3.000 trạm cần phải đầu tư nâng cấp. Bộ Y tế cũng sẽ ban hành Tiêu chí quốc gia về y tế xã mới, trong đó có phân ra 3 nhóm trạm y tế và tập trung đầu tư cho nhóm 1 - là những trạm y tế tại vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, nơi cách xa bệnh viện huyện, bệnh viện tỉnh để đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, nhất là người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận được với dịch vụ y tế.
Như tại trạm y tế xã Cao Kỳ hiện tại đã xuống cấp trầm trọng, không có điều kiện để đầu tư các trang thiết bị phục vụ khám chữa bệnh, bởi nếu đầu tư cũng không bảo quản, vận hành tốt các máy móc trong điều kiện nhà cửa đã xuống cấp. “Trong điều kiện xuống cấp trầm trọng, trạm y tế vẫn phải đảm bảo khám chữa bệnh cho hơn 3000 lượt người mỗi năm, nhưng chỉ thực hiện khám chữa các bệnh thông thường. Ngay cả đỡ đẻ, trạm y tế hoàn toàn thực hiện được nhưng phòng ốc hỏng hóc, ẩm thấp nên mỗi năm cũng chỉ đỡ đẻ cho 3 - 5 ca là những ca đã quá “khẩn cấp” không thể chuyển lên được bệnh viện huyện cách đó 20km”, bác sĩ Hà Văn Kiên, Phó trạm trưởng Trạm Y tế xã Cao Kỳ cho biết.
Đẩy mạnh tìm kiếm viện trợ phát triển y tế cơ sở
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban chỉ đạo Tây Bắc khẳng định, củng cố và phát triển hệ thống y tế cơ sở, trong đó có y tế huyện, trạm y tế xã và y tế thôn bản là một trong những chính sách được Đảng, Quốc hội, Chính phủ tiếp tục ưu tiên trong thời gian tới để góp phần đem lại sự công bằng và bình đẳng trong chăm sóc sức khỏe cho mọi người dân. Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao nỗ lực của Bộ Y tế đã kiên trì nghiên cứu, đề xuất với Quốc hội, Chính phủ về những ưu tiên đầu tư, củng cố hệ thống y tế cơ sở cũng như tìm được nguồn viện trợ cho các địa phương để làm tốt nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân; đồng thời cho rằng công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, đặc biệt, đồng bào nghèo, dân tộc thiểu số còn nhiều trở ngại, khó khăn, nhất là về cơ sở vật chất và đội ngũ thầy thuốc ở cơ sở.
Đồng thời Phó Thủ tướng cũng chỉ đạo ngành y tế cần nỗ lực hơn nữa trong việc tìm kiếm các nguồn xã hội hóa để tiếp tục phát triển hơn nữa hệ thống khám chữa bệnh cho người dân, đặc biệt tại tuyến y tế cơ sở. Bộ Y tế cũng cần tiếp tục đẩy mạnh việc luân chuyển cán bộ y tế xuống cơ sở để trực tiếp khám, chữa bệnh cho người dân. Nếu tuyến cơ sở làm tốt thì tuyến trên đỡ vất vả.
“Tôi giao cho Bộ Y tế, ngoài ngân sách Nhà nước, tiếp tục tìm nguồn, kể cả nguồn viện trợ nước ngoài cho các địa phương, nhất là vùng khó khăn. Bên cạnh đó tiếp tục đầu tư cho tuyến trên để thực hiện tốt hơn công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân", Phó Thủ tướng chỉ đạo.
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Bộ trưởng Bộ Y tế thăm, tặng quà cho người bệnh nghèo.
Cũng trong sáng nay, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã thăm tặng quà nhiều người nghèo, động viện các y bác sỹ Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên đang thực hiện chương trình khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho người người nghèo và đối tượng chính sách tại các xã đặc biệt khó khăn của huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn trong khuôn khổ Chiến dịch “Chung sức hành động vì sức khỏe cộng đồng”, do TƯ Hội Chữ thập Đỏ Việt Nam phối hợp Bộ Y tế, Tổng cục Chính trị - Quân đội nhân dân Việt Nam, TƯ Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam triển khai từ 1/9 đến 15/2/2015 với mục khám, chữa bệnh, tư vấn và chăm sóc sức khỏe cho ít nhất 1 triệu lượt người trên toàn quốc, trong đó ưu tiên các hộ nghèo, khó khăn, gia đình chính sách xã hội; các huyện, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.
Bài và ảnh: Hồng Hải