“Việt Nam là nơi ít thuốc giả”

Phóng viên: Có đại biểu Quốc hội cho rằng hiện tại việc mua thuốc dễ như mua rau ngoài chợ, không cần đơn thuốc và giá cả, cùng một loại thuốc nhưng có sự chênh lệch. Xin hỏi quan điểm và suy nghĩ của Bộ trưởng về nhận xét này?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Đúng là hiện nay có thực trạng mua thuốc không cần đơn mặc dù luật năm 2005 đã quy định bán thuốc theo toa. Tuy nhiên, có mấy nguyên nhân dẫn đến tình trạng  ghi toa thuốc tràn lan và người dân tự tiện mua thuốc không có ghi toa.

Thứ nhất, người dân họ đơn giản, họ không muốn đi khám bệnh. Hệ thống chăm sóc sức khoẻ ban đầu của mình chưa thể bao phủ đến hết người dân, cho nên người dân mỗi khi có bệnh đều đến các tiệm thuốc tự mua.

Thứ hai là quy định các nhà thuốc đạt chuẩn GPP thực hành tốt bán hàng thuốc không thực hiện nghiêm luật bán hàng theo toa.

Thứ ba là cán bộ y tế, thầy thuốc cũng ghi toa một cách tương đối dễ dàng, có thể là ghi 1,2 3 thuốc cần phải chỉ định chặt chẽ.

Cái nguy hiểm nhất trong tình trạng này là có thể dẫn đến kháng thuốc, kháng kháng sinh mà Bộ Y tế hiện nay đang quyết liệt vào cuộc.

Trong thời gian tới, để khắc phục, Bộ Y tế tiếp tục ban hành quy định về bán thuốc cần phải có toa ở các quầy thuốc bán lẻ. Thứ hai là kiểm tra gắt gao, chỉ đạo các địa phương, sở y tế, các cơ quan thanh tra các địa phương thanh tra các cơ sở bán thuốc lẻ, tuyên tuyền rộng rãi đến người dân phải mua thuốc theo đơn, nếu không rất ảnh hưởng đến sức khoẻ, đặc biệt là tình trạng kháng kháng sinh.

Việt Nam hiện có 180 nhà máy và xưởng chế biến thuốc tân dược, dược liệu nhưng nhiều đại biểu cho rằng phát huy nội lực sản xuất thuốc trong nước chưa đạt yêu cầu và chưa đủ tốt. Bộ Y tế sẽ triển khai thế nào để phát huy tiềm năng nguồn dược liệu trong nước?

Thay vì khuyến khích sản xuất nguồn nguyên liệu nói chung mà nhiều nước không làm được điều đó, nhất là các nước Châu Âu phải nhập nguyên liệu thuốc từ Trung Quốc và Ấn Độ thì chúng ta tập trung phát triển thế mạnh là ưu tiên phát triển nguồn nguyên liệu từ dược liệu.

Thứ hai là khuyến khích thuốc chế biến từ nguồn dược liệu và thuốc dược liệu cũng như thuốc y học cổ truyền  và khuyến khích phát triển y học cổ truyền. Trong phần công nghiệp dược có chính sách ưu đãi, cụ thể hơn ưu tiên phát triển công nghiệp dược như dự thảo Luật dược đang nêu ra.

Làm sao để khắc phục tình trạng thuốc giả hiện nay? 

Thuốc giả là một cái tồn tại mà nước nào cũng có. Tuy nhiên qua tiền kiểm và hậu kiểm Bộ Y tế phát hiện thuốc giả ở Việt Nam thấp hơn so với quy định của tổ chức quốc tế.

Tuy nhiên, việc chống hàng giả, hàng nhái nó vừa thuộc trách nhiệm của Bộ Y tế lại vừa liên quan đến bộ ban ngành khác. Hiện chúng ta đang có Ủy ban Quốc gia 389 chống hàng giả hàng nhái, hàng buôn lậu, rồi kết hợp với các Bộ Công thương, Bộ Công an, đặc biệt là địa phương, người dân để có thể phát hiện, giám sát cơ sở sản xuất thuốc giả cũng như đưa nguồn thuốc giả ở ngoài vào lưu hành.

Nhưng thực tế hiện thuốc giả ở Việt Nam rất nhiều, thưa bà?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá Việt Nam là nơi ít thuốc giả, tỷ lệ thấp so với các nước. Tuy nhiên, điều này cũng tiềm ẩn hiểm hoạ và Bộ Y tế đang tích cực thanh kiểm tra, rút giấy phép, dừng lưu hànhmột số thuốc và đặc biệt là xử phạt rất nặng đối với nơi sản xuất thuốc giả.

Chỗ này cần có sự vào cuộc của rất nhiều bộ ban ngành, đưa ra chính sách để làm sao thuốc cung cấp đủ, giá cả hợp lý. Cái chính là phối hợp liên ngành để thanh kiểm tra đột xuất cũng như định kỳ và xử phạt nặng đặc biệt là rút giấy phép hoàn toàn, đình chỉ hoạt động của cơ sở đó và công bố trên truyền thong.

 Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Kha Xuân Lộc (ghi)