Việt Nam ghép tạng hơn 1.000 ca mỗi năm

Ngày 5/3, tại Hội thảo Tăng cường vai trò truyền thông, vận động hiến tặng mô, tạng từ người hiến sau chết/chết não do Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, Hội Vận động Hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam tổ chức, GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, tỷ lệ hiến tạng sau chết não của Việt Nam thuộc nhóm thấp nhất thế giới.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, Việt Nam có tỷ lệ ghép tạng cao nhất Đông Nam Á với hơn 1.000 ca/năm nhưng tỷ lệ hiến tạng sau chết não lại thuộc nhóm thấp nhất thế giới.

"Ghép mô, tạng là thành tựu y học quan trọng, giúp cứu sống và cải thiện chất lượng sống cho hàng nghìn người bệnh suy tạng giai đoạn cuối. Sau hơn 30 năm, từ ca ghép thận đầu tiên năm 1992, Việt Nam đã làm chủ công nghệ với hơn 9.300 ca ghép thành công tại 28 bệnh viện trên cả nước", Thứ trưởng Bộ Y tế thông tin.

Thế nhưng vẫn có hàng nghìn người bệnh phải chờ đợi, nhiều người không có cơ hội vì thiếu nguồn hiến. Theo GS Thuấn, nguyên nhân của tình trạng này chủ yếu do nhận thức cộng đồng còn hạn chế, công tác truyền thông, vận động chưa thực sự hiệu quả.

Đến nay vẫn chưa có cơ chế, chính sách rõ ràng cho hoạt động tư vấn hiến mô tạng từ người chết não, chết tim. Chỉ một số bệnh viện thành lập được tổ tư vấn, vận động hiến tạng do chưa có chế độ đãi ngộ phù hợp.

Dù công tác truyền thông đã được đẩy mạnh, nhưng phạm vi chưa đủ rộng và hiệu quả chưa cao. Nhiều người dân vẫn e ngại, thiếu hiểu biết hoặc có những lo ngại liên quan đến tâm linh và đạo đức.

"Với quyết tâm của ngành y tế, sự chung tay của toàn xã hội, chúng ta sẽ từng bước tháo gỡ những rào cản, hoàn thiện hệ thống hiến tặng mô, tạng tại Việt Nam theo hướng nhân văn, hiệu quả và bền vững", ông Thuấn nhấn mạnh.

PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến - Hội Vận động Hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam cho biết, đến nay, số lượng người đăng ký hiến mô, tạng sau chết não là 102.759 người, cao hơn nhiều so với trước đó. Người dân dễ dàng đăng ký hiến tạng được thực hiện online qua đường link: vnhot.vn; hotline: 0915060550.

"Trong năm 2024, số người hiến tạng sau chết não là 41 ca, đây là con số kỷ lục của Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại. 3 năm trước đó, cả nước chỉ có 36 trường hợp hiến tạng sau chết não", PGS Kim Tiến thông tin.

Tại hội thảo, TS.BS Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết, trong tổng số 41 ca chết não hiến tạng năm 2024, có 18 ca được thực hiện tại bệnh viện này.

"Hai tháng đầu năm nay, bệnh viện vận động thành công 10 ca trong tổng số 16 ca chết não hiến tạng của cả nước", TS Hùng cho biết.

Theo Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, nhận thức về hiến tạng của cả người dân và các bệnh viện, nhân viên y tế đều đã thay đổi, và việc đa dạng hóa các hình thức vận động sẽ đến được với nhiều người dân hơn.

"Có rất nhiều người không đọc báo, không xem tivi nhưng vẫn đồng ý hiến tạng của người thân chết não do nhận thức được ý nghĩa của điều này thông qua mạng xã hội Facebook, TikTok…", TS Hùng nói.

GS Thuấn cho biết, Bộ Y tế sẽ nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách cụ thể để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các tổ chức, bệnh viện thành lập đội ngũ tư vấn hiến tặng mô, tạng, đảm bảo có chế độ đãi ngộ phù hợp, giúp họ yên tâm công tác.

Đồng thời, tăng cường hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia có hệ thống hiến tặng mô, tạng phát triển, đồng thời xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu về tư vấn hiến tạng.

PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến đề xuất cần có chính sách ưu đãi, khen thưởng và vinh danh những gia đình đồng ý hiến tạng của người thân sau chết não; Cần hỗ trợ tâm lý, cung cấp dịch vụ tư vấn để giúp gia đình người hiến hiểu và chấp nhận quyết định hiến tạng.

Bên cạnh đó cần có ngày hiến tạng Việt Nam và tăng cường tri ân các gia đình hiến tạng của người thân chết não.