Vac-xin không thể bảo vệ bạn suốt đời

Tại sao lại cần tiêm chủng?

Bạn có biết số người đã được tiêm chủng ngừa bệnh bạch hầu và uống ván? Câu trả lời có lẽ rất dễ bởi đó là loại vac-xin phổ biến nhất thế giới và gần như tất cả chúng ta đều từng sử dụng loại vac-xin này.

Sự thật là vac-xin không nổi tiếng như những gì chúng xứng đáng được khen thưởng. Vac-xin có khả năng tiêu diệt rất nhiều loại bệnh và khiến loài người tưởng rằng chỉ trong tương lai gần nữa thôi, các bệnh này sẽ “biến mất” giống như sự tuyệt chủng của loài khủng long.

Tuy nhiên, trên thực tế, chúng ta ngày càng phải đối mặt với nhiều căn bệnh khủng khiếp hơn nhiều so với thế hệ ông cha. Loài người chắc chắn sẽ không bao giờ quên những căn bệnh khủng khiếp như sởi, quai bị, rubella và ho gà khi chúng ta chưa từng có một chút hiểu biết gì về chúng. Và chính vac-xin đã giúp loài người thoát khỏi nỗi lo sợ đó.

Nhưng nếu chỉ cần ngừng tiêm chủng ở 1 quốc gia nào đó như Mỹ chẳng hạn thì chẳng mấy chốc, những căn bệnh cứ ngỡ là đã biến mất này sẽ nhanh chóng trở thành đại dịch.

Tại sao người lớn lại cần tiêm phòng?

Nhiều loại vac-xin có thành phần là các mầm bệnh bị làm yếu đi nhằm giúp cơ thể rèn luyện khả năng chống trả. Hệ miễn dịch sẽ tạo ra các kháng thể để chống lại những kẻ lạ mới xâm nhập này và dần dần sẽ đủ sức để đối phó với những mầm bệnh thật sự đến từ môi trường bên ngoài.  

Tuy nhiên, khả năng miễn dịch không phải là mãi mãi. Những kháng thể trong hệ miễn dịch sẽ yếu đi theo thời gian.

Ví dụ, sau tuổi 30 hoặc lâu hơn, hiệu lực của vac-xin bước vào chu kỳ kết thúc. Nó cũng giống như sức mạnh cơ bắp sẽ yếu đi khi bạn bước vào độ tuổi trung niên. Tác dụng của vac-xin trong việc bảo vệ cơ thể bạn sẽ giảm đi rất nhanh khi bạn bước vào độ tuổi U40, U50 và U60.

Thật may mắn, bạn có thể tránh được điều này nhờ cách tiêm nhắc lại, giúp củng cố và tăng cường khả năng kháng bệnh của hệ miễn dịch.

Người lớn nên tiêm chủng những loại bệnh nào?

Bạn cần nhớ rằng vac-xin phải phù hợp với lứa tuổi, sức khỏe và những loại vac-xin bạn đã từng tiêm. Dưới đây là một số loại vac-xin mà người trưởng thành nên tiêm:

Bạch hầu và uốn ván: Bạch hầu là nguyên nhân hàng đầu gây ra các vấn đề về đường thở, sự mất cảm giác và mất chức năng ở tim. Uốn ván gây làm co cứng các khớp.

Cứ 10 năm một lần, bạn nên tiêm nhắc lại các loại vac-xin phòng bệnh này. Mặc dù bạch hầu là một bệnh rất hiếm gặp trong cuộc sống hiện đại nhưng những người bị đều ở độ tuổi 65.

Cúm: Những người ở độ tuổi ngoài 50 nên tiêm vac-xin phòng cúm hàng năm và lời khuyên này cũng rất tốt cho những độ tuổi khác. Trong khi bạn nghĩ rằng cúm chỉ là một sự khó chịu thì thực tế, nó lại là một căn bệnh trầm trọng, thậm chí là có thể đe dọa đến tính mạng bởi có khoảng 36.000 người Mỹ tử vong hàng năm vì căn bệnh tưởng là đơn giản này.

Viêm gan A: Viêm gan A có khả năng lây lan qua thực phẩm hay môi trường nước và không khí. Là nguyên nhân gây ra các bệnh nghiêm trọng ở gan. Những nhóm có nguy cơ cao là những người tiêm chích, những người quan hệ đồng giới và những người từng bị các bệnh về gan và một số bệnh tật khác.

Hầu hết các trường hợp bị viêm gan A đều thuộc lứa tuổi trung niên nhưng cũng gặp ở cả những bệnh nhân đang mắc các bệnh nặng, sức đề kháng giảm sút.

Viêm gan B: Viêm gan B là thủ phạm chính gây ra bệnh gan mãn tính và những vấn đề khác. Ở Mỹ, ước tính có khoảng 80.000 người bị mắc bệnh này hàng năm và có khoảng 4.000 – 5.000 người tử vong vì căn bệnh này. Viêm gan B lây lan qua đường nước và không khí, trong đó chủ yếu lây qua đường tình dục hay dùng chung bơm kim tiêm.

Vac-xin HBV được xem là loại vac-xin hữu hiệu nhất hiện nay.

Trực khuẩn phổi: Những người ở độ tuổi ngoài 65 nên tiêm phòng loại vac-xin này. Vac-xin có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi các căn bệnh nhiễm trùng, nhiễm khuẩn phổi, não và máu. Rất nhiều trường hợp tử vong được xác định là do virus cúm nhưng thực chất lại là do trực khuẩn phổi.

Hãy vì sức khỏe của bản thân

Điểm cốt yếu của các loại vac-xin cho người lớn là duy trì sức mạnh của hệ miễn dịch nhưng không phải ai cũng biết điều này. Nhiều người trong số chúng ta nghĩ đơn giản rằng các bác sĩ sẽ là người cho họ biết khi nào họ cần phải tiêm mũi nhắc lại nhưng điều này thực ra không phải vậy.

Hầu hết chúng ta đều chỉ đến gặp bác sĩ khi sức khỏe có vấn đề và chẳng bác sĩ nào sẽ hỏi bạn về hồ sơ tiêm chủng cả. Vậy nên, bạn phải nói cho bác sĩ biết những loại vac-xin bạn đã từng tiêm và hỏi họ về những loại vac-xin dành cho lứa tuổi của mình. Chủ động là cách duy nhất giúp bạn khỏe mạnh suốt đời. 

Thu Phương