Trong cuộc đời, mỗi người ít nhất một lần mắc triệu chứng tâm thần

Tại Hội thảo góp ý dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia về sức khỏe tâm thần giai đoạn 2016-2025, định hướng đến năm 2030 do Bộ Y tế tổ chức ngày 7/12, nhiều chuyên gia lo ngại căn bệnh này ngày càng có xu hướng gia tăng ở xã hội hiện đại.

Theo BS La Đức Cương, rối loạn tâm thần là bệnh phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe của nhiều người dân. Các vấn đề về sức khỏe tâm thần có xu hướng gia tăng do nhiều áp lực cuộc sống, công việc, stress... Tuy nhiên, hiểu biết của người dân về bệnh tâm thần vẫn có phần lệch lạc. Rất nhiều người nghe đến rối loạn tâm thần liền nghĩ đến bệnh điên, thần kinh… mà không biết có nhiều loại rối loạn tâm thần khác trong xã hội hiện đại như trầm cảm, lo âu, mất ngủ. Vì thế, khi người thân mắc bệnh còn có hiện tượng giấu bệnh, không đi khám, điều trị.

Hơn nữa, biểu hiện của các bệnh lý tâm thần rất đa dạng, không phải chỉ điên loạn, nói nhảm, la hét, loạn thần, khi cười, khi khóc… mà còn nhiều dấu hiệu khác, bao gồm cả mất ngủ, suy nhược thần kinh; tâm trạng buồn rầu, bi quan, mất tự tin... “Vì thế, trong cuộc đời mỗi người, ngay cả với người bình thường có ít nhất một hoặc nhiều triệu chứng tâm thần mà đôi khi người ta không nhận biết được”, BS Cương nói.

Còn PGS, TS Trần Văn Cường, Chủ tịch Hội Tâm thần học Việt Nam cho biết, rối loạn tâm thần chiếm tỷ lệ cao trong nhân dân, tỷ lệ bệnh có khác nhau theo từng nhóm tuổi, giới tính và nghề nghiệp, chủng tộc và ở mỗi quốc gia khác nhau.

Tại Việt Nam, kết quả điều tra quốc gia năm 1999-2000 cho thấy tỷ lệ mắc 10 bệnh tâm thần thường gặp, gồm: tâm thần phân liệt, trầm cảm, động kinh, rối loạn lo âu, sa sút trí tuệ ở người già, loạn tâm thần sau chấn thương sọ não, chậm phát triển tâm thần, rối loạn hành vi ở thanh thiếu niên, rối loạn tâm thần do rượu, ma túy). Có đến khoảng 15% dân số (tương đương với khoảng 13 triệu người) mắc các bệnh lý rối loạn tâm thần trên.

TS Trần Quý Tường, Phó cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, rối loạn tâm thần là một trong những bệnh không lây nhiễm phổ biến trên thế giới, ước tính gây ra khoảng 14% gánh nặng bệnh tật toàn cầu. Tại Việt Nam, con số 13 triệu người mắc các bệnh lý này rất đáng ngại, nhất là bệnh đang có xu hướng gia tăng ở xã hội hiện đại.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe tâm thần, phòng, chống các rối loạn tâm thần vẫn còn nhiều khó khăn, tồn tại, như: hệ thống các cơ sở chuyên khoa tâm thần còn khó khăn, cơ sở vật chất chưa bảo đảm, nhân lực chuyên môn thiếu và yếu, không đầy đủ, hệ thống cung cấp dịch vụ không đầy đủ... Nhiều người bệnh tâm thần vẫn chưa được chẩn đoán và điều trị.

Theo TS Lại Đức Trường, Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, cứ 10 người bị bệnh thì chỉ có 2-3 người được điều trị do hiểu biết người bệnh về căn bệnh còn nhiều hạn chế.

Bên cạnh đó, nhân lực về sức khỏe tâm thần ở nước ta còn thiếu về số lượng, hạn chế về năng lực. Cả nước chỉ có khoảng gần 1.000 bác sĩ chuyên khoa tâm thần nhưng chủ yếu lại tập trung ở tuyến trung ương và các thành lớn.

Vì thế, để phát hiện sớm, quản lý và điều trị kịp thời bệnh rối loạn tâm thần, Bộ Y tế xây dựng Chiến lược quốc gia về sức khỏe tâm thần giai đoạn 2016-2025. Trong đó, sẽ lồng ghép chăm sóc sức khỏe tâm thần vào chăm sóc sức khỏe chung. Các bệnh viện đa khoa, nhất là ở tuyến huyện cần cung cấp dịch vụ sức khỏe tâm thần thiết yếu cho bệnh nhân mắc nhóm bệnh này.

Hồng Hải