Thuốc làm tăng cơ bắp: Lợi ít, hại nhiều

Một mục tiêu của vận động viên, đặc biệt là vận động viên luyện tập thể hình, là làm sao tăng khối lượng cơ bắp càng nhiều càng tốt. Nếu chỉ dựa vào cơ chế dinh dưỡng hợp lý và sự vận động thể lực thích hợp để tăng thể tích cơ bắp thì không có gì để nói nhưng nếu lạm dụng các loại thuốc gọi là “hoóc-môn tăng cơ” thì đó là điều rất đáng quan tâm.

Thuốc hoóc-môn nói chung: Rất nguy hiểm

Nếu vận động viên tham gia thi đấu các giải đấu chính thức bị phát hiện dùng “hoóc-môn tăng cơ” sẽ bị kết án là “doping” và phải chịu hình phạt rất nặng. “Hoóc-môn tăng cơ” là cách gọi không chính thức, thật ra phải gọi đó là hoóc-môn sinh dục nam.

Hoóc-môn sinh dục nam còn được gọi tên chung là androgen, là nhóm các chất sinh học, kể cả các thuốc, tác động đến giới tính nam làm phát triển và điều hòa hoạt động bình thường của cơ quan sinh dục nam. Một androgen thiên nhiên là testosteron do tinh hoàn tiết ra, nếu thiếu nó sẽ dẫn đến “thiểu năng sinh dục nam” mà biểu hiện của rối loạn này là “bất lực, yếu sinh lý ở nam giới”.

Từ testosteron, các nhà dược học tạo ra các androgen tổng hợp dùng làm thuốc với các đặc điểm: có thể dùng để uống (nếu dùng testosteron thiên nhiên bắt buộc phải dùng đường tiêm), kéo dài thời gian tác dụng lâu hơn, có tác động khác với hoạt động sinh dục nam như làm tăng quá trình đồng hóa chất đạm giúp phát triển bắp thịt (nam giới lạm dụng tác dụng này của thuốc để làm tăng cơ bắp). Thuốc hoóc-môn nói chung, trong đó có các androgen, là loại thuốc nguy hiểm cần được chỉ định và hướng dẫn sử dụng bởi bác sĩ chuyên khoa. Nếu sử dụng không đúng sẽ bị các tác dụng phụ rất nặng nề, thậm chí rất nguy hiểm.

Phụ nữ có thể bị nam tính hóa

Một androgen khác thường bị lạm dụng không chỉ ở nam giới mà còn cả ở nữ giới để làm tăng cơ bắp, đó là Durabolin. Durabolin là tên biệt dược của Nandrolon phenylpropionat. Durabolin thường bị lạm dụng làm “thuốc bồi dưỡng để tăng cơ bắp, tăng lực” bởi vì Durabolin không dùng trị thiểu năng sinh dục nam mà tác dụng chủ yếu của nó là đồng hóa protein, tức giúp cho cơ thể hấp thụ, biến dưỡng tốt chất đạm và vận chuyển các axít amin của chất đạm vào mô cơ làm cho cơ thể tăng khối lượng cơ, tăng cân, tăng sức.

Do có cấu trúc steroid giống testosteron nên Durabolin còn được gọi là thuốc steroid tăng đồng hóa (anabolic steroid) được chỉ định trị chứng gầy ốm, sụt cân, mất sức sau phẫu thuật, bị loãng xương do tuổi già hoặc do dùng thuốc glucocorticoid lâu dài. Trong luyện tập thể hình, nam giới thường lạm dụng Nandrolon và các anabolic steroid khác để làm tăng cơ bắp.

Durabolin không chỉ gây các tác dụng phụ có hại của androgen nói chung như đã kể trên mà đối với phụ nữ, nếu không hiểu rõ, việc sử dụng liều cao và lâu ngày để làm mập có thể bị triệu chứng nam tính hóa với các biểu hiện: rậm lông, giọng nói trầm, rụng tóc (đàn ông bị hói đầu là do androgen), nổi trứng cá ở mặt, rối loạn rụng trứng và có thể bị mất kinh nguyệt.

Testosteron là một androgen dùng lâu dài có thể gây một số tác dụng phụ có hại như: gây chứng to vú ở đàn ông, gây viêm gan, tắc mật đưa đến vàng da, dùng lâu dài có thể gây suy gan, suy thận, đặc biệt là làm người nam không có tinh trùng.

Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức

Người lao động