Tăng mạnh tỷ lệ mắc căn bệnh "thời đại số", ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng

Tại tọa đàm trực tuyến "Rối loạn giấc ngủ - căn bệnh thời 4.0", do báo Tiền Phong tổ chức ngày 20/12, các chuyên gia cho biết, trong thời đại công nghệ số, sự tiện nghi và kết nối không ngừng phát triển. Tuy nhiên, chúng ta lại đối mặt với những nguy cơ mới đến từ chính những tiện ích này.

Căn bệnh ngày càng phổ biến trong "thời đại số"

Rối loạn giấc ngủ trước đây là vấn đề tưởng chừng chỉ xảy ra ở nhóm người lớn tuổi hay có bệnh lý nền, nhưng nay đã trở thành căn bệnh phổ biến, đặc biệt ở nhóm người trẻ và trung niên. Theo thống kê từ Bộ Y tế, giai đoạn 2020-2023, tỷ lệ người mắc rối loạn giấc ngủ tăng đáng kể, ở mức 20% ở người trưởng thành.

Riêng tại TPHCM, chỉ trong năm 2023, các cơ sở y tế lớn như Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, Bệnh viện Chợ Rẫy đã tiếp nhận hơn 15.000 ca điều trị liên quan đến các rối loạn giấc ngủ, tăng 35% so với năm 2020.

Xu hướng gia tăng này báo hiệu sự cần thiết của việc nhận diện và xử lý vấn đề từ sớm để tránh các hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng.

Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Trần Thiên Quân, khoa Thăm dò chức năng hô hấp, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM chia sẻ, một trong những nguyên nhân hàng đầu của rối loạn giấc ngủ là sự lạm dụng công nghệ, đặc biệt là điện thoại di động.

Ánh sáng xanh phát ra từ màn hình của điện thoại, máy tính bảng và máy tính xách tay đã được chứng minh là làm rối loạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể, gây khó ngủ và làm giảm chất lượng giấc ngủ sâu.

Ngoài ánh sáng xanh, thói quen sử dụng điện thoại trước khi ngủ còn kích thích não bộ, khiến cơ thể rơi vào trạng thái cảnh giác cao độ. Kết quả là nhiều người không thể thư giãn để bước vào giấc ngủ tự nhiên.

Một nghiên cứu gần đây tại Việt Nam chỉ ra rằng, 68% người trưởng thành thừa nhận thường xuyên sử dụng điện thoại trong vòng một giờ trước khi đi ngủ, và con số này ở nhóm thanh thiếu niên lên đến 85%.

Kế đến, thời đại công nghệ mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đi kèm áp lực. Nhịp độ làm việc liên tục, kết nối 24/7 qua email và ứng dụng nhắn tin khiến ranh giới giữa thời gian làm việc và nghỉ ngơi trở nên mờ nhạt.

Tình trạng stress và căng thẳng kéo dài làm gia tăng cortisol trong cơ thể, một hormone được biết đến là yếu tố gây gián đoạn giấc ngủ.

Bên cạnh đó, việc làm việc khuya để hoàn thành công việc hoặc học tập cũng ảnh hưởng trực tiếp đến thời lượng và chất lượng giấc ngủ. Một khảo sát năm 2022 của Đại học Y Dược TPHCM cho thấy, hơn 40% sinh viên đại học ngủ ít hơn 5 tiếng mỗi đêm do học tập hoặc lướt mạng xã hội.

5 biện pháp để giải quyết rối loạn giấc ngủ

Tiến sĩ, bác sĩ Lê Tự Quốc Tuấn chia sẻ, rối loạn giấc ngủ có thể gây những tác động dài hạn và các hậu quả không thể xem nhẹ.

Rối loạn giấc ngủ không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường và suy giảm trí nhớ. Việc mất ngủ kéo dài làm giảm khả năng miễn dịch, dễ dẫn đến các bệnh lý mãn tính và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.

Đặc biệt, nhóm người trẻ tuổi mắc rối loạn giấc ngủ có nguy cơ cao hơn về giảm năng suất làm việc, thiếu tập trung và dễ mắc các rối loạn tâm lý như lo âu hoặc trầm cảm.

Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia khuyến cáo người dân thực hiện 5 biện pháp chính.

Thứ nhất, hạn chế sử dụng điện thoại và thiết bị điện tử trước khi đi ngủ. Nên dừng mọi hoạt động với màn hình ít nhất 30 phút trước giờ ngủ.

Thứ hai, tạo thói quen đi ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc, theo đó ngủ tối thiểu 7-8 tiếng mỗi đêm với người trưởng thành.

Thứ ba, duy trì một không gian ngủ thoải mái, yên tĩnh và không bị gián đoạn bởi ánh sáng hoặc tiếng ồn.

Thứ tư, kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu rối loạn giấc ngủ và điều trị kịp thời.

Thứ năm, có chế độ dinh dưỡng, giải trí lành mạnh cùng kết hợp với thực phẩm bảo vệ sức khỏe, giúp ngủ ngon.