Sợ thầy cô, trẻ bị rối nhiễu tâm lý

Sợ đánh, hù dọa, ép ăn uống...

Chuyên viên trị liệu tâm lý Hoàng Thị Vân, Khoa Tâm lý BV Nhi Đồng 2 TPHCM, cho biết: “Khoa Tâm lý đã từng trị liệu cho nhiều bệnh nhi bị rối nhiễu tâm lý do các em quá sợ thầy cô giáo. Khi các chuyên gia tâm lý hỏi nguyên nhân làm các em sợ thì có em kể rằng thường xuyên bị thầy cô giáo đánh, nhéo tai... Có trẻ bị thầy cô hù dọa sẽ đưa ra phơi nắng... Có trẻ còn kể cô giáo đã sử dụng một hình phạt rất vô lý như bạn nào được 9 điểm sẽ bị đánh 1 roi, 8 điểm bị đánh 2 roi. Với trẻ nhỏ, ngay cả việc ép ăn, uống sữa... cũng làm cho chúng sợ.

Bên cạnh đó, những giáo viên không làm cho trẻ tôn trọng cũng ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Một cháu bé đã vừa khóc vừa kể với chuyên viên tâm lý là khi cháu làm toán khác với cách cô giáo dạy, cô lập tức xé tập làm cháu cảm thấy rất nhục và giận cô. Một bệnh nhi khác e dè nói “cháu rất sợ cô giáo”. Dù cô không trực tiếp đánh các bạn trong lớp nhưng cô cho phép 2 bạn nam to lớn có quyền đánh những học sinh mắc lỗi. Lớp của cháu đã có một bạn mắc lỗi bị đánh vỡ mạch máu mắt, bản thân cháu cũng từng bị đánh nên rất sợ...

Rối nhiễu tâm lý là những biểu hiện tâm lý làm cho sự phát triển hoặc bị ngừng lại hoặc chệch đi. Đa số trẻ bị rối nhiễu tâm lý được đưa đến Khoa Tâm lý với nhiều triệu chứng khác nhau như đau bụng, nhức đầu, tức ngực, khó thở, co giật, run tay, nôn kéo dài, tiểu lắt nhắt, mất ngủ, ngủ giật mình mà không có nguyên nhân thực thể. Một số trẻ khác được phát hiện bệnh do nhà trường đề nghị gia đình đi kiểm tra tâm lý vì có những hành vi gây hấn, chống đối hay đe dọa trẻ khác. Một số trường hợp khác được phát hiện do gia đình nhận thấy trẻ mất khả năng tập trung, thiếu tự tin hơn trước. Đối với trẻ nhỏ ở trường mẫu giáo hoặc tiểu học, các em lo sợ khi đến trường, khóc và đòi ở nhà.

Ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách

Theo chuyên gia tâm lý Ngô Xuân Điệp, Khoa Tâm lý BV Nhi Đồng 2, trẻ em rất nhạy cảm nên chỉ cần thầy cô giáo la cũng đã làm trẻ sợ, chưa kể đến chuyện đánh đập, hù dọa... Thời gian gặp gỡ, tiếp xúc giữa thầy cô và trẻ gần như diễn ra thường xuyên nên khi quá sợ thầy cô giáo, trẻ sẽ bị stress âm ỉ kéo dài. Ngày nào trẻ cũng căng thẳng, lo lắng sẽ gây ảnh hưởng đến việc học tập. Khi trong lòng trẻ luôn sẵn một mối lo thì trẻ sẽ khó tiếp thu được bài giảng. Tình trạng tâm lý này kéo dài còn ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách của trẻ, trẻ sẽ trở nên nhút nhát, tự ti hoặc phát triển theo chiều hướng bướng bỉnh, khó dạy.

Chuyên viên trị liệu tâm lý Hoàng Thị Vân cho rằng đối với các trẻ mẫu giáo và các em học sinh, thầy cô giáo thường được thần tượng hóa. Các em luôn nghĩ thầy cô là người có quyền năng, hiểu biết do vậy thầy cô giáo chính là người tạo niềm tin, nền tảng kiến thức đầu đời cho các em. Các thầy giáo ở bất cứ bậc học nào không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển về trí tuệ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách của trẻ. Với những phương pháp dạy học thích hợp, cùng với sự khích lệ, động viên kịp thời, giáo viên có thể giúp trẻ vượt qua những trở ngại của mình để có những kết quả tốt nhất. Ngược lại, khi giáo viên dùng những biện pháp không tế nhị như đánh đòn, tát tai, xé tập, hù dọa, bỏ mặc hoặc khi để trẻ thấy sự không công bằng trong việc dạy học hay ứng xử thì hình tượng thầy cô trong các em sẽ sụp đổ, các em sẽ cảm thấy hoang mang, ấm ức, lo sợ vì mất một chỗ dựa tinh thần dẫn đến các rối nhiễu tâm lý.

Theo Thùy Dương

Người lao động