Sinh con khỏe mạnh: Cần chăm chút cả quá trình!

Về thời điểm trước khi mang thai, BS. Hồ Văn Thu - Trưởng khoa Sản phụ của BV Việt Pháp HN, khuyên: phụ nữ nên tiêm phòng Rubella trước khi mang thai 3 tháng, hạn chế các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, uống axit-folic 5mg theo liều lượng 1/2-1 viên/ngày từ trước khi mang thai 1 tháng và khám kiểm tra sức khỏe tổng thể của 2 vợ chồng.

Trả lời từng băn khoăn cụ thể về việc có nên bỏ thai khi mới tiêm phòng Rubella được hơn 2 tháng, BS Hồ Văn Thu cho biết: “Nếu trong 3 tháng kể từ thời điểm tiêm phòng Rubella mà có thai thì cũng không có chỉ định bỏ thai và không ảnh hưởng gì đến thai. Bạn có thể giữ thai để đẻ”.

Với trường hợp tụt huyết áp khi mang thai có đáng lo ngại, BS Thu khẳng định: “Tụt huyết áp có thể tăng lên khi mang thai nhưng không nguy hiểm. Thực tế, trong thai kỳ, cao huyết áp sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm chứ không phải là huyết áp thấp”.

Với những trường hợp chửa ngoài tử cung, BS Thu cho biết: “Nguyên nhân chửa ngoài tử cung thì rất nhiều, phức tạp. Nếu vòi trứng bị tắc hẳn thì không thể mang thai, kể cả chửa trong hay chửa ngoài. Thường là do vòi trứng bị bán tắc, rối loạn nhu động vòi trứng hoặc rối loạn chức năng của niêm mạc vòi trứng...”. Do không có cách nào để đề phòng chửa ngoài tử cung nên BS Thu khuyên: “Cần đi khám, siêu âm sớm từ ngay sau chậm kinh và thử thai 2 vạch để phát hiện sớm chửa trong hay chửa ngoài” để được điều trị nội khoa, hạn chế được việc mổ. Ngoài ra, “cần đi khám phụ khoa, làm các xét nghiệm về nội tiết sinh dục để tìm nguyên nhân gây ra rối loạn kinh nguyệt như buồng trứng đa nang, tăng prolactin máu; có thể kiểm tra chụp tử cung, vòi trứng để xem vòi trứng có thông hay không”.

Với những trường hợp sảy thai, BS Achouri Abdellaziz khẳng định: “Nguy cơ sảy thai trước 12 tuần có thể xảy ra với hầu hết các phụ nữ. Vì vậy, bạn đừng quá lo lắng cho lần mang thai tiếp theo. Việc theo dõi thai sẽ diễn ra như bình thường và không cần dùng bất kỳ một loại thuốc nào để can thiệp”.

Còn với những trường hợp thai lưu nhiều lần, BS. Achouri Abdellaziz cho biết: “Thường có thể do tiền sử di truyền bất thường về nhiễm sắc thể hoặc một số bệnh lý tự miễn như là bệnh lupus ban đỏ. Khi đã tìm được nguyên nhân chính xác thì sẽ có phác đồ điều trị phù hợp cho những lần mang thai tới, bảo đảm an toàn trong quá trình mang thai”.

- Có chế độ sinh hoạt, làm việc hợp lý; chế độ ăn càng đa dạng càng tốt)

- Kiểm soát cân nặng và làm các xét nghiệm đường 3 lần để phát hiện đường huyết thai kỳ

- Đo độ mờ da gáy, làm double-test hoặc tripble-test.

- Có thể nằm ngủ bất kỳ tư thế nào mà cảm thấy thoải mái

- Sắt chỉ bổ sung nếu xét nghiệm máu có thiếu sắt, canxi chỉ nên bổ sung một liều duy nhất vào cuối thai kỳ; vitamin tổng hợp có thể uống vào bất kỳ thời điểm nào.

- Lựa chọn những cơ sở y tế đáng tin cậy để theo dõi thai và sinh con.

- Nếu siêu âm bằng đầu dò âm đạo thì sẽ thấy phôi và tim thai lúc 5,5-6 tuần. Nếu siêu âm đường bụng, sẽ thấy tim thai lúc 7 tuần tuổi.

- Các thuốc điều trị thường không ảnh hưởng gì đến thai.

Về quá trình theo dõi thai sản, BS. Achouri Abdellaziz cho biết: thai phụ nên đi khám định kỳ hàng tháng; có 3 lần siêu âm chính (đó là 12 tuần để kiểm tra độ dày da gáy của bé; 22 tuần để kiểm tra hình thể thai; và 32 tuần để đánh giá cân nặng, ngôi thai và chỉ số ối)...

Với những trường hợp nghén nặng, BS Thu khẳng định không thể điều trị khỏi nghén bởi nguyên nhân gây nghén là do thai nhưng vẫn có những biện pháp điều trị để làm giảm triệu chứng nghén.

Về cân nặng của mẹ không tương ứng với tăng cân của thai, BS Hồ Văn Thu cho rằng “không nhất thiết gắn tăng cân của mẹ liền với sự tăng cân của con, có nghĩa là nhiều khi mẹ tăng cân rất nhiều nhưng con vẫn ‘còi’”. “Khi con bị nhẹ cân, các bà mẹ thường nghĩ là do mình ăn không đủ nhưng thực tế không hẳn như vậy. Trong trường hợp này, thường là do hệ thống tuần hoàn rau thai hoạt động không tốt, không vận chuyển được nhiều chất dinh dưỡng từ mẹ sang con. Trên thực tế không có biện pháp nào có thể làm tăng 1 cách đột phá sự trao đổi này. Bạn cần nằm nghỉ nhiều, uống nhiều nước, chế độ ăn uống hợp lý, cụ thể là không ăn nhiều đồ ngọt, đồ mỡ, hạn chế tinh bột như cơm, bánh... Tôi nhấn mạnh, nằm nghỉ là biện pháp gần như duy nhất để cải thiện trao đổi mẹ con”, BS Hồ Thu giải thích..

Với những trường hợp bị dùng thuốc cúm, BS Achouri Abdellaziz cho rằng cần phải xác định chính xác loại thuốc đã uống mới có thể đưa ra lời khuyên. “Thông thường, trường hợp sử dụng thuốc có ảnh hưởng tới thai nhi, đặc biệt ở giai đoạn sớm thì sẽ dẫn đến thai ngừng phát triển. Còn nếu không ảnh hưởng thì thai sẽ phát triển bình thường”, BS Achouri chấn an bạn đọc Đinh Xuân Hùng (24 tuổi).

Với trường hợp bị hở eo tử cung, thai phụ cần được làm thủ thuật khâu vòng cổ tử cung ở tuần thứ 12 - 14. Ngoài ra, khi mang thai, cần nghỉ làm, nằm nghỉ nhiều và tiêm thuốc trưởng thành phổi ở tuần thứ 27-28.

Với trường hợp tăng âm nhẹ ở ruột non không kèm bất thường khác, BS Achouri cho rằng thai phụ không nên quá lo lắng và theo dõi thai như bình thường để chuẩn bị sinh một em bé khỏe mạnh.

Nếu đã từng bị nhiễm độc thai nghén lần thứ nhất thì nguy cơ bị lần hai sẽ rất cao và mức độ sẽ nặng hơn. “Bạn cần theo dõi và kiểm soát tốt huyết áp và nước tiểu từ tuần thứ 22 trở đi”, BS Achouri khuyên.

Về thời điểm sinh nở, BS Hồ Văn Thu cho biết: Ngay cả khi có các yếu tố có thể gây khó khăn cho việc sinh thường như cao 1m50, tăng cân quá nhiều thì không có nghĩa là buộc phải sinh mổ. “Bạn vẫn có thể đợi chuyển dạ tự nhiên và quyết định đẻ thường hay mổ đẻ sẽ được đặt ra trong khi chuyển dạ, có nghĩa là khi có trục trặc, không cho phép đẻ đường dưới thì lúc đó mới chắc chắn phải mổ đẻ”, BS Thu Giải thích.

Những trường hợp nhiều khả năng phải mổ đẻ gồm:

- Những người bị cận nặng và đã phẫu thuật bằng lasik thì thường phải đẻ mổ.

- Bị phình động mạch cảnh não và đã phẫu thuật nút mạch

- Lần sinh đầu đã mổ đẻ do nguy cơ nứt sẹo, vỡ tử cung khi chuyển dạ