Rửa tay: Nhiều điều hay

Rửa tay là biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Trên da tay thường xuyên có cả hai loại vi sinh vật thường trú và vãng lai. Các vi khuẩn thường trú thường có độc tính thấp, ít khi gây nhiễm trùng qua các tiếp xúc thông thường, song chúng có thể xâm nhập vào cơ thể khi da bị sây sát, tổn thương, chịu phẩu thuật sinh sôi nảy nở và gây tác hại. Các vi sinh vật vãng lai như vi rút cúm gà, MERS-CoV, vi rút tay chân miệng, viêm gan A, vi khuẩn đường tiêu hóa, ký sinh trùng đường ruột v.v…cũng dễ dàng lây lan qua tiếp xúc da bàn tay.

Cả vi sinh vật thường trú lẫn vãng lai trên bàn tay đều dễ dàng loại bỏ bằng rửa tay với xà phòng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng chỉ với một động tác rửa tay bằng xà phòng mỗi năm cứu sống đến hơn 2 triệu trẻ em khỏi chết vì bệnh tiêu chảy và hàng triệu người khác khỏi bệnh lây lan đường tiêu hóa như lỵ, thương hàn…

Rửa tay với ngành y tế

Nghề y rất cao quý, nhưng bàn tay “bẩn nhất”, theo nghĩa đen là bàn tay nhân viên y khoa. Thật vậy, đôi bàn tay của nhân viên y tế rất dễ bị ô nhiễm với các tác nhân gây bệnh từ bản thân, từ bệnh nhân và nguy hiểm nhất là các vi khuẩn bệnh viện.

Những vi khuẩn bệnh viện “cựu trào” này thường là những chủng đa kháng thuốc (multiresistant) rất khó điều trị dù dùng kháng sinh mạnh, phổ rộng.

Mức độ lây nhiễm tay nhân viên y tế phụ thuộc vào loại và thời gian thực hiện thao tác trên người bệnh. Chỉ các thao tác như xoay trở người bệnh, bắt mạch, đo huyết áp, lấy nhiệt độ cơ thể, động chạm vào vai, háng người bệnh cũng đủ cho đôi tay “dính” từ 100-1.000 vi khuẩn thông thường.

Các nghiên cứu cho thấy bàn tay của một người có thể mang tới 4,6 triệu mầm bệnh gồm hai loại tạm trú và bám dính. Các mầm bệnh chủ yếu tập trung ở kẽ tay và móng tay.

Trên thế giới, nhiễm khuẩn bệnh viện có tỷ lệ mắc cao. Ở Hoa Kỳ, có đến 5-10% người bệnh nhân nội trú bị nhiễm trùng bệnh viện, trong đó có khoảng 90 nghìn người tử vong, và chi phí điều trị hàng năm tới 4,5 - 5,7 tỷ USD.

Theo số liệu điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới WHO tại 47 bệnh viện của 14 nước đại diện cho các khu vực khác nhau, tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện là 8,7%.

Do đó, trong y khoa vệ sinh đôi tay, cụ thể là rửa tay bằng xà phòng, là biện pháp quan trọng bậc nhất trong việc phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện. Rửa tay xà phòng cũng là một đề tài khoa học được nghiên cứu ở rất nhiều mức độ, đa trung tâm và không còn tranh cãi.

Rõ ràng, rửa tay bằng xà phòng tuy nhỏ nhưng ích lợi rất lớn. Cần tuân thủ hường dẫn y tế này!

TS.BS Trần Bá Thoại

Ủy viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam