Phẫu thuật - Cơ hội sống cho trẻ mắc não úng thủy

Trong quá trình mang thai, chị Nguyễn N.L. (32 tuổi) đi siêu âm thai không phát hiện bất thường. Tuy nhiên, sau khi chào đời, bé G.K. có biểu hiện thở khó, được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi Đồng 2 điều trị khó thở và nhiễm trùng ối. Xuất viện về nhà, khoảng 3 tuần sau, đầu bé ngày càng to khiến gia đình hoảng hốt đưa bé trở lại bệnh viện .

Sau các kết quả thăm khám, chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 2 xác định bệnh nhi bị não úng thủy do dính khớp sọ. “Lúc đó chúng tôi rất sợ, sốc. Vợ tôi khóc suốt vì không biết con mình sẽ như thế nào với phần đời còn lại khi đầu ngày càng phình to” - anh T.A. (38 tuổi, bố bệnh nhi) chia sẻ.

Khi được 3 tháng tuổi, cháu được các bác sĩ phẫu thuật dẫn lưu não thất - ổ bụng. Lên 9 tháng tuổi, các bác sĩ tiếp tục thực hiện cuộc mổ mở rộng sọ chẩm cho bệnh nhi. Ngày 26/7, khi được 13 tháng tuổi, các bác sĩ vừa thực hiện thành công cuộc phẫu thuật tạo hình mở rộng trán, ổ mắt cho bệnh nhi. Hiện, bé đang trong giai đoạn hậu phẫu, sức khỏe ổn định.

Các cuộc phẫu thuật của bác sĩ đã giúp bệnh nhi phát triển tốt về thể chất, đầu không phát triển lớn bất thường như những trường hợp không được phẫu thuật. “Dù vận động của con hơi chậm so với trẻ khác nhưng nhận thức của con rất bình thường” - bố bệnh nhi cho hay.

Một trường hợp khác là bé T.P. (17 tháng tuổi) cũng vừa được bệnh viện can thiệp phẫu thuật mang lại kết quả khả quan. Sau chào đời bác sĩ chẩn đoán Bé T.P. bị dính khớp trán, não úng thủy, thoát vị não chẩm. Bệnh nhi được phẫu thuật đặt dẫn lưu não thất - ổ bụng do não úng thủy sau sinh 2 tuần và mổ cắt khối thoát vị não chẩm lúc 6 tháng tuổi.

Mới đây, ê kíp phẫu thuật tiếp tục thực hiện cuộc mổ tạo hình trán - ổ mắt để chỉnh hình dị tật dính khớp sọ trán cho bệnh nhi. Sau 2 tuần phẫu thuật tạo hình, bệnh nhi hồi phục tốt, nhận thức và sinh hoạt bình thường.

Thông tin chuyên môn từ Ths.BS Đặng Đỗ Thanh Cần, Trưởng khoa Ngoại Thần kinh cho hay: “Dính khớp sọ nguyên nhân là trẻ bị dính sớm các khớp sọ trong thời kỳ bào thai. Đây là một bệnh lý gây ảnh hưởng rất lớn đến chức năng thẩm mỹ, thần kinh, vận động và khả năng sống ở trẻ. Dính khớp sọ là dị tật ít gặp, tần suất 6/10.000 trẻ”.

BS cho biết thêm: “Dính khớp sọ sẽ làm biến dạng hộp sọ ở trẻ, hộp sọ sẽ phát triển bù trừ theo hướng song song với đường khớp dính. Kết quả đầu trẻ sẽ không đều mà bị méo mó, dị dạng. Thường gặp là nhất là dính khớp dọc giữa làm cho đầu trẻ dài ra theo chiều trước sau, gọi là tật đầu hình thuyền. Khi dính khớp vành một bên hoặc 2 bên sẽ gây đầu bị méo về một bên hoặc bị dẹt sang hai bên. Một số loại dính khớp sọ ít gặp hơn như dính khớp trán gây tật đầu hình tam giác hay dính khớp lambda gây tật đầu dẹt ở phía sau…”

Dị tật trên đôi khi kèm với nhiều dị tật khác vùng hàm mặt, đường hô hấp trên, ở các chi tạo thành những hội chứng bệnh rất phức tạp. Đặc biệt, dính khớp sọ thể phức tạp có thể đi kèm với tật não úng thủy trong 30-50% trường hợp, càng kéo dài thời gian điều trị, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng thần kinh, tăng áp lực nội sọ, ảnh hưởng đến thị lực khiến trẻ chậm phát triển tâm thần, vận động… có thể gây tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Trẻ bị bệnh sẽ được phẫu thuật cắt bỏ các đường khớp bị dính, tạo hình lại một phần hay toàn bộ hộp sọ, giải phóng sự chèn ép tạo không gian để não bộ phát triển. Sau phẫu thuật bệnh nhi đạt kết quả tốt khi cải thiện thẩm mỹ, phát triển tâm thần, vận động theo lứa tuổi, từ đó giúp trẻ trẻ hòa nhập cuộc sống tốt hơn.

Những trường hợp dính khớp sọ đơn thuần, chỉ cần 1 lần mổ tạo hình là có thể mang lại hiệu quả tốt. Trong những trường hợp dính khớp phức tạp, thường cần can thiệp nhiều giai đoạn, bắt đầu từ 3 tháng tuổi cho đến 10 tuổi.

Th.BS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 2 cho biết: “Do bệnh lý có tính chất phức tạp cũng như các điều kiện cần cho việc phẫu thuật nên còn rất ít bệnh viện can thiệp được cho bệnh nhi. Khoảng 5 năm trước, nhiều gia đình phải đưa con ra nước ngoài như Mỹ, Singapore để được điều trị, chi phí tốn hàng tỷ đồng và phải đi lại nhiều lần. Nhiều bố mẹ không có điều kiện điều trị đành phải đưa con về và bất lực nhìn con chết dần mòn trong đau đớn”.

Việc can thiệp phẫu thuật kết hợp điều trị được bệnh viện thực hiện thành công, bảo hiểm y tế đã chấp nhận chi trả một phần cho phẫu thuật đang mở ra nhiều cơ hội cho con trẻ không may mắc bệnh.

Vân Sơn