Những nguy cơ sức khoẻ khi bị thiếu máu

Thứ hai, 18/08/2014 - 04:02

Khi bị thiếu máu, nhiều cơ quan, quá trình chuyển hóa trong cơ thể chúng ta sẽ bị ảnh hưởng. Mặc dù không gây ảnh hưởng đến tính mạng nhưng sẽ để lại những tác hại khó lường nếu không khắc phục kịp thời.

Những nguy cơ

Tim mạch: Thiếu máu thiếu sắt có thể dẫn đến nhịp tim nhanh hoặc bất thường.

Khi đó, tim phải bơm máu nhiều hơn để bù đắp cho sự thiếu oxy mang trong máu khi đang bị thiếu máu. Ở những người bị bệnh động mạch vành - thu hẹp của động mạch cung cấp máu cho cơ tim - không được kiểm soát thiếu máu có thể dẫn đến đau thắt ngực.

Thai sản: Thiếu máu tăng nguy cơ đẻ non, tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong của mẹ và con. Vì vậy, người ta đã coi thiếu máu trong thời kỳ thai nghén là một đe dọa sản khoa.

Theo Tổ chức y tế thế giới WHO, hiện có khoảng 30% dân số thế giới bị thiếu máu, chủ yếu là thiếu máu do thiếu sắt. Phụ nữ và trẻ em là những đối tượng bị thiếu máu thường gặp nhất. Điều tra của Viện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy 36,8% phụ nữ mang thai và 28,8% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản tại Việt Nam thiếu máu do thiếu sắt.

Trí tuệ: Thiếu máu làm giảm 10-30% năng suất lao động do khả năng tư duy và nhận thức của não bộ đều bị giảm sút.

Thực hiện nghiên cứu trên 5.400 em từ 6 đến 16 tuổi, các nhà khoa học Mỹ thấy rằng khi làm bài kiểm tra toán, các em thiếu sắt có khuynh hướng bị điểm dưới trung bình cao gấp hai lần so với các em khác.

Các em bị thiếu sắt sẽ kém tập trung, hay ngủ gật trong giờ học, học bài khó nhớ, mau quên. Cơ bắp không đủ ô-xy nên các em sẽ mau mệt khi hoạt động thể lực.

Kiểm soát bằng cách nào

Để phòng ngừa bệnh thiếu máu, cần phải xác định đúng nguyên nhân như thiếu máu do thiếu sắt, thiếu vitamin hay do thiếu máu các bệnh mãn tính, thiếu máu aplastic,
liên quan với bệnh tủy xương, tán huyết hay thalassemia, thiếu máu do hemoglobin khiếm khuyết.

Sau khi đã xác định chính xác nguyên nhân mới có thể điều trị hiệu quả.

Với thiếu máu do thiếu sắt, vitamin (chiếm phần lớn), cần tăng cường các thực phẩm giàu vi sắt.

Theo các chuyên gia, chất sắt trong thức ăn có 2 dạng, sắt dưới dạng “hem” tức là sắt gắn với hemoglobin có trong thức ăn có nguồn gốc động vật. Dạng sắt hemoglobin được cơ thể hấp thu từ 10-30%.

Dạng thứ hai là sắt không “hem” tức là sắt trong thức ăn thực vật như trong đậu, củ, rau, gạo lức... có tỉ lệ hấp thu thấp nhưng nếu kết hợp với Vitamin C, chất đạm thì sẽ tăng khả năng hấp thu. Vì vậy, nếu thực đơn của người nào ít thức ăn động vật, đặc biệt là những người ăn chay cần bổ sung nhiều thực phẩm giàu Vitamin C để tăng khả năng hấp thu sắt. Tốt nhất là cân đối bữa ăn đủ dinh dưỡng và đa dạng thực phẩm.

Ngoài ra, có thể bổ sung thêm viêm sắt theo hướng dẫn, khuyến cáo.

Với các dạng thiếu máu còn lại, cần đi khám chuyên khoa và tuân thủ chỉ dẫn điều trị của bác sĩ.

Theo khuyến cáo của Bộ Y Tế, bé gái trong độ tuổi dậy thì và phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, do có sự mất máu qua chu kì kinh nguyệt nên cần được uống viên sắt dự phòng, mỗi tuần uống một viên sắt tương đương với 60mg sắt nguyên tố (viên sắt có thể kèm các yếu tố tạo máu khác như acid folic, vitamin