Nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết

Nhiều nguy cơ

Theo PGS.TS Phạm Ngọc Đính, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ, sốt xuất huyết (SXH) là bệnh nhiễm vi rút cấp tính gây nên bởi 4 týp vi rút Dengue. Hiện, Việt Nam đã phân lập được cả 4 type vi rút gây bệnh SXH: D1, D2, D3 và D4. Đáng lưu ý giám sát dịch tễ tại một số tỉnh phía Nam cho thấy, hiện mật độ muỗi ở mức cao và số lượng vi rút type D1 có xu hướng tăng. Đây là yếu tố đáng lo ngại vì cộng đồng chưa có miễn dịch nhiều với type này. Còn vi rút SXH tupe 3 và 4 rất dễ gây sốc và truỵ tim mạch.

So với cùng kỳ năm ngoái, số bệnh nhân tăng 10%, tập trung nhiều ở các tỉnh phía Nam. Hiện nay, dù tại miền Bắc có 80 ca mắc, Hà Nội có khoảng 5 ca nhưng TS Đính nhận định bệnh SXH năm nay rất đáng lo ngại không chỉ ở miền Nam mà còn ở cả miền Bắc vì thời tiết nắng nóng, mưa nhiều tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi phát triển.

Trong khi đó, SXH là một bệnh rất dễ lây truyền, đặc biệt bệnh dễ bùng phát thành dịch ở những nơi dân cư đông đúc như khu tập thể, kí túc xá, chợ búa... Tỷ lệ tái phát SXH rất cao, từ trẻ nhỏ 1 - 2 tháng tuổi đến người già đều có khả năng bị tái phát với tỷ lệ trung bình là 4 lần trong đời. Bệnh SXH không lây từ người sang người mà do muỗi vằn truyền bệnh. Loại muỗi này phát triển rất nhanh (mỗi lần đẻ 70-100 trứng, đẻ nhiều lần). Khi hút máu, muỗi vằn sẽ truyền bệnh SXH cho người.

Dễ nhầm lẫn

Bác sĩ Nguyễn Văn Lộc, Phó Giám đốc BV Nhi TƯ cho biết, sốt xuất huyết có những triệu chứng điển hình như: Bệnh nhân thường bị sốt dao động, có lúc sốt rất cao, rồi lại giảm xuống, toát mồ hôi và thấy rét run. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân cảm thấy mệt, đau khắp người, đau các cơ. Bệnh nhân bị sốt xuất huyết có thể chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu dạ dày. Bệnh diễn biến nặng dần (thường ở ngày thứ 4) với biểu hiện xuất huyết ở các mức độ khác nhau: Dưới da, niêm mạc, xuất huyết nội tạng... Đây cũng là thời điểm nhiệt độ cơ thể bắt đầu giảm xuống, bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, li bì, chân tay lạnh, mạch khó bắt, tụt huyết áp do mất dịch. “Đây là thời điểm người bệnh dễ bị sốc do mất máu và mất dịch, rất nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong”, BS Lộc cảnh báo. 

“Đáng nói là dù bệnh SHX có những triệu chứng khá điển hình như trên, nhưng có nhiều phụ huynh lại nhầm lẫn giữa sốt xuất huyết và sốt thường. Có nhiều trường hợp trẻ bị sốt xuất huyết, nhưng cha mẹ lại cho uống các thuốc hạ sốt có tính axit như Aspirin... Trong khi đó, những loại thuốc này chỉ dùng để hạ sốt khi bệnh nhân bị sốt thông thường, còn khi bị sốt xuất huyết tuyệt đối không được dùng Aspirin vì nó sẽ gây chảy máu đường tiêu hoá (chảy máu dạ dày, chảy máu ruột...), làm tăng nguy cơ tử vong”, BS Lộc nhấn mạnh.

Do đó, khi trẻ bị sốt (nhất là trong cùng một khu vực mà phát hiện có nhiều bệnh nhân bị sốt) cha mẹ cần chú ý theo dõi, tuyệt đối không tự ý cho trẻ uống các thuốc hạ sốt có axit. Khi trẻ bị sốt mà có biểu hiện mệt mỏi, ủ rũ, có biểu hiện xuất hiện các nốt lấm chấm trên người thì cần đưa nhập viện ngay. Trong thời gian trẻ bị sốt vẫn đảm bảo cho trẻ ăn uống đầy đủ, không kiêng khem. Thức ăn nên nấu mềm, loãng cho trẻ dễ ăn.

Vệ sinh môi trường để phòng bệnh

PGS.TS Nguyễn Ngọc Đính khẳng định, chính tập quán sinh hoạt của người dân làm bệnh SXH lây nhanh. Người dân thường dùng các chum, vại, bể chứa nước mưa dùng cho sinh hoạt mà không có nắp đậy là điều kiện thuận lợi cho muỗi và loăng quăng truyền bệnh sốt xuất huyết phát triển, dẫn đến dịch bệnh.

Do chưa có vắc xin, thuốc đặc hiệu diệt trừ loại siêu vi trùng gây SXH, nên cách phòng bệnh duy nhất và có ý nghĩa rất quan trọng là người dân cần ngủ màn, dọn vệ sinh sạch sẽ những vùng nước đọng, phát quang bụi rậm, thường xuyên cọ rửa dụng cụ chứa nước, đậy nắp kín hoặc thả cá để diệt ấu trùng, loăng quăng, phun thuốc trừ muỗi... Với trẻ nhỏ hay chạy nhảy, chơi đùa nên bôi dầu chống muỗi cho trẻ để tránh nguy cơ trẻ bị muỗi đốt truyền bệnh sốt xuất huyết...

Hồng Hải