Nghiên cứu mới về chất gây ung thư triclosan trong xà phòng, kem đánh răng
(Dân trí) - Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences cho thấy triclosan gây xơ gan, ung thư trên chuột thí nghiệm và nhấn mạnh rằng chúng phù hợp với người.
Mặc dù được sử dụng rộng rãi, các nhà nghiên cứu cho biết việc phơi nhiễm lâu dài với triclosan, một chất kháng khuẩn được dùng phổ biến trong xà phòng, nước gội đầu, kem đánh răng và nhiều mặt hàng gia dụng khác, có thể để lại những hậu quả tai hại.
Nghiên cứu mới cho thấy triclosan gây xơ gan và ung thư trên chuột thí nghiệm. Những con chuột phơi nhiễm triclosan trong 6 tháng – tương đương với 18 năm ở người – mẫn cảm hơn với u gan do hóa chất. Khối u ở những con chuột này cũng lớn hơn và hay gặp hơn ở những con chuột không phơi nhiễm triclosan.
Nghiên cứu gợi ý rằng triclosan có thể gây hại do nó cản trở một protein chịu trách nhiệm giải độc, đào thải hóa chất lạ ra khỏi cơ thể. Để bù lại thiệt hại này, các tế bào gan sẽ tăng sinh và dần biến thành sẹo xơ.
Phơi nhiễm nhiều lần với triclosan và xơ gan liên tục cuối cùng sẽ thúc đẩy khối u hình thành. Dần dần, bệnh tiến triển có thể khiến gan không thực hiện được chức năng nữa.
Các nhà nghiên cứu nhất mạnh rằng những phát hiện này cũng phù hợp đối với người, do những quá trình mà họ quan sát thấy trong khi tiến hành nghiên cứu.
Triclosan đang được FDA Mỹ hết sức chú ý do những báo cáo gần đây cho thấy chất này có thể phá vỡ hệ thống hoóc môn và làm giảm co cơ. Điều này khiến các chuyên gia hết sức lo ngại vì chất này hiện được sử dụng rất rộng rãi trong một loạt sản phẩm tẩy rửa và mỹ phẩm.
Nghiên cứu tại Mỹ đã tìm thấy dấu vết chất này trong 97% số mẫu sữa mẹ lấy từ phụ nữ đang nuôi con bú và trong mẫu nước tiểu của gần 75% số người được xét nghiệm. Triclosan là một trong 7 chất được phát hiện nhiều nhất ở sông ngòi trên khắp nước Mỹ.
Xà phòng diệt khuẩn cũng có thể gây ra những vấn đề đối với sức khỏe
Tuy mới nghe có vẻ có lý khi cho rằng xà phòng diệt khuẩn có thể bảo vệ chống lại những bệnh do vi khuẩn, song bằng chứng lại không cho thấy như vậy.
Hơn 4 thập kỷ nghiên cứu của FDA Mỹ, cùng với vô số các nghiên cứu độc lập, đã không cho thấy bằng chứng là triclosan, hoạt chất có trong nhiều loại xà phòng diệt khuẩn, gel rửa tay và giấy lau, có bất kỳ lợi ích sức khỏe nào hơn xà phòng và nước bình thường.
Bằng chứng cho thấy trẻ em phơi nhiễm kéo dài với triclosan trong nhiều tháng hoặc nhiều năm dễ phát triển bệnh dị ứng hơn, bao gồm dị ứng lạc và viêm mũi dị ứng, theo nghiên cứu trên tờ Journal of Allergy And Clinical Immunology năm 2012 và Environmental Health Perspectives năm 2011. Hậu quả này có thể là do trẻ nhỏ thường được dùng xà phòng và các sản phẩm tẩy rửa diệt khuẩn để giảm sự tiếp xúc với vi khuẩn.
Một số nghiên cứu cũng gợi ý rằng chất phụ gia trong xà phòng diệt khuẩn có thể góp phần gây ra tình trạng kháng kháng sinh.
Một vấn đề cơ bản là xà phòng diệt khuẩn chỉ nhắm vào các vi khuẩn chứ không phải là vi rút, trong khi vi rút mới là nguyên nhân gây ra đa số bệnh, như cảm lạnh và cúm. Cách hiệu quả nhất đã được khoa học chứng minh ngăn ngừa vi khuẩn là rửa tay thường xuyên bằng xà phòng thường, cùng với vệ sinh an toàn thực phẩm.
Hồi tháng Năm, lần đầu tiên một nghiên cứu đã cho thấy mối liên quan trực tiếp giữa các hóa chất gia dụng phổ biến với tổn thương tinh trùng ở người. Các nhà nghiên cứu Đức và Đan Mạch đã kiểm nghiệm gần 100 chất được sử dụng phổ biến hàng ngày, và phát hiện ra rằng 1/3 số chúng có ảnh hưởng đến tinh trùng. Những hóa chất này có thể góp phần khiến những “trục trặc” về sinh đẻ gặp ngày càng nhiều ở các nước phương Tây.
Tranh cãi về triclosan trong kem đánh răng Colgate Total
FDA chỉ căn cứ duy nhất vào các nghiên cứu được công ty tiến hành để quyết định rằng triclosan dùng an toàn trong kem đánh răng.
Công ty sản xuất Colgate Total luôn khăng khăng rằng triclosan, được dùng để ngăn ngừa bệnh nướu răng, là an toàn vì kem đánh răng này đã được FDA phê chuẩn năm 1997.
Nhưng các tài liệu về độc chất được FDA sử dụng để phê chuẩn mới chỉ được công bố hồi đầu năm nay – và nó cho thấy FDA chỉ căn cứ vào các nghiên cứu có sự hậu thuẫn của công ty để đưa ra kết luận.
Báo cáo 35 trang tiết lộ FDA đã lo ngại triclosan có thể làm tăng nguy cơ ung thư – nhưng Colgate cho rằng chất này chỉ có vấn đề nếu sử dụng ở liều lớn.
Cẩm Tú
Theo Daily Mail