Nepal áp dụng 90% cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh trên vỏ bao thuốc lá

Hình ảnh trực diện về tác hại thuốc lá phủ gần kín bao thuốc

Đây là một quy định nghiêm ngặt nhất trên thế giới về in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh, vượt qua cả Ấn Độ khi vừa mới thông qua quy định áp dụng cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh chiếm 85% diện tích vỏ bao.

Cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh đã được chứng minh có hiệu quả trong việc ngăn ngừa những người có ý định hút thuốc và khuyến khích người sử dụng bỏ thuốc. Một loạt các hình ảnh cảnh báo sức khỏe ở Nepal mô tả các bệnh ung thư miệng, dị dạng bào thai và các hậu quả khác do sử dụng thuốc lá. Đó là một công cụ hiệu quả trong việc phòng chống tác hại thuốc lá và có độ bao phủ lớn, có tác động đến cả những người trẻ tuổi và những người không biết chữ.

Tiến sĩ Tara Sigh Bam, cố vấn kỹ thuật của Liên minh kiểm soát thuốc lá Nepal đã nhận định “Chính phủ Nepal đã tiến một bước mạnh mẽ để bảo vệ sức khỏe của người dân. Những người hút thuốc lá thường không nhận thức dược tác hại cụ thể do sử dụng thuốc lá và do đó có thể đánh giá thấp những rủi ro cho chính họ và những người xung quanh”.

Quy định nghiêm ngặt này được đưa ra chưa đầy một năm sau khi Tòa án tối cao của Nepal bác bỏ lời kêu gọi từ các ngành công nghiệp thuốc lá trong việc chống lại quy định áp dụng 75% cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh trên vỏ bao thuốc lá. Các ngành công nghiệp thuốc lá đã không thành công trong việc lập luận rằng luật pháp Nepal là chặt chẽ hơn quy định ở các nước láng giềng trong đó có Trung Quốc, nơi mà cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh chỉ chiếm chưa đến một nửa diện tích vỏ bao.

Chính phủ cho phép các ngành công nghiệp thuốc lá có sáu tháng để chuẩn bị thực hiện việc in cảnh báo bằng hình ảnh theo quy định mới, và sẽ bắt đầu được thực thi từ ngày 15/5/2015.

Tại Việt Nam, từ 1/5/2013 đã in cảnh báo tác hại của thuốc lá bằng hình ảnh, chiếm 50% diện tích bao bì. Trước đó, khi mới áp dụng in cảnh báo tác hại bằng dòng chữ "Hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi"; "Hút thuốc lá có thể gây bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính" trên bao thuốc thì hầu hết người tiêu dùng không để ý đến cảnh báo này, không biết về tác hại thực sự của thuốc lá qua những cảnh báo này. Một nghiên cứu về cảnh báo sức khỏe (CBSK) bằng hình cảnh trên vỏ bao thuốc lá ở Việt Nam do Trung tâm Nghiên cứu và Trợ giúp Phát triển cộng đồng (CDS) thực hiện nghiên cứu năm 2011 cho thấy, có tới 60% đối tượng tham gia nghiên cứu không để ý tới CBSK bằng chữ . Gần 60% người tham gia phỏng vấn cho rằng với hai cảnh báo hiện tại, họ cũng không quan tâm hơn tới những ảnh hưởng tới sức khỏe do thuốc lá gây ra và có hơn 40% đối tượng cảm thấy không sợ/ xem thường về mức độ gây sợ hãi của CBSK.

Thích hình ảnh “trực diện”

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh in trên vỏ bao bì thuốc lá được coi là biện pháp kinh tế, không tốn kém, nhưng lại rất có hiệu quả trong việc cảnh báo về những tác hại sức khỏe do việc tiêu thụ thuốc lá gây ra. CBSK bằng hình ảnh chứa các thông điệp rõ ràng và trực tiếp, thậm chí tác động được tới cả những người không biết chữ. Các hình ảnh cảnh báo làm giảm thẩm mỹ của các vỏ bao thuốc và sẽ góp phần ngăn ngừa những người có ý định hút thuốc.

Một nghiên cứu do Trường Đại học Y tế công cộng tiến hành cho thấy với những hình ảnh “sốc” như Hút thuốc gây bệnh tim mạch; Hút thuốc gây hôi miệng và hỏng răng; (Hút thuốc dẫn đến cái chết từ từ và đau đớn; Khói thuốc lá rất có hại cho thai nhi và trẻ nhỏ nhận được sự ủng hộ của 70% - 90% người dân tham gia nghiên cứu.

“Kinh nghiệm từ các nước trên thế giới cho thấy, những cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh thúc đẩy người hút thuốc bỏ thuốc và ngăn cản mọi người, đặc biệt là giới trẻ, khỏi việc bắt đầu hút thuốc. Như tại Brazil, 2/3 số người hút thuốc cho biết các cảnh báo sức khỏe làm họ muốn bỏ thuốc. Tại Canada, hơn một nửa số người hút thuốc (58%) cho biết CBSK bằng hình ảnh giúp họ suy nghĩ nhiều hơn về các tác động sức khỏe của việc hút thuốc. Tại Singapore, hơn một phần tư số người hút thuốc (28%) nói rằng họ hút ít thuốc hơn nhờ những cảnh báo sức khỏe, 71% nói rằng họ biết nhiều hơn về những ảnh hưởng tới sức khỏe của việc hút thuốc. Còn tại Thái Lan, 44% người hút thuốc cho rằng CBSK bằng hình ảnh làm cho họ muốn bỏ thuốc trong tháng tiếp theo, và 53% cho rằng họ nghĩ khá nhiều về những nguy cơ sức khỏe do hút thuốc lá gây ra”, đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam cho biết”, đại diện chương trình phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia cho biết.

Tổ chức Y tế thế giới cho rằng, việc in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh diện tích lớn có thể giúp tránh được khoảng 500 ca tử vong sớm (do thuốc lá) mỗi năm vào năm 2023 và khoảng 750 ca vào năm 2033.

Tú Anh