Mắc sởi tăng 22 lần, Bộ Y tế mở chiến dịch tiêm vắc xin sởi bổ sung cho trẻ 1 đến 5 tuổi

Mắc sởi tăng gấp 22 lần

Theo thống kê của Bộ Y tế cho thấy, từ năm 2017 số mắc sởi tại Việt Nam có xu hướng gia tăng so với năm 2015, 2016, ghi nhận 436 trường hợp sốt phát ban nghi sởi (SPB) tại 45 tỉnh/thành phố, trong đó có 145 trường hợp sởi dương tính.

Năm 2018, tính đến ngày 17/9/2018 toàn quốc có 49 tỉnh/thành phố ghi nhận 2.301 trường hợp sốt phát ban, 37 tỉnh/thành phố ghi nhận 954 trường hợp mắc sởi dương tính, 01 trường hợp tử vong tại Hưng Yên (bệnh nhân có bệnh lý nền viêm phổi kéo dài). Các tỉnh có số sốt phát ban và sởi dương tính cao là Hà Nội, Lào Cai, Thanh Hóa, Sơn La, Quảng Ninh, Điện Biên ...

Các ca sốt phát ban, sởi vẫn tập trung chủ yếu tại miền Bắc với số sốt phát ban nghi sởi gần 2.100 trường hợp, miền Nam chỉ khoảng 197 trường hợp.

Như vậy, so với cùng kỳ năm 2017 (với 251 ca sốt phát ban, 41 ca dương tính sởi), số ca sốt phát ban nghi sởi tăng 8,2 lần, số trường hợp dương tính tăng 22,3 lần. Số sốt phát ban nghi sởi ở nhóm 1 - 5 tuổi cao nhất, chiếm 36%.

Trong số các trường hợp SPB nghi sởi này, chỉ có 370 trường hợp đã tiêm chủng (chiếm 16,1%), trong đó dương tính 110, còn lại phần lớn là các trường hợp không được tiêm chủng (1.004 trường hợp, chiếm 43,6%, trong đó dương tính 501) và không rõ tiền sử tiêm chủng (927 trường hợp, chiếm 40,3%, trong đó dương tính 343).

"Vùng trũng" tiêm chủng có thể gây dịch

Trong khi đó, sởi và rubella là những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút sởi và vi rút Rubella gây ra. Bệnh có thể gây các biến chứng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng của trẻ. Trẻ mắc hội chứng Rubella bẩm sinh (CRS) mắc đồng thời nhiều dị tật bẩm sinh như dị tật tim, đục thủy tinh thể, điếc bẩm sinh, chậm phát triển, đái tháo đường ở trẻ nhỏ, vàng da, xuất huyết... làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ.

Vắc xin sởi và rubella an toàn và có hiệu quả cao trong phòng bệnh. Tỷ lệ tiêm mũi 1 vắc xin sởi trên toàn quốc hàng năm đạt trên 95% và tỷ lệ tiêm vắc xin MR cho trẻ 18 tháng tuổi đạt trên 90%.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), việc duy trì tỷ lệ tiêm 2 mũi vắc xin sởi ở trẻ dưới 2 tuổi đạt 95% là yếu tố cơ bản để loại trừ bệnh sởi. Ngoài ra cần triển khai các đợt tiêm vét, tiêm chiến dịch theo tình hình dịch tễ.

Theo các chuyên gia dịch tễ, mặc dù tỷ lệ tiêm vắc xin sởi và vắc xin MR trên toàn quốc các năm gần đây đạt cao, tuy nhiên tỷ lệ tiêm vắc xin MR trên phạm vi toàn quốc chưa đạt 95% và vẫn còn các huyện/thị vùng nguy cơ cao chỉ đạt tỷ lệ tiêm vắc xin sởi, MR dưới 90%.

"Số trẻ em chưa được tiêm chủng hoặc một số trẻ đã tiêm chủng nhưng không có miễn dịch phòng bệnh tích lũy qua các năm là rất lớn. Khi số lượng này đủ lớn, trong điều kiện vi rút sởi lưu hành có thể gây dịch do sởi là bệnh dễ lây truyền", Bộ Y tế cho biết.

Giữa năm 2018, Việt Nam đã tiến hành bổ sung vắc xin sởi - rubella cho 33 huyện thuộc 6 tỉnh nguy cơ bao gồm Lào Cai, Yên Bái, Thanh Hóa, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La. Đến nay, hầu hết các huyện đã hoàn thành chiến dịch với tỷ lệ tiêm chủng đạt trên 95%.

Hiện nay còn 13 tỉnh/thành phố vùng nguy cơ cao đang xây dựng kế hoạch triển khai tiêm vắc xin sởi - rubella cho trẻ từ 1 - 5 tuổi. Một số tỉnh, thành phố có số mắc sởi cao năm 2018 cũng đã có kế hoạch triển khai tiêm vắc xin sởi - rubella trên địa bàn bằng nguồn kinh phí của địa phương như Hà Nội, Lào Cai.

Để ngăn ngừa nguy cơ sởi bùng phát thành dịch, Bộ Y tế quyết định mở chiến dịch tiêm vắc xin sởi bổ sung cho trẻ từ 1 - 5 tuổi tại các vùng nguy cơ cao nhằm tăng tỷ lệ miễn dịch phòng bệnh sởi, rubella trong cộng đồng

Đợt 1 được thực hiện trong giai đoạn tháng 11-12/2018 tại 156 quận/huyện nguy cơ cao của 20 tỉnh/thành phố.

Đợt 2 thực hiện từ tháng 1-2/2019 tại 262 quận/huyện nguy cơ cao của 37 tỉnh/thành phố.

Mục tiêu chiến dịch là đạt tỷ lệ 95% trẻ từ 1- 5 tuổi vùng nguy cơ cao được tiêm bổ sung 01 mũi vắc xin MR.

Theo đó, tất cả trẻ từ 1-5 tuổi tại vùng nguy cơ cao (Trẻ sinh từ 01/01/2014 - 01/11/2017 đối với đợt 1, trẻ sinh từ 01/3/2014 - 01/01/2018 đối với đợt 2) sẽ được tiêm 01 mũi vắc xin MR không kể tiền sử được tiêm chủng vắc xin phòng bệnh sởi hoặc vắc xin phòng bệnh rubella trước đó. Ngoại trừ trẻ đã tiêm vắc xin phòng bệnh sởi hoặc vắc xin phòng bệnh rubella trong thời gian <1 tháng trước khi triển khai tiêm bổ sung. Dự kiến chiến dịch sẽ tiêm cho khoảng gần 4,3 triệu trẻ em.

Bộ Y tế yêu cầu các địa phương điều tra, lập danh sách theo lớp, điều tra cộng đồng trẻ từ 1 - 5 tuổi trước khi thực hiện chiến dịch để đảm bảo tất cả trẻ trong đối tượng tiêm bổ sung chưa từng được tiêm sởi sẽ được tiêm trong đợt này.

Hồng Hải