Lần đầu tiên thực hiện thành công cấy hạt phóng xạ điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Ngày 14/5, PGS.TS Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc BV Bạch Mai, thông báo về 2 ca bệnh đầu tiên thành công với kỹ thuật này. Đây cũng là cơ sở đầu tiên trên cả nước thành công với kỹ thuật ưu việt trong điều trị bệnh ung thư tuyến tiền liệt cho các đấng màu râu.

Bệnh nhân Nguyễn Đình L (80 tuổi, Hà Nội) khỏe mạnh sau quá trình Cấy hạt phóng xạ điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Ông L cho biết, khi phát hiện bệnh từ 1 năm trước tại BV 108, ông được bác sĩ chỉ định mổ mở để cắt bỏ khối u. Tuy nhiên, nghĩ đến tuổi cao và những nguy cơ tai biến của mổ mở, ông L từ chối, chấp nhận sống chung với khối u. 

Tuy nhiên khi được con cháu đưa đến BV Bạch Mai khám bệnh, các bác sĩ giới thiệu về phương pháp điều trị mới là cấy hạt phóng xạ “trúng đích” điều trị khối u, ít tổn thương đến các tế bào lành, rồi không phải mổ nên tôi quyết định thực hiện. “Thử một vận may nhưng tôi không thể ngờ sức khỏe của mình lại trở về hoàn toàn bình thường, khỏe khoắn”, bác L nói.

Bệnh nhân thứ 2 cùng thực hiện kỹ thuật Cấy hạt phóng xạ điều trị ung thư là bác Trần Tự (63 tuổi, Hà Nội). Bác H chia sẻ bản thân bác rất bất ngờ, ngỡ ngàng về phương pháp điều trị này, bởi chỉ sau 1 ngày, bệnh nhân đã về nhà và sinh hoạt bình thường. Thật sự, phương pháp cấy hạt phóng xạ đã mở ra tia hi vọng sống cho những bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt phát hiện sớm”.

Theo GS.TS Mai Trọng Khoa, Phó Giám đốc BV Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm ung bướu (BV Bạch Mai), tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh UTTTL ngày càng tăng và tỷ lệ tử vong cũng rất cao. Theo dữ liệu Globocan 2012, hằng năm ước tính có khoảng 1.275  ca mới mắc, nhưng có tới 872 ca tử vong. Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới là 3,4/100.000 dân, tỷ lệ chế là 2,4/100.000 dân. UTTTL đứng thứ 10 về tỉ lệ mắc.

Ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) là khối u ác tính và thường di căn sang các bộ phận khác của cơ thể, đặc biệt là vào xương và các hạch bạch huyết… UTTTL có thể gây đau đớn và khó khăn trong việc đi tiểu, quan hệ tình dục, hoặc rối loạn chức năng cương dương…

Tại các Trung tâm ưng bướu, tùy theo phân độ nguy cơ và tình trạng bệnh nhân mà bác sĩ có thể chỉ định Phẫu thuật (phẫu thuật mở, nội soi), cắt lạnh; Nội tiết (cắt bỏ tinh hoàn bằng phẫu thuật hoặc bằng thuốc); Hóa chất; Xạ trị (xạ chiếu ngoài, xạ áp sát); Cấy hạt phóng xạ (xạ trị chiếu trong).

“Với những bệnh nhân phát hiện ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm và khu trú, thì cấy hạt phóng xạ là một phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả, tăng thời gian sống thêm, tăng chất lượng cuộc sống. Kỹ thuật này đã được ứng dụng thường quy tại Hoa Kỳ và một số nước Châu Âu, châu Á  mang lại hiệu quả điều trị cao. Tỷ lệ sống thêm không mắc bệnh đạt 97%”. GS Khoa cho biết.

Theo đó, để điều trị UTTTL người ta đưa các hạt phóng xạ I-125 kích thước nhỏ 4,5x0,8mm, phát tia gamma năng lượng thấp (35 keV), vào trong tổ chức khối u, có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư tại chỗ mà không hoặc ảnh hưởng rất ít tới mô lành xung quanh.

“Ưu điểm nổi bật của kỹ thuật này là tạo ra liều hấp thụ bức xạ cao tại khối u, trong khi cơ quan và tế bào lành chỉ phải chịu liều bức xạ rất thấp. Sau cấy một lần các hạt phóng xạ tự bán rã mà không cần lấy ra”, GS Khoa cho biết.

So với xạ trị thông thường từ 6 - 8 tuần và phải thường xuyên vào viện xạ trị thì với Cấy hạt phóng xạ điều trị UTTTL, người bệnh chỉ cần điều trị yến tiền liệt chỉ cần điều trị 1 lần, và sinh hoạt bình thường sau 1-2 ngày nghỉ ngơi.

PGS.TS Nguyễn Quốc Anh cho biết, đây là một kỹ thuật hiện đại trong điều trị ung thư, tuy nhiên, để triển khai được kỹ thuật rất phức tạp này, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa sâu như, chuyên khoa: ung bướu, y học hạt nhân, chẩn đoán hình ảnh, thận – tiết niệu, ngoại tiết niệu, gây mê hồi sức… Phải có thiết bị cấy hạt phóng xạ, hệ thống máy siêu âm mô phỏng với phần mềm lập kế hoạch xạ trị chuyên dụng… Bệnh viện Bạch Mai là bệnh viện đa khoa hoàn chỉnh hạng đặc biệt đầu tiên của cả nước, là nơi đầu tiên ở Việt Nam triển khai thành công kỹ thuật này.

Từ thành công này, BV Bạch Mai đang nghiên cứu để cấy hạt phóng xạ vào khối u để điều trị một số bệnh ung thư như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, ung thư gan ... là sự cải tiến của xạ trị áp sát kết hợp với xạ trị chiếu trong đã được nhiều nước trên thế giới nghiên cứu áp dụng và đem lại nhiều lợi ích to lớn cho bệnh nhân. Hiện nay tại các nước phát triển như Hoa Kỳ, Đức, Nhật Bản ... đã áp dụng rộng rãi phương pháp điều trị này.

Hồng Hải