Làm thế nào để phân biệt cảm lạnh, cúm và viêm phổi?

Không giống như sung huyết đơn giản do cảm lạnh hoặc cúm, viêm phổi là viêm trực tiếp ở phổi, xảy ra khi mủ hoặc chất nhầy ứ lại trong phổi. Và phổi chứa đầy dịch có thể đe dọa tính mạng, mặc dù y học hiện đại đã giảm phần lớn nguy cơ này. Nhưng để giảm nguy cơ thì cần phát hiện được các triệu chứng kín đáo của viêm phổi, vì nếu không được điều trị, bệnh vẫn có thể rất nguy hiểm.

Ở các nước phát triển, tỷ lệ mắc bệnh là 33 trường hợp/10.000 trẻ dưới 5 tuổi. Viêm phổi có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm, nhưng phổ biến hơn vào những tháng lạnh vì trẻ ở trong nhà nhiều hơn cùng với những người khác.

Đó cũng là nguyên nhân trẻ bị cảm lạnh và cúm nhiều hơn vào mùa đông - và một phần lý do nữa là viêm phổi rất khó xác định đối với các bậc cha mẹ. Lúc đầu, bệnh thường chỉ có vẻ như cảm lạnh.

Các triệu chứng viêm phổi ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể rất kín đáo và bao gồm kết hợp giữa sốt và ho. Trước khi bị ho, trẻ có thể thở nhanh hơn hoặc khó thở. Các vấn đề về ho, sốt và hô hấp càng kéo dài, trẻ càng dễ bị viêm phổi. Trẻ dưới 1 tuổi có thể khó bú, quấy khóc hoặc vật vã hơn là ho.

Khó thở thường đặc trưng bởi tiếng thở ồn ào kèm theo tiếng thở khò khè hoặc tiếng rên, thở gắng sức với nhiều cử động của ngực và bụng, cánh mũi phập phồng hoặc thở rất nhanh. Khó thở cũng có thể xuất hiện trong một số bệnh nặng khác cần đến bác sĩ - vì vậy cha mẹ nên học cách phát hiện khó thở.

Ở trẻ dưới 1 tuổi, khó thở thấy rõ nhất trong khi ăn. Hạn chế đường thở rõ ràng gây ra khó thở. Vì vậy, khi các cơ chế cơ thể của việc bù sữa mẹ hoặc uống sữa phải cạnh tranh với việc thở không hiệu quả, thì việc thở sẽ luôn chiến thắng. Vì vậy, trẻ khó thở có thể ăn ít hơn, há miệng để thở hoặc tỏ ra khó chịu. Nhưng trẻ dưới 1 tuổi không phải là nhóm trẻ duy nhất dễ bị viêm phổi.

Nhận biết các triệu chứng viêm phổi

• Viêm phổi rất hay gặp: 155 triệu trường hợp trên toàn thế giới ở trẻ dưới 5 tuổi. Con số này đúng hơn với các quốc gia phát triển như Mỹ, nhưng vẫn đại diện cho hàng ngàn bệnh nhân mỗi năm.

• Bệnh vẫn nguy hiểm: viêm phổi ảnh hưởng trực tiếp đến phổi, khiến phổi chứa đầy dịch. Y học phát triển đã làm cho viêm phổi dễ điều trị hơn, nhưng nếu không được điều trị, bệnh có thể gây tử vong.

• Bệnh khó phát hiện: viêm phổi lúc đầu có thể biểu hiện giống như cảm lạnh hoặc cúm, kèm theo ho và sốt - nhưng có vẻ không cải thiện.

• Bệnh gây khó thở: trẻ bị viêm phổi khó thở phải gắng sức khi thở, và sự gắng sức này là có thể nhận thấy. Trẻ dưới 1 tuổi bỏ ăn khi bị khó thở.

• Bệnh cần đến bác sĩ: khó thở, thở gắng sức cần được bác sĩ giải quyết. Hãy để bác sĩ nhi khoa xác định xem liệu trẻ có nên được điều trị tại nhà hay không.

Những trẻ có bệnh tim hoặc hô hấp dễ bị viêm phổi hơn. Những tình trạng này bao gồm bệnh tim bẩm sinh, hen, bệnh xơ nang, bệnh hồng cầu hình liềm và rối loạn suy giảm miễn dịch. Tiếp xúc với khói thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ mắc viêm phổi ở trẻ.

Bệnh có thể ảnh hưởng đến nhiều trẻ - trẻ sinh non thường mắc các vấn đề về phổi và hơn 6 triệu trẻ em ở Mỹ bị hen. Rất may là cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa cơ bản ở trong và ngoài nhà để giúp con của họ tránh nhiễm trùng. Những biện pháp này bao gồm các bước cơ bản như tiêm phòng cúm, rửa tay và che miệng khi ho và hắt hơi. Điều quan trọng là trẻ lớn cũng cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa tương tự.

Nếu cha mẹ lo lắng về hô hấp của con, thì cần đưa trẻ đi khám bác sĩ. Nếu em bé không phản ứng hoặc thờ ơ, cần đi khám bác sĩ. Nếu trẻ bị ốm và dường như không cải thiện rõ rệt, cần đi khám bác sĩ. Đây không phải là tình huống có thể chờ và theo dõi.

Bất kỳ đứa trẻ nào bị sốt và ho cũng đều cần được bác sĩ đánh giá. Một nửa số trẻ có chẩn đoán viêm phổi phải nhập viện. Một số trường hợp viêm phổi là do virus và có thể không cần dùng kháng sinh, nhưng điều quan trọng là hô hấp của trẻ cần được thầy thuốc đánh giá để đảm bảo rằng trẻ có thể được điều trị an toàn tại nhà.

Cẩm Tú

Theo Fatherly