Kỳ tích bệnh nhân sốc phản vệ thuốc dạ dày, ngừng tim 5 ngày được cứu sống

Ngày 22/6, PGS.TS Đào Xuân Cơ, Trưởng khoa Hồi sức tích cực (Bệnh viện Bạch Mai) nhớ lại trước đó gần 2 tháng, đơn vị ông nhận được cuộc điện thoại từ BV Đa khoa Hùng Vương nhờ hỗ trợ một ca sốc phản vệ rất nặng. "Ca bệnh mà đến giờ, thầy của tôi, GS.TS Gia Bình đã hơn 40 năm làm nghề, và tôi hơn 30 năm làm nghề cũng chưa bao giờ gặp ca bệnh nguy kịch như vậy", PGS Cơ nói.

Bệnh nhân Mai Thị L. (34 tuổi, Tuyên Quang) được chẩn đoán loét dạ dày có chỉ định dùng thuốc. Sau 3 ngày dùng thuốc, bệnh nhân có các biểu hiện dị ứng như đỏ da, phù mặt, bồn chồn, khó chịu… và được gia đình đưa đến BV Hùng Vương (Phú Thọ) khám hôm 13/5 với chẩn đoán phản vệ.

Ngay lập tức bệnh nhân được cấp cứu chống sốc phản vệ nhưng tình trạng bệnh nhân càng lúc nặng lên, người mệt mỏi rồi nhanh chóng rơi vào hôn mê, co giật, suy hô hấp nặng và ngừng tuần hoàn.

Sau khi trải qua 20 phút ép tim, tim bệnh nhân mới đập trở lại và được đặt nội khí quản, thở máy, duy trì adrenalin... theo dõi sát sao theo đúng phác đồ, nhưng bất ngờ bệnh nhân rơi vào ngừng tuần hoàn lần 2 và lại qua một lần "mướt mồ hôi" các bác sĩ mới khiến trái tim bệnh nhân đập trở lại.

Đánh giá là một ca bệnh diễn biến phức tạp, đe dọa tử vong, BV Hùng Vương đã liên lạc trực tiếp với chuyên gia đầu ngành về hồi sức, GS.TS Nguyễn Gia Bình, Bệnh viện Bạch Mai để xin ý kiến hỗ trợ.

Nhận định là trường hợp phản vệ nguy kịch biến chứng ngừng tuần hoàn, suy đa tạng, GS Bình đã cử ngay bác sĩ giỏi của khoa là bác sĩ Phạm Thế Thạch cùng xe cứu thương lên đường đón bệnh nhân về Bạch Mai. BV Hùng Vương cũng cử một kíp bác sĩ để vận chuyển bệnh nhân về Hà Nội sớm nhất có thể.

Hai kíp bác sĩ đã gặp nhau gần thành phố Việt Trì, đã nhanh chóng tiếp cận, vận chuyển bệnh nhân về BV Bạch Mai. Còn ngay tại khoa Hồi sức tích cực, các bác sĩ cũng đã sẵn sàng kĩ thuật tim phổi nhân tạo tại giường (ECMO) để ngay khi bệnh nhân có mặt là thực hiện.

Đúng như nhận định, bệnh nhân khi được đưa đến viện trong tình trạng nguy kịch: nhịp tim rất nhanh, 170 lần/phút, huyết áp thấp phải duy trì thuốc vận mạch liều rất cao, hôn mê sâu, suy hô hấp rất nặng, SPO2 chỉ đạt 60% với oxy tối đa, phù phổi cấp rất nhiều bọt hồng qua ống nội khí quản, xét nghiệm nhanh thấy có thiếu oxy và toan chuyển hóa nặng rối loạn. "Nếu không thực hiện ECMO ngay lập tức, bệnh nhân khó được cứu sống", PGS Cơ nói.

Mặc dù kỹ thuật ECMO là kỹ thuật rất khó liên quan đến phẫu thuật mạch máu, trang thiết bị hiện đại nhưng để chạy đua với thời gian tính bằng phút nên chỉ trong khoảng 15 phút sau khi vào viện, máy ECMO đã được kết nối với bệnh nhân.

"Ngay sau khi có hỗ trợ của máy ECMO, nhịp tim của bệnh nhân giảm tử 170 xuống 120 và 80 lần/ phút và ngừng đập...Trong suốt 5 ngày, điện tâm đồ là đường thẳng và siêu âm tim thấy tim gần như không có hoạt động co bóp...Bệnh nhân tiếp tục hôn mê, đồng tử hai bên giãn, chảy máu rất nhiều nơi.... tưởng mười mươi là chết. Nhưng chúng tôi, gia đình không bỏ cuộc, quyết chiến đấu để giành lại sự sống cho người bệnh", PGS Cơ nói.

Đến ngày thứ 6, một chút hy vọng lóe lên, khi tim bắt đầu hoạt động trở lại trên máy theo dõi thấy các hoạt động điện của tim, nhịp tăng từ 50 lên đến 90 lần/phút, khi siêu âm thấy tim bắt đầu co bóp tốt hơn. Dù vậy, bệnh nhân vẫn rất nặng do suy đa cải thiện. Bệnh nhân vừa được tiếp tục ECMO, vừa được lọc máu, thở máy, truyền các chế phẩm máu, kháng sinh, duy trì thuốc chống đông…

Đến ngày thứ 12, tim đã hồi phục tốt hơn, ý thức tỉnh hơn đã tiến hành ngừng máy ECMO. bệnh nhân tiếp tục hỗ trợ thở máy, suy thận phục hồi chậm nên tiếp tục lọc máu. Đến ngày thứ 20, bệnh nhân tỉnh táo, hết suy đa tạng nên đã rút nội khí quản, thở oxy liều thấp, tập phục hồi chức nặng.

Ngày thứ 25 sau khi bị phản vệ, nhờ các biện pháp hồi sức tích cực, chăm sóc toàn diện và phục hồi chức năng kết hợp nên bệnh nhân đã tự đi lại được, không phải thở oxy.

PGS Cơ cho biết, trước đây, những ca như này không có một biện pháp nào có thể duy trì sự sống cho bệnh nhân nếu không có ECMO tuần hoàn ngoài cơ thể. Với ca bệnh này, ECMO cùng những nỗ lực không ngừng nghỉ của các bác sĩ đã giúp họ giành lại sự sống cho bệnh nhân từ tay tử thần.

Hồng Hải