Đo huyết áp thế nào là đúng?

Cách duy nhất để xác định bệnh là đo huyết áp. Do đó, việc đo huyết áp chuẩn xác là khâu rất quan trọng, đầu tiên của quá trình điều trị.

Tổng quan về huyết áp

Huyết áp là một trong bốn dấu hiệu sinh tồn chính là nhịp tim, nhịp thở, huyết áp và thân nhiệt, cho biết tình trạng sức khỏe tổng quát của cơ thể và các cơ quan.

Có bốn yếu tố quyết định huyết áp là sức bóp của tim, độ co giãn của mạch máu, thể tích máu và độ nhớt của máu.

Huyết áp thường được ghi nhận với hai chỉ số là huyết áp tâm thu (khi tim bóp), và huyết áp tâm trương (khi tim giãn).

Đo huyết áp thế nào cho đúng ?

Cách đo cơ bản

 Bơm căng băng tay cao su để chèn ép động mạch khiến máu không lưu thông, không có mạch đập. Từ từ xả hơi dần dần và ghi lại hai số đo áp lực máu động mạch:

(1) Huyết áp tâm thu: máu bắt đầu chảy qua động mạch khi băng cao su được xả hơi, thể hiện bằng tiếng đập trên ống nghe hay mạch bắt đầu bắt được;

(2) Huyết áp tâm trương: máu tự do lưu thông trong động mạch khi không còn sức ép của băng cao su, thể hiện bằng mất âm đập trong ống nghe.

Quy định chung

Máy và thời gian: Nên dùng cùng một máy đo, và nên đo cùng thời gian trong ngày để dễ so sánh. Trường hợp đặt biệt, có thể đo nhiều lần hay đo tự động liên tục (phương pháp Holter).

Vị trí đo: thường đo ở động mạch cánh tay phải. Trong trường hợp cần thiết, có thể đo ở tay trái, khoeo chân và các vị trí khác. Nhớ ghi vị trí cùng với kết quả huyết áp đo được.

Chọn và cách bơm căng, xả băng cao su: Chọn kích thước túi hơi máy đo huyết áp thích hợp cho từng bệnh nhân. Bề dài của túi hơi trong băng đo có chiều dài và rộng tối thiểu phải bằng 80% và 40% chu vi cánh tay. Quấn băng đủ chặt, bờ dưới bao đo cao hơn nếp gấp khuỷu tay 2cm. Bơm căng hay xả hơi cần liên tục, không dừng giữa chừng vì sẽ cho kết quả sai.

Quy trình đo huyết áp chuẩn

* Không được dùng chất kích thích như cà phê, thuốc lá, rượu bia, tăng lực…2 giờ trước khi tiến hành đo huyết áp.

* Nghỉ ngơi yên tĩnh 5-10 phút trước khi đo huyết áp.

* Tư thế đo chuẩn: ngồi trên ghế tựa, cẳng tay duỗi thẳng trên mặt bàn, nếp khuỷu tay nằm ngang mức tim. Trong vài trường hợp, có thể đo huyết áp tư thế nằm, đứng.

* Không được nói chuyện khi đang được đo huyết áp.

* Nên đo huyết áp hai tay, 2 lần, cách nhau 5-10 phút, và lấy số trung bình.

Thay lời kết

Cách xác định bệnh tăng huyết áp duy nhất là đo huyết áp. Vì vậy, đo huyết áp chuẩn xác là rất quan trọng trong khâu chẩn đoán đầu tiên.

Để việc đo huyết áp được chuẩn xác, ngoài máy đo tốt, cả nhân viên lẫn người được đo huyết áp cũng cần theo đúng điều kiện, phương pháp, quy trình, quy định.

TS.BS Trần Bá Thoại

Uỷ viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam