Dinh dưỡng dịp Tết cho người bệnh đái tháo đường

Để ổn định đường huyết và cung cấp đầy đủ năng lượng, người bệnh ĐTĐ phải ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng với thành phần cân đối, bao gồm :

Chất bột đường (glucide): chiếm từ 50-60% tổng năng lượng trong ngày. Chế độ ăn nhiều glucide không những làm tăng đường huyết cao sau ăn mà còn gây rối loạn chuyển hoá lipid, tăng nguy cơ xơ vữa mạch…

Bệnh nhân nên sử dụng thực phẩm chứa đường phức, có chỉ số tăng đường huyết thấp (dưới 55), hạn chế đường đơn hấp thu nhanh. Đường phức giúp làm chậm quá trình hấp thu và chậm gia tăng đường huyết sau ăn nhờ đó đường huyết ổn định hơn.

Chất béo (Lipid) trong thức ăn bao gồm các a xít béo bão hoà (có trong mỡ, thịt động vật, thức ăn chế biến sẵn từ sản phẩm của động vật), a xít béo không no một hoặc nhiều nối đôi (có nhiều trong dầu thực vật, mỡ cá). Lượng a xít béo bão hoà không quá 10% tổng số năng lượng hàng ngày.

Chất đạm (protein) trong bữa ăn hàng ngày từ 15-20% tổng năng lượng hàng ngày. Protein đóng vai trò quan trọng trong tiến triển của biến chứng thận ; vì vậy người bệnh cần hạn chế protein khi có tổn thương thận.

Bố sung chất xơ (làm chậm lại quá trình hấp thu glucose, giảm tăng đường huyết sau ăn), vitamin và chất khoáng…

Lưu ý chế độ ăn hợp lý, cân bằng năng lượng thì trong ngày tết tùy vào tình trạng bệnh, người ĐTĐ vẫn có thể thưởng thức những món ngon như bánh chưng, thịt đông, thịt gà…thậm chí có thể thưởng thức chút ít các loại bánh, mứt.

Những lưu ý quan trọng trong ngày Tết

Trước hết, cần chú ý kiểm soát lượng đường ăn vào: Chất bột đường có trong hầu hết các món ăn ngày Tết như các loại bánh mứt kẹo, đồ uống có gas, hoa quả sấy khô, trái cây, bánh chưng, xôi chè… Các thực phẩm này thường chứa đường đơn, hoặc đường phức dễ cắt thành đường đơn, hấp thu nhanh vào máu dễ khiến đường trong máu tăng nhanh sau ăn. Đây cũng là các loại thực phẩm giàu năng lượng, chất đạm, chất béo dễ khiến người bệnh ĐTĐ rơi vào tình trạng mất kiểm soát mỡ máu, huyết áp dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt, người bệnh quá cân, béo phì cần hạn chế các thực phẩm nhiều chất béo, chất đạm như giò, thịt nấu đông, thịt gà...

Đối với những món được chế biến từ ngũ cốc, tinh bột như bánh chưng, xôi chè… bệnh nhân nên ăn mức vừa phải và nên ăn kèm theo các loại rau xanh, dưa góp, củ quả… là loại thực phẩm chứa nhiều chất xơ, chỉ số tăng đường huyết thấp. Những thực phẩm có chứa nhiều chất xơ sẽ giúp hấp thu đường vào máu chậm, làm tăng cảm giác no giúp kéo dài quá trình tiêu hoá nên hạn chế khả năng gây tăng đường huyết sau ăn. Ngày tết, người bệnh ĐTĐ cần đo đường huyết sau ăn thường xuyên hơn, nếu chỉ số đường huyết sau ăn tăng cao hơn bình thường thì không nên ăn tiếp những thực phẩm vừa ăn. Ngoài ra, người bệnh ĐTĐ nên hạn chế uống rượu vì rượu có thể làm lu mờ các triệu chứng hạ đường huyết, có thể gây nhầm lẫn trong xử trí của những người thân xung quanh vì vậy có thể

ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.

ThS.BS. Phan Hướng Dương

BV Nội tiết TƯ