Điều trị gù vẹo cột sống kịp thời, bảo vệ tương lai cho trẻ

Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời gù vẹo cột sống mang ý nghĩa quan trọng, nhất là trong bối cảnh tỷ lệ vẹo cột sống vô căn ước tính chiếm khoảng 2% trong cộng đồng.

Hưởng ứng tháng 6 hàng năm là tháng hướng về bệnh cong cột sống, ngày 13/5, AloBacsi phối hợp cùng Medtronic Việt Nam tổ chức chương trình tư vấn trực tuyến "Nhận biết, điều trị sớm gù vẹo cột sống - trẻ tự tin viết tiếp tương lai" với sự tham dự của TS.BS. Phan Trọng Hậu - Phó Viện trưởng Viện Chấn thương - Chỉnh hình, Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật Chấn thương Chỉnh hình Cột sống, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Hà Nội và TS.BS.CK2 Võ Quang Đình Nam - Chủ tịch Liên chi hội Chỉnh hình Nhi TPHCM, Trưởng khoa Chỉnh hình Nhi - Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TPHCM.

Chương trình đã mang đến những thông tin y khoa hữu ích về bệnh gù vẹo cột sống, căn bệnh đang có xu hướng gia tăng ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên lứa tuổi học đường.

Đừng để gù vẹo đánh mất tương lai khỏe đẹp của con

TS.BS.CK2 Võ Quang Đình Nam cho biết, cột sống của trẻ em không phải cột sống người lớn thu nhỏ, mà là cột sống đang phát triển và định hình cho sự trưởng thành của trẻ sau này. Do vậy nếu không kịp thời can thiệp khi có dấu hiệu bất thường sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống lâu dài của trẻ.

Về tầm quan trọng của việc phát hiện và điều trị sớm gù vẹo cột sống, TS.BS. Phan Trọng Hậu cho biết, gù vẹo cột sống ở ngưỡng bệnh lý không chỉ gây hạn chế vận động của hệ thống cơ xương mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của tim mạch, phổi và các tạng bên trong. Những vấn đề này còn tác động lớn đến tâm lý của trẻ, hạn chế khả năng hòa nhập cộng đồng, hệ lụy trong tương lai.

Trên thế giới có 2-3% trẻ vị thành niên bị gù vẹo cột sống, nhưng chỉ 10% bệnh nhân trong số đó được chẩn đoán và chữa trị. Điều đáng ngại là phụ huynh, cộng đồng chưa nhận thức đúng đắn về tình trạng này.

Những trường hợp gù vẹo cột sống từ nhỏ không điều trị đến khi trở thành người trưởng thành, điều trị khó khăn hơn. Bởi càng lớn tuổi, nguy cơ gù vẹo cột sống càng nặng hơn, kèm theo cấu trúc xương bị biến dạng theo, rất cứng khiến việc nắn chỉnh khó khăn, tăng nguy cơ tổn thương thần kinh.

Nhận biết và điều trị gù vẹo cột sống cho trẻ đúng cách

Chẩn đoán gù vẹo cột sống phải dựa trên tiêu chuẩn lâm sàng. Theo TS. Nam, về mặt sinh lý, cột sống có mức độ gù và ưỡn nhất định, bình thường từ 12-40 độ. Ở độ gù 30 độ, bố mẹ thấy trẻ cong lưng, ngực xấu nên đến bác sĩ tư vấn. Khi mức độ gù vượt quá 40 độ, trẻ có thể có triệu chứng đau, thẩm mỹ xấu hơn cần theo dõi điều trị. Nếu trẻ gù sinh lý, không đau, không biến dạng cột sống chỉ cần theo dõi. Tình trạng gù tăng dần có thể còn là cảnh báo sự bất thường của đốt sống.

Góc gù trên 40 độ nên áp dụng chế độ tập luyện, sử dụng áo nẹp để giúp giữ trẻ ở tư thế cần thiết. Nếu không mang áo nẹp, tình trạng gù có thể vượt qua ngưỡng 55-60 độ. Khi đó, có thể sẽ cần phải phẫu thuật vì ảnh hưởng nhiều đến thể chất người bệnh.

Với vẹo cột sống, bố mẹ quan sát thấy người của trẻ lệch sang một bên, 2 vai không bằng nhau, lồng ngực thay đổi bên cao bên thấp, nhìn trực diện phía sau thấy đường cong hình chữ C hoặc chữ S.

"Vẹo cột sống dưới 20 độ chỉ cần theo dõi từ 20 độ trở lên, ở lứa tuổi đang phát triển cần kìm tốc độ vẹo lại, bằng cách sử dụng áo nẹp. Vẹo cột sống vượt qua 40-45 độ có thể phải phẫu thuật, nếu không vẹo diễn tiến nặng lên; vẹo lên 60-70 độ là đã rất trầm trọng", TS. Nam lưu ý.

"Ở nhóm 20-30 tuổi, tủy sống nằm trong ống sống đã ổn định, nắn chỉnh nguy cơ liệt là tổn thương đáng sợ nhất trong phẫu thuật cột sống. Bệnh nhân càng lớn tuổi, càng cố nắn chỉnh, nguy cơ tổn thương thần kinh càng dễ xảy ra. Vì thế, các trường hợp gù vẹo cột sống cần can thiệp nên phẫu thuật sớm, từ 16-17 tuổi để mang lại hiệu quả tốt nhất, giảm nguy cơ biến chứng", TS. Nam cho biết.

"Tỷ lệ thành công phẫu thuật khá cao, nhất là khi trẻ được phát hiện điều trị sớm, mức độ an toàn tốt. Thường vẹo cột sống vô căn, tỷ lệ tai biến, biến chứng ít hơn vẹo cột sống bẩm sinh. Nhiều bệnh nhân sau can thiệp kết quả tốt, bệnh nhân vui vẻ, thậm chí có những thay đổi về nhận thức xã hội, nghề nghiệp, thói quen, tư duy…", TS. Hậu thông tin.

Cùng với sự tiến bộ của y học, Việt Nam hiện có nhiều bệnh viện điều trị tốt bệnh lý này như 108, Việt Đức, Bạch Mai, Chấn thương Chỉnh hình TPHCM, Nhi đồng 1 và 2…

Cùng chung quan điểm, TS. Hậu và TS. Nam khuyến cáo, để trẻ có cột sống khỏe, cần tăng cường vận động và vận động ở mức độ vừa phải, tránh thói quen tư thế xấu, ngồi không thẳng lưng… Gù vẹo cột sống ở trẻ chủ yếu do vô căn, vì thế khi phát hiện bất thường về hình thể cần cho trẻ đi khám sớm để được chẩn đoán, điều trị kịp thời.