Dạ dày "lạc" lên ngực, du khách Indonesia được bệnh viện FV cứu kịp thời

Ca "đi lạc" hy hữu của dạ dày lên ngực

Johan Prasetyo Santoso, 48 tuổi, nhập viện trong tình trạng đau bụng dữ dội, nấc cục kéo dài 2-3 tiếng không dứt kèm biểu hiện khó thở. Người bệnh đầm đìa mồ hôi, đau đớn và căng thẳng cực độ. Kết quả chụp cắt lớp vi tính (CT) ổ bụng cho thấy, anh bị thoát vị hoành cấp tính, theo đó, dạ dày của anh đã bị di chuyển lên ngực.

Bác sĩ Lê Đức Tuấn - bác sĩ điều trị cấp cao khoa Ngoại tổng quát, Bệnh viện FV - cho biết, cơ hoành là một cơ vân dạng dẹt, ngăn cách giữa lồng ngực và ổ bụng. Ngoài chức năng chính là hỗ trợ hô hấp, cơ hoành còn đóng vai trò như một vách ngăn để phân tách các tạng ở vùng ngực và vùng bụng. Thoát vị hoành xảy ra khi một hoặc nhiều cơ quan trong ổ bụng di chuyển lên trên, "lạc" vào lồng ngực thông qua một khiếm khuyết hoặc tổn thương trên bề mặt cơ hoành.

"Trong trường hợp các tạng bên dưới đã đi vào lồng ngực, chèn ép tim, phổi gây ảnh hưởng đến hô hấp thì cần phải phẫu thuật cấp cứu để đảm bảo tính mạng. Nếu chậm trễ, các cơ quan bên dưới có thể bị kẹt trên lồng ngực, gây viêm tắc, hoại tử hoặc vỡ ra, dẫn đến rủi ro cao hơn", bác sĩ Tuấn giải thích.

Qua khai thác bệnh sử, bác sĩ Tuấn nhận thấy bệnh nhân từng bị tai nạn giao thông cách đây khoảng 6 tháng, khiến anh bị gãy xương sườn và thường xuyên cảm thấy đau thắt ở vùng ức kèm khó thở sau đó. Người bệnh cũng nhiều lần đi khám ở Indonesia nhưng chỉ được chẩn đoán là mắc chứng trào ngược dạ dày hoặc rối loạn tiêu hóa mà không thực hiện các kiểm tra chuyên sâu hơn như chụp CT hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI).

"Có thể tai nạn đã làm cơ hoành của bệnh nhân bị rách. Khi người bệnh ăn quá no hoặc vận động mạnh, các tạng bên dưới như dạ dày, ruột và mạc nối lớn di chuyển lên trên, gây nên tình trạng thoát vị hoành. Theo y văn thế giới, chỉ có khoảng 0,3% trường hợp chấn thương cơ hoành dẫn đến thoát vị hoành như vậy", bác sĩ Tuấn chẩn đoán.

Phối hợp đa chuyên khoa cho ca mổ phức tạp, đưa dạ dày về ổ bụng

Cũng theo vị bác sĩ của Bệnh viện FV, may mắn là bệnh nhân được đưa đến bệnh viện sớm. Phần ruột di chuyển lên trên của bệnh nhân đã bị tắc nhưng chưa hoại tử. Trường hợp xuất hiện hoại tử hoặc nguy hiểm hơn là vỡ ruột, việc phẫu thuật cần được tiến hành ngay lập tức với tiên lượng tử vong rất cao.

Qua thăm khám, các bác sĩ Bệnh viện FV nhận thấy gần 30cm dạ dày, ruột và mạc nối lớn chui qua một vết rách cơ hoành với đường kính khoảng 5-6cm tạo thành một nút thắt chặt, rất khó để đưa xuống. Nếu kéo xuống không đúng cách có thể làm rách ruột, dạ dày hoặc sang chấn các tạng quan trọng xung quanh. Hơn nữa, tim đã bị chèn ép xuống sát ngay vị trí hở cơ hoành, dẫn đến nguy cơ ngưng tim, nếu tim đập chạm vào dụng cụ mổ. Một vấn đề quan trọng khác là phải kiểm soát thật tốt việc chảy máu và cầm máu, bởi nếu máu chảy tràn ra thì bác sĩ không còn nhìn rõ để thao tác, ca mổ coi như thất bại.

Ca phẫu thuật nội soi cho bệnh nhân dự kiến kéo dài trong 8 tiếng với ekip "hùng hậu" phối hợp đa chuyên khoa, gồm bác sĩ Tuấn là bác sĩ phẫu thuật chính và các bác sĩ lồng ngực, tiêu hóa, mạch máu, chẩn đoán hình ảnh…

"Đây là ca mổ hiếm và phức tạp tại FV, lần đầu tiên điều dưỡng chứng kiến cảnh mổ ổ bụng mà lại thấy cả phổi và tim đang đập. Gần 2 giờ đầu tiên, chúng tôi hết xoay trở bệnh nhân rồi xoay xở tư thế mổ để tìm cách đưa ruột, dạ dày xuống ổ bụng và đảm bảo không bị rách. Ekip tập trung cao độ và gần như làm việc trong im lặng tuyệt đối", bác sĩ Tuấn kể lại.

Bệnh nhân được cho hút xẹp dạ dày và ruột để giảm kích thước. Bác sĩ Tuấn cẩn trọng dùng kẹp kéo từng centimet tạng xuống, vừa kéo vừa chặn để tránh các bộ phận lại di chuyển lên trên. Sau hơn 4 tiếng căng thẳng, cuối cùng các bác sĩ FV đã giúp đưa toàn bộ phần tạng bị thoát vị trở lại ổ bụng. Nhưng do phổi bị chèn ép dữ dội đã xẹp gần hết, các bác sĩ phải đặt dẫn lưu màng phổi giúp phổi nở ra.

"Ngay sau khi cầm máu, các chỉ số mạch, huyết áp và oxy của bệnh nhân trên màn hình theo dõi lập tức trở lại bình thường, tình trạng chuyển biến rất tích cực", bác sĩ Tuấn chia sẻ.

Cũng theo bác sĩ Tuấn, với trường hợp của bệnh nhân này, việc mổ mở có thể dễ dàng hơn cho bác sĩ nhưng lại gây khó khăn cho bệnh nhân sau phẫu thuật. Cụ thể, với mổ mở các bác sĩ phải thực hiện vết mổ kéo dài từ bụng lên đến cơ hoành - tức mở gần hết bụng, khiến bệnh nhân hồi phục kém, phân loại sức khỏe thuộc độ 4. Thay vào đó, với kinh nghiệm của mình, các bác sĩ tại FV đã tự tin chọn mổ nội soi để bệnh nhân có chất lượng sống tốt hơn sau ca mổ.

6h sáng hôm sau, bác sĩ Tuấn đã có mặt tại phòng bệnh của bệnh nhân. Đón anh là nụ cười tươi của người vừa vượt cửa tử ngoạn mục. Bệnh nhân phục hồi chức năng vận động và ăn uống ngay trong ngày.

Quay lại tái khám ngày 12/12/2022, Johan Prasetyo Santoso, chia sẻ: "Lúc nghe bác sĩ Tuấn thông báo tình hình, tôi sợ lắm, gia đình tôi không có ở đây. Tôi gọi cho bác sĩ ở Indonesia và sau khi trao đổi với các bác sĩ FV, họ khuyên tôi nên ở lại Việt Nam điều trị". Tình trạng của anh không thể trì hoãn thời gian phẫu thuật cũng như đối diện với nguy cơ vỡ ruột nếu chọn đi máy bay về nước. Tuy nhiên, khi được chia sẻ về trang thiết bị y tế hiện đại và phương án mổ từ bác sĩ Tuấn, anh đã yên tâm hơn.

"Tiếp xúc với bác sĩ Tuấn, thấy ông là một bác sĩ giỏi và có tâm với bệnh nhân, tôi đã hoàn toàn yên tâm. Hiện tại tôi đã khỏe, vợ và con tôi cũng đã sang đây với tôi. Cảm ơn bác sĩ Tuấn và ê kíp đã cứu mạng tôi", nam bệnh nhân xúc động chia sẻ.

Cần tư vấn hoặc thăm khám tại Khoa Ngoại tổng quát, Bệnh viện FV, bạn đọc có thể liên hệ qua số điện thoại: (028) 54 11 33 33.