Cánh tay phù to gây đau đớn, bệnh nhân chỉ mong bác sĩ cắt bỏ

Bà Thanh cho biết căn bệnh tay voi quái ác khiến bà rất khó chịu, không thể làm gì được. Cánh tay phù to khổng lồ gây hạn chế vận động, bà luôn phải dùng dây vải chun bó treo tay lên. 

Bà đến Bệnh viện Bỏng Quốc gia (Hà Nội) trong tình trạng mệt mỏi, toàn thân sốt cao, cánh tay phải sưng đỏ, ngứa ngáy, khi gãi nổi lên các mụn phồng rộp chứa mủ dịch bạch huyết, tay nếp ngấn to và dồn ú cộm lên đau đớn. 

"Lúc đó tôi chỉ mong bác sĩ cắt bỏ cánh tay cho tôi", bệnh nhân chia sẻ. 

TS.BS Tống Hải, Chủ nhiệm khoa Vi phẫu và Tái tạo, Trung tâm Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Tái tạo, Bệnh viện Bỏng quốc gia (Hà Nội) cho biết, bệnh nhân bị phù tay voi giai đoạn 4, biến chứng nặng viêm nhiễm mô da. 

Nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến viêm nhiễm toàn bộ hệ thống bạch huyết, mô mềm dưới da. Hậu quả là có thể phải cắt bỏ tay. Nặng hơn nữa có thể dẫn đến nhiễm khuẩn máu, suy đa tạng… 

Tại bệnh viện, trong vòng một tuần, bệnh nhân được điều trị tích cực bằng kháng sinh chống viêm liều cao và thay băng chăm sóc tay viêm, chích mủ các nốt phỏng viêm mủ. Sau đó, khi sức khỏe khá hơn, bệnh nhân được chỉ định mổ gấp để nối thông bạch mạch - tĩnh mạch bằng kỹ thuật siêu vi phẫu.

Đây là kỹ thuật vi phẫu áp dụng với các mạch máu có đường kính dưới 0,7mm. Kỹ thuật này được PGS.TS Vũ Quang Vinh, Phó giám đốc Bệnh viện Bỏng Quốc gia phát triển từ năm 2012.

Ca mổ kéo dài khoảng 4 giờ. Sau mổ vài ngày, tay của bệnh nhân gần như đã trở về vận động linh hoạt tốt hơn. 

Trước phẫu thuật, bắp tay phải của bệnh nhân có đường kính 40,5cm, bên trái là 25,5cm. 5 ngày sau ca mổ, bắp tay phải rút xuống còn 36,5cm và sẽ còn tiếp tục giảm nữa. 

Theo BS Hải, bệnh nhân phù bạch mạch do di chứng điều trị ung thư rất lớn song hầu hết không biết chữa trị ở đâu và đành sống chung với lũ. Trong khi đó, nếu không điều trị sớm, phù biến chứng nặng có thể dẫn đến cắt cụt chi thể. 

Đến nay, khoa Vi phẫu và Tái tạo, Trung tâm tạo hình thẩm mỹ, Bệnh viện Bỏng quốc gia, đã điều trị cho hơn 500 trường hợp phù chi thể. 

Chứng phù tay voi, chân voi có thể ảnh hưởng đến 140 đến 200 triệu người trên toàn thế giới. Nữ giới mắc nhiều hơn nam.

Có hai căn nguyên gây phù. Thứ nhất là phù bạch mạch nguyên phát hiếm gặp, chiếm 1/100.000 bất thường hệ thống bạch mạch (tăng sản, giảm sản bạch mạch hoặc do yếu tố gen). 

Thứ 2 là phù bạch mạch thứ phát, tỷ lệ mắc 1/1.000 người, tuổi trung bình 50-58. 

BS Hải cho biết, các nghiên cứu lâm sàng cho thấy, 75-80% gặp trường hợp liên quan đến ung thư, 7-9% gặp do di truyền và 12-18% là do nguyên nhân khác như do giun chỉ…

Bệnh được chia làm 4 giai đoạn:

- Giai đoạn 1: Bệnh chưa có biểu hiện trên lâm sàng, mặc dù dẫn lưu bạch huyết bị ảnh hưởng. Giai đoạn này kéo dài vài tháng đến vài năm.

- Giai đoạn 2: Bệnh nhân bắt đầu xuất hiện tình trạng phù ấn lõm, giảm phù nề khi kê cao chi. 

- Giai đoạn 3: Trường hợp sớm, bệnh nhân vẫn còn biểu hiện ấn lõm chi phù, tuy nhiên giơ cao chi không giảm. Muộn hơn thì xuất hiện tình trạng xơ hóa mô ở chi phù, ấn không lõm…

- Giai đoạn 4: Tăng quá mức thể tích chi phù, ấn không lõm, xuất hiện các nếp gấp ở chi phù, có thay đổi ở da (tăng sừng hóa, thay đổi màu sắc, tăng sản u nhú)…

Các bệnh nhân ở giai đoạn 1, 2 chỉ định điều trị bảo tồn, giai đoạn 3, 4 chỉ định phẫu thuật.

* Tên nhân vật đã được thay đổi