Căn bệnh hiểm khiến 25% người mắc bị cắt cụt chi, 40% tử vong

Ngày 19/12, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (BV ĐHYD) cho biết, gần đây nơi này đã tiếp nhận trường hợp người bệnh T.H.P. (69 tuổi, ngụ tại quận Tân Phú, TPHCM).

Ông P. nhập viện trong tình trạng đau nhức dữ dội cả hai chi, nửa bàn chân trái xuất hiện những vết loét nhỏ, có xu hướng lan rộng toàn bàn chân. Tại phòng khám khoa Cấp cứu, sau khi thực hiện các xét nghiệm và đánh giá, bác sĩ xác định nguyên nhân khiến chân ông P. bị lở loét là do tắc hẹp động mạch chi.

Hiện tại, người bệnh đã được chuyển đến khoa Lồng ngực - Mạch máu để tiến hành điều trị tích cực.

TS.BS. Trần Thanh Vỹ, Trưởng khoa Lồng ngực - Mạch máu, BV ĐHYD cho biết, bệnh tắc hẹp động mạch chi (còn gọi là bệnh động mạch ngoại biên) là tình trạng xơ vữa động mạch ở các chi, gây thiếu máu cục bộ.

Bệnh phần lớn xuất hiện ở nam giới, ngoài ra người lớn tuổi, người mắc đái tháo đường, tăng cholesterol máu, tăng huyết áp hoặc người bị béo phì, hút thuốc lá nhiều cũng là những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh lý này.

Ở giai đoạn khởi phát, hơn 75% trường hợp bệnh không có triệu chứng, hoặc thường bị những cơn đau nhẹ ở bắp chân, còn gọi là "đi lặc cách hồi", sẽ biến mất sau khi nghỉ ngơi. Cũng vì vậy mà bệnh nhân thường nhầm lẫn bị viêm khớp, bệnh lý cơ hay biểu hiện của tuổi già.

Khi ở giai đoạn nặng, cơn đau sẽ tiếp diễn ngay cả khi nghỉ ngơi, khả năng vận động của người bệnh bị giới hạn. Về lâu dài, các cơn đau cũng nặng nề hơn, các vết lở loét, hoại tử ở chân bắt đầu xuất hiện và lan rộng, da đầu chi đen.

Bệnh tắc hẹp động mạch chi nếu không được điều trị sẽ có tiên lượng rất xấu. Trong một số trường hợp, người bệnh buộc phải cắt cụt chi để bảo toàn tính mạng. Có khoảng 25% người bệnh tắc hẹp động mạch chi sẽ tử vong và 30-40% còn lại phải cắt cụt chi. Phần lớn các trường hợp tử vong ở người bệnh tắc hẹp động mạch chi là do các biến cố về tim mạch, như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não. Nếu người bệnh không điều trị tốt, tỷ lệ tử vong trong 5 năm tiếp theo là rất cao.

TS.BS. Trần Quang Nam, Trưởng khoa Nội tiết của bệnh viện cho biết, biến chứng loét chi do bệnh tắc hẹp động mạch chi thường bắt đầu ở các đầu ngón tay hoặc ngón chân. Vì khi lượng mạch máu bị tắc hẹp tăng lên, lưu lượng máu cung cấp cho các chi bị giảm sút, khiến các phần chi ở xa không có đủ oxy và chất dinh dưỡng để duy trì sự sống, dẫn đến loét và hoại tử đen.

Theo bác sĩ Nam, tình trạng bệnh tắc hẹp động mạch chi được phân loại nặng hay nhẹ dựa vào việc vết loét chỉ xuất hiện ở đầu các chi hay đã lan rộng tới nửa bàn chân hoặc đến gót chân. Tình trạng nhiễm trùng cũng góp phần thúc đẩy lở loét chi diễn tiến nặng hơn.

Hiện nay, ưu tiên bảo tồn chi là phương châm hàng đầu để điều trị biến chứng loét chi. Trong trường hợp bệnh mức độ nhẹ, bác sĩ sẽ tiến hành phương pháp nong mạch máu, nhằm tăng lưu lượng máu để các phần chi ở vị trí xa nhất nhận đủ oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết.

Khi người bệnh đã xuất hiện biến chứng loét hoại tử chi, bác sĩ sẽ cố gắng cắt bỏ phần chi đã chết ở mức tối thiểu, đồng thời kết hợp nong mạch máu để hạn chế nguy cơ hình thành vết loét mới.