Bộ trưởng Y tế: Việt Nam sẽ “chia tay” hình ảnh mua thuốc dễ như mua rau

Hết cảnh “khai bệnh” tại hiệu thuốc

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin kết nối các cơ sở cung ứng thuốc diễn ra ngày 24/8 ở Hưng Yên, Bộ trưởng Tiến cho rằng, đến nay chỉ còn Việt Nam và một số rất ít nước trên thế giới, người dân cứ có nhu cầu là có thể tự mua thuốc ở bất kì nhà thuốc nào.

“Người dân Việt đã có thói quen cứ đau bụng, tiêu chảy, đau đầu là ra kể bệnh ở nhà thuốc là được bán thuốc. Vì thế, giai đoạn đầu với dự án này, chắc chắn sẽ có khó khăn khi thay đổi thói quen đó, nhà thuốc chỉ bán thuốc theo đơn. Tuy nhiên, với dự án này, chúng ta sẽ chia tay hình ảnh đó, mong rằng Việt Nam không còn là nước trong rất ít nước còn lại trên thế giới, người dân có thể thoải mái tự mua thuốc ở nhà thuốc”, Bộ trưởng Tiến nói.

Theo người đứng đầu ngành y tế, tình trạng mua bán thuốc không theo đơn, đặc biệt là thuốc kháng sinh đã dẫn đến nguy cơ kháng kháng sinh ngày càng hiện hữu. Bên cạnh đó, vẫn còn có tình trạng mua bán thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc giả, thuốc kém chất lượng trên thị trường. Hệ thống phân phối thuốc còn trải qua nhiều khâu trung gian, gây khó khăn khi truy xuất nguồn gốc và kiểm soát chất lượng thuốc.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin thực hiện kết nối, đảm bảo kiểm soát xuất xứ, giá cả thuốc được mua vào, bán ra ở mỗi nhà thuốc trên toàn quốc.

Đây được coi là là giải pháp hữu hiệu giúp người dân thuận tiện tra cứu thông tin về nguồn gốc, chất lượng, hạn sử dụng, giá cả từng loại thuốc; cơ quan nhà nước có thêm công cụ quản lý thuốc trên phạm vi toàn quốc, kiểm soát việc kê đơn, mua bán thuốc theo đơn, tăng cường công khai, minh bạch trong quản lý thuốc. Đồng thời đây cũng là ví dụ tiêu biểu cho những nỗ lực của Bộ Y tế nhằm xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo trong thời đại cuộc cách mạng khoa học công nghệ 4.0.

Qua triển khai thí điểm tại các địa phương: Từ 4 tỉnh đầu tiên tham gia vào quá trình triển khai thí điểm là Phú Thọ, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Nam Định cho đến nay đã có tổng cộng 25 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác tham gia vào hệ thống liên thông kết nối các cơ sở cung ứng thuốc, đã cấp tài khoản cho 4.178 cơ sở bán lẻ thuốc và quản lý được hơn 22.000 đơn thuốc và đem lại kết quả rất tốt.

Quản lý bán thuốc tại Việt Nam lỏng lẻo bậc nhất thế giới

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng việc quản lý điện tử kết nối liên thông nhà thuốc sẽ có tác dụng gián tiếp, trực tiếp, dần tiến tới loại bỏ mọi hành vi kinh doanh không trong sạch có tính gian lận.

Theo Phó Thủ tướng, thị trường Việt Nam có khoảng 22 nghìn loại thuốc với rất nhiều tên gọi khác nhau. Và người dân khi đi mua thuốc không ai mặc cả giá, luôn sẵn sàng bỏ tiền ra mua thuốc.

Việc quản lý bán thuốc tại thuộc tại Việt Nam thuộc dạng lỏng lẻo hàng bậc nhất trên thế giới. Ở bất cứ đâu người dân cũng tự mua được kháng sinh mà không cần đơn của bác sĩ. Tình trạng này không chỉ gây hại cho sức khỏe người dân, mà còn làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh nguy hiểm.

“Không quản lý được, dân vừa mua thuốc đắt vừa không phù hợp tình trạng bệnh. Thuốc cũng không ai mặc cả giá nên giá cả không kiểm soát. Hàng mấy chục nghìn quầy thuốc kinh doanh gần như không quản lý được. Việc tham gia của các nhà thuốc vào hệ thống vừa là nghĩa vụ pháp lý, vừa là trách nhiệm đạo đức xã hội với nhân dân. Vì lợi ích, sức khỏe người dân mà bước qua mọi lợi ích nhỏ, cục bộ của mình. Nhà thuốc tới đây sẽ tích cực tham gia hệ thống này”, Phó Thủ tướng chỉ đạo.

Ông Đam cho biết thêm, thông qua đấu thầu thuốc tập trung trong 3 năm qua, trung bình mỗi năm giảm 11% trên giá thuốc so với giá thuốc trúng thầu năm trước. Hiện nay giá thuốc tại Việt Nam còn cao hơn 1 nước trong ASEAN và thời gian tới phấn đấu thuốc VN phải giá thấp nhất trong ASEAN.

“Vấn đề quan trọng nhất là không có công cụ nào để giúp người dân đi mua thuốc biết xuất xứ, hạn sử dụng, công dụng, chất lượng ra sao. Tỷ lệ thuốc kém chất lượng, thuốc giả thấp bằng 1/3 so với các nước ASEAN. Để khắc phục phải áp dụng nhiều giải pháp đồng bộ, từ bán thuốc theo đơn, quản lý thanh toán theo bảo hiểm.

Trong đó, công cụ hữu hiệu nhất là kết nối lại, khi đó cơ quan quản lý nhà nước có thêm dữ liệu quản lý, nhà thuốc thêm công cụ tối ưu hóa công việc kinh doanh. Người mua thuốc cũng biết rõ nguồn cung ứng thuốc, thời hạn, tác dụng như thế nào, thậm chí sau này so sánh giá nhà thuốc gần nhất, giá tốt nhất. Việc quản lý điện tử kết nối liên thông nhà thuốc sẽ có tác dụng gián tiếp, trực tiếp, dần tiến tới loại bỏ mọi hành vi kinh doanh không trong sạch có tính gian lận”, Phó Thủ tướng nói.

Ông Đam cũng chia sẻ mong rằng lộ trình đã đặt ra về ứng dụng công nghệ thông tin quản lý nhà thuốc là muộn nhất. Nếu triển khai được đồng loạt sẽ rất nhanh, và vì cái lợi cho dân ngày nào nên làm sớm ngày đó.

Phó Thủ tướng cũng cho rằng chương trình lập sổ điện tử theo dõi sức khỏe cho người dân cũng tương tự. Kỹ thuật, phần mềm không có gì khó, khó nhất là sự chỉ đạo quyết liệt từ trên xuống.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng kêu gọi người dân, nhà thuốc vì quyền lợi sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả để cùng tham gia hệ thống này.

“Đặc biệt với nhà thuốc đạt GMP, với tinh thần tự trọng, quyết tâm, vì sức khỏe người dân, quản lý minh bạch, công khai trong xu thế hội nhập không thể không hướng tới”.

Bộ trưởng cũng khẳng định sẽ nghiêm túc thực hiện chỉ thị Chính phủ ban hành để tăng cường kết nối các đơn vị thuốc trên toàn quốc và bày tỏ mong muốn có sự phối hợp chặt chẽ UBND, ngành y tế địa phương, đặc biệt sự vào cuộc quyết liệt của cơ sở kinh doanh thuốc để tạo nên một hình ảnh, chân dung mới trong thị trường cung ứng thuốc bán lẻ ở Việt Nam.

Mục tiêu dự án hoàn thành ứng dụng công nghệ thông tin kết nối nhà thuốc, trạm y tế xã trong năm 2018 và đối với các quầy thuốc, tủ thuốc, cơ sở bán lẻ thuốc trên phạm vi cả nước vào năm 2019 theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ.

Hồng Hải