Bio-Rad hối lộ ở Việt Nam, Nga và Thái Lan thế nào?

Ngày 3/11 (giờ địa phương), Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ đã ra trát lệnh yêu cầu công ty sản xuất và kinh doanh dụng cụ y khoa Bio-Rad Laboratories (gọi tắt là Bio-Rad) ở bang California (Mỹ) phải nộp 55 triệu USD để được miễn truy tố hình sự.

Trát lệnh kết luận Bio-Rad đã đưa hối lộ gần 7,5 triệu USD cho các quan chức ở Việt Nam, Nga và Thái Lan từ năm 2005 đến năm 2010. Như vậy, Bio-Rad đã vi phạm Luật Chống các hành vi tham nhũng ở nước ngoài và Luật Giao dịch chứng khoán năm 1934.

Tiền hối lộ ở Việt Nam: 2,2 triệu USD

Trát lệnh đăng trên trang web của Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái nêu từ năm 2005 đến cuối năm 2009, Bio-Rad duy trì một văn phòng đại diện ở Việt Nam.

Giám đốc văn phòng ở Việt Nam được quyền phê duyệt hợp đồng trị giá đến 100.000 USD và chi hoa hồng đến 20.000 USD. Giám đốc nhiều lần cho phép chi hối lộ để được ký hợp đồng bán sản phẩm.

Theo chỉ đạo của giám đốc, nhân viên kinh doanh đã đưa tiền hối lộ cho các quan chức bệnh viện và phòng thí nghiệm nhà nước.

Năm 2006, giám đốc bán hàng phụ trách khu vực Đông Nam Á biết chuyện hối lộ ở Việt Nam thông qua một nhân viên tài chính và bày tỏ lo ngại với giám đốc văn phòng ở Việt Nam.

Giám đốc ở Việt Nam giải thích “đưa hối lộ là lệ thường ở Việt Nam”.

Tính từ năm 2005 đến cuối năm 2009, văn phòng Bio-Rad tại Việt Nam đã chi 2,2 triệu USD tiền hối lộ và ký kết được hợp đồng với doanh số 23,7 triệu USD.

Sử dụng trung gian nhà phân phối Việt Nam

Ngày 18-5-2006, giám đốc văn phòng ở Việt Nam gửi thư điện tử cho giám đốc phụ trách Đông Nam Á phân trần chính sách đạo đức kinh doanh của Bio-Rad không cho phép đưa hối lộ nhưng nếu không đưa hối lộ thì Bio-Rad sẽ mất 80% doanh số tại Việt Nam.

Giám đốc ở Việt Nam đã đề xuất sử dụng trung gian để đưa hối lộ nhằm tránh trách nhiệm pháp lý.

Theo đó, Công ty Bio-Rad Singapore (chi nhánh của Bio-Rad tại Singapore) sẽ bán sản phẩm cho nhà phân phối Việt Nam với giá rất ưu đãi.

Sau đó nhà phân phối Việt Nam sẽ bán lại sản phẩm cho các bệnh viện công ở Việt Nam với giá gốc (tức cao hơn giá ưu đãi đã mua) và dùng phần tiền chênh lệch để đưa hối lộ.

Giám đốc khu vực Đông Nam Á và giám đốc khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Bio-Rad đều biết nhưng vẫn cho qua.

Các khoản hối lộ được ghi trong sổ sách của Công ty Bio-Rad Singapore là tiền hoa hồng, chi phí quảng cáo và chi phí huấn luyện.

Nga: Hoa hồng 15%-30%

Từ năm 2005 đến năm 2010, công ty con của Bio-Rad tại Pháp là Bio-Rad SNC đã chi cho các đại lý ở Nga hoa hồng 15%-30%. Các đại lý trích một phần hoa hồng để hối lộ cho các quan chức Nga nhằm ký được hợp đồng.

Tổng cộng Bio-Rad SNC ở Pháp đã chi cho các đại lý ở Nga 4,6 triệu USD để đạt được doanh số 38,6 triệu USD. Khoản chi này được ghi sổ của Bio-Rad SNC là tiền hoa hồng.

Bio-Rad SNC ở Pháp và các giám đốc của Bio-Rad Nga (chi nhánh của Bio-Rad tại Nga) đều biết chuyện hối lộ nhưng phớt lờ.

Đầu năm 2010, khi Bio-Rad Nga chấm dứt hợp đồng cung cấp dịch vụ với các đại lý ở Nga thì ngay sau đó, Bio-Rad Nga mất hợp đồng đầu tiên với chính phủ Nga.

Thái Lan: 9% hoa hồng chi hối lộ

Tại Thái Lan, hành vi hối lộ của Bio-Rad diễn ra từ năm 2007 đến năm 2010.

Bio-Rad cung cấp sản phẩm cho các bệnh viện công Thái Lan thông qua Công ty Diamed Thailand (Bio-Rad giữ 49% cổ phần trong công ty này).

Diamed Thailand cho đại lý bán sản phẩm của Bio-Rad hoa hồng 13%. Đại lý giữ lại 4% và dùng 9% còn lại để hối lộ các quan chức Thái Lan để được ký hợp đồng

Tháng 3-2008, giám đốc khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Bio-Rad biết hành vi hối lộ trên nên chỉ đạo Công ty Bio-Rad Singapore điều tra. Kết quả điều tra khẳng định Công ty Diamed Thailand có hối lộ nhưng không ai yêu cầu chấm dứt hối lộ.

Tổng cộng từ năm 2007 đến đầu năm 2010, Diamed Thailand đã chi 708.608 USD cho đại lý phân phối để thu về doanh số 5,5 triệu USD.

Theo Lê Linh

Pháp luật TPHCM