7 xét nghiệm bạn đừng bỏ qua

Tầm soát ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng là bệnh ung thư phổ biến thứ 3 ở Anh, chỉ sau ung thư vú và ung thư phổi. Năm 2008, đã có gần 40.000 người có chẩn đoán bị bệnh này.

Tuy bệnh hiếm gặp ở người trẻ, 8/10 số người bị ung thư đại tràng là trên 60 tuổi, và nam gưới có nguy cơ cao hơn phụ nữ.

Việc sàng lọc thường được chỉ định 2 năm một lần cho tất cả nam giới và phụ nữ trong độ tuổi 60 - 69. Và chương trình sàng lọc hiện đã được mở rộng cho tất cả những người ở độ tuổi 70 - 74.

Xét nghiệm sàng lọc sẽ giúp phát hiện những tình trạng như viêm đại tràng cần điều trị thuốc, hoặc polyp – có thể trở thành ung thư. Tuy nhiên, điều mà các bác sĩ quan tâm là dấu hiệu có những lượng máu rất nhỏ trong phân – một cảnh báo sớm của ung thư đại tràng.

Bộ kit xét nghiệm có tên là Faecal Occult Blood Test (xét nghiệm máu vi thể trong phân) thường được gửi qua đường bưu điện và yêu cầu bệnh nhân phải lấy mẫu phân vào một chiếc thẻ đặc biệt, sau đó gửi tới phòng thí nghiệm để phân tích.

Xét nghiệm sẽ tìm dấu vết của máu; nếu có bất kỳ dấu hiệu nào như vậy, đối tượng sẽ được yêu cầu làm lại xét nghiệm.

Điều này không có nghĩa là bạn bị ung thư, nhưng bạn có thể cần phải soi đại tràng để loại trừ khả năng ung thư.

Chỉ có khoảng 2% số người sẽ có kết quả bất thường và cần làm các xét nghiệm theo dõi.

Tầm soát ung thư cổ tử cung

Xét nghiệm phết kính cổ tử cung là phương pháp để phòng ngừa ung thư cổ tử cung qua việc phát hiện những bất thường mà nếu không để điều trị có thể dẫn tới ung thư.

Xét nghiệm kính phết (Pap smear) được chỉ định cho tất cả phụ nữ trên 25 tuổi. Bác sĩ sẽ dùng một dụng cụ để quệt xung quanh cổ tử cung, sau đó phết chúng lên phiến kính rồi đem soi dưới kính hiển vi. Qua đó có thể tìm thấy những bất thường ở tế bào xung quanh cổ tử cung báo hiệu tăng nguy cơ ung thư.

Kết quả sẽ có trong vòng 6 tuần

Phần lớn phụ nữ cho biết xét nghiệm không gây đau, nhưng có thể có đôi chút khó chịu.

Ung thư cổ tử cung là ung thư hay gặp thứ 11 ở phụ nữ, chiếm khoảng 2% tổng số ca ung thư ở nữ giới.

Xét nghiệm có thể ngăn ngừa được 75% số trường hợp ung thư.

Nguy cơ ung thư cổ tử cung tăng khi có nhiều bạn tình, làm tăng nguy cơ nhiễm vi rút HPV – cũng là vi rút gây sùi mào gà và có liên quan mật thiết với ung thư cổ tử cung.

Ở Anh, tất cả phụ nữ từ 25 - 64 tuổi đều được làm xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung miễn phí 3 – 5 năm một lần.

9/10 số kết quả là bình thường, nhưng một số sẽ nhận được kết quả bình thường cần được kiểm tra và điều trị thêm.

Số trường hợp chẩn đoán ung thư cổ tử cung qua kết quả của xét nghiệm kính phết là rất ít, và phần lớn những bất thường sẽ tự hết hoặc được điều trị ngoại trú.

Cholesterol và huyết áp

Cholesterol là một dạng chất béo lưu thông trong máu. Lượng cholesterol cao có thể tích tụ trong các động mạch, làm tăng nguy cơ đau tim và đột quị. Thươpngf xuyên kiểm tra cholesterol và huyết áp, nhất là khi bạn có tuổi, có thể giúp phát hiện những vấn đề tim mạch tiềm ẩn.

Cholesterol cao không gây bất kỳ triệu chứng gì, do đó xét nghiệm là cách duy nhất để phát hiện.

Có thể đo lượng cholesterol bằng một xét nghiệm máu đơn giản. Tùy vào kết quả, bác sĩ sẽ cho biết khi nào bạn cần làm lại xét nghiệm để theo dõi, nhưng tốt nhất là nên kiểm tra cholesterol máu hàng năm.

Nếu cholesterol bị cao, có thể làm giảm nó bằng cách thay đổi chế độ ăn, duy trì cân nặng hợp lý và tập thể dục thường xuyên.

Nếu bạn đã bị bệnh tim hoặc có nguy cơ bị bệnh, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc giảm cholesterol như các thuốc statin.

Huyết áp là lực mà máu tác động lên thành động mạch. Huyết áp cao có thể làm tim suy yếu và làm tổn thương thành động mạch, tăng nguy cơ bệnh tim, đột quị và bệnh thận.

Đo huyết áp là xét nghiệm không đau và chỉ mất khoảng 1 phút. Chỉ số huyết áp dưới 130/80mmHg được xem là bình thường.

Bạn nên đo huyết áp ít nhất một lần mỗi năm. Nếu kết quả vượt ra ngoài giới hạn bình thường thì bạn sẽ cần kiểm tra huyết áp thêm vài lần nữa.

Nếu huyết áp của bạn bị thấy là luôn luôn cao, bác sĩ sẽ cho bạn biết cách để giảm. Việc điều trị có thể bao gồm thay đổi lối sống, và nếu không thành công hoặc huyết áp của bạn rất cao, bạn có thể phải dùng thuốc.

Tầm soát ung thư vú

Tầm soát ung thư vú là một cách để phát hiện ung thư vú ở giai đoạn rất sớm bằng biện pháp chụp X quang vú, còn gọi là chụp nhũ ảnh. Chụp nhũ ảnh có thể phát hiện được ung thư trước khi có bất kỳ dấu hiệu nào nhìn thấy bằng mắt thường. Nghiên cứu đã cho thấy khoảng 1/3 số trường hợp ung thư vú hiện được chẩn đoán thông qua tầm soát

Ở Anh phụ nữ sẽ được mới sàng lọc lần đầu ở độ tuổi 50 - 53. Sau đó họ sẽ được làm xét nghiệm này 3 năm một lần cho đến khi 70 tuổi.

Kết quả sẽ được gửi cho người chụp và bác sĩ trong vòng 2 tuần. Phần lớn sẽ có kết quả bình thường nhưng một số có thể được yêu cầu đến bệnh viện để làm thêm xét nghiệm. Có thể cần siêu âm hoặc sinh thiết nếu các xét nghiệm thêm xác nhận có bất thường ở tuyến vú.

Kiểm tra mắt

Kiểm tra mắt không chỉ cho biết bạn có cần mang kính hay không, mà còn có thể phát hiện những dấu hiệu sớm của nhiều bệnh trước khi bạn biết mình có triệu chứng, ví dụ như bệnh tiểu đường và tăng nhãn áp.

Ở Anh, những người trên 60 tuổi sẽ được kiểm tra mắt miễn phí 2 năm một lần. Người trên 70 tuổi được kiểm tra mắt hàng năm.

Khi kiểm tra xong, bạn sẽ được biết liệu thị lực có cần điều chỉnh hay không và nếu có, bạn sẽ được bác sĩ kê đơn kính mới. Nếu có các dấu hiệu của bệnh, bạn sẽ được chuyển tới bác sĩ chuyên khoa mắt.

Kiểm tra da

Dù là tự kiểm tra hay đi khám bác sĩ chuyên khoa, việc cảnh giác với các nốt ruồi có thể giúp bạn phát hiện những dấu hiệu sớm của ung thư da.

Phần lớn các nốt ruồi là vô hại, nhưng đôi khi chúng có thể phát triển thành một thể ung thư da hiếm gặp gọi là u hắc tố ác tính. Sự thay đổi về màu sắc, kích thước hoặc hình dạng của nốt ruồi đang có là triệu chứng phổ biến nhất của u hắc tố.

U hắc tố có liên quan với tiếp xúc ánh mặt trời tích lũy trong cả cuộc đời, có nghĩa là người già sẽ dễ bị bệnh hơn.

Bạn nên kiểm tra nốt ruồi vài tuần một lần. Nếu thấy nghi ngờ, cần đến khám bác sĩ, bác sĩ sẽ khuyên bạn khi nào cần đến khám theo dõi, chỉ định làm thêm các xét nghiệm và có thể quyết định cắt nốt ruồi.

Nếu thấy đó đúng là u hắc tố, bạn có thể cần xét nghiệm thêm để kiểm tra xem ung thư đã di căn chưa.

Cẩm Tú

Theo Daily Mail