6 "sát thủ" âm thầm tàn phá gan, bạn có đang mắc phải?

Tiếp xúc với độc tố

Gan là một cơ quan tuyệt vời. Mỗi ngày, gan tạo ra mật, chuyển hóa chất dinh dưỡng từ chế độ ăn uống, làm sạch độc tố khỏi máu, phân hủy chất béo, rượu và thuốc, kiểm soát lượng đường trong máu và mức độ hormone, dự trữ sắt và nhiều hơn nữa.

Mặc dù gan có chức năng làm sạch độc tố khỏi máu, nhưng việc tiếp xúc quá nhiều với độc tố có thể gây hại. Vì thế, bạn hãy đọc nhãn cảnh báo trên các hóa chất bạn sử dụng trong nhà và rửa sạch trái cây và rau quả trước khi ăn để đảm bảo bạn không tiêu hóa thuốc trừ sâu.

Thực phẩm bổ sung gây hại

Theo Johns Hopkins Medicine, chỉ vì một loại thực phẩm bổ sung được dán nhãn là "tự nhiên" không có nghĩa là nó tốt cho bạn. Nhiều loại thảo mộc và thực phẩm bổ sung có thể dẫn đến tổn thương gan. Trên thực tế, 20% tổn thương gan ở Hoa Kỳ là do thảo mộc gây ra.

Dùng nhiều hơn một loại thuốc hoặc thảo mộc có tác dụng lên gan có thể làm trầm trọng thêm vấn đề. Vì thế, bạn hãy cho bác sĩ biết mọi loại thuốc và thực phẩm bổ sung mà bạn dùng, ngay cả những loại thuốc không kê đơn hoặc thỉnh thoảng dùng.

Quá nhiều rượu

Gan nhiễm mỡ do rượu, gây viêm gan (viêm gan do rượu), cuối cùng là sẹo (xơ gan) và thậm chí là ung thư gan, là một quá trình bắt đầu chỉ với 4 ly rượu mỗi ngày đối với nam giới và 2 ly đối với phụ nữ.

Khi xuất hiện các triệu chứng, gan của bạn có thể bị tổn thương không thể phục hồi. Điều may mắn là những người ngừng uống rượu ở giai đoạn gan nhiễm mỡ có thể thấy tình trạng của họ có thể phục hồi.

Theo PGS.TS Nguyễn Xuân Ninh, Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, gan là cơ quan chính của quá trình chuyển hóa ethanol nên gan có mức độ tổn thương mô lớn nhất do uống nhiều rượu. Uống rượu quá mức và lâu ngày tạo ra một loạt các tổn thương gan, đặc trưng nhất là nhiễm mỡ, viêm gan và xơ gan.

"Khoảng hơn 90% rượu, bia khi vào cơ thể chuyển hóa tại gan. Gan chỉ chuyển hóa được khoảng 2 đơn vị cồn mỗi ngày. Nếu uống quá nhiều rượu bia sẽ gây ra ngộ độc cho tế bào gan. Người uống rượu có thể phải đối mặt với các nguy cơ viêm gan do rượu, gan bị nhiễm mỡ, xơ gan và nghiêm trọng hơn nữa là ung thư gan", PGS Ninh cho biết.

Lạm dụng rượu bia là một trong những nguyên nhân gây hại gan. Do vậy, để bảo vệ gan nên hạn chế uống rượu bia, nếu bắt buộc phải uống không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày.

Theo đó, 1 đơn vị cồn tương đương với khoảng 3⁄4 chai hay lon bia có dung tích 330ml (5%), 1 cốc bia hơi 330ml, 1 ly rượu vang 100ml (13,5%) hoặc 1 chén rượu mạnh 30ml (40%).

Lưu ý, tùy loại bia mà có chứa 1-12% cồn, thường ở vào khoảng 5%. Các loại bia ít cồn hay bia không cồn thường độ cồn cũng ở mức 0,05-1,2%.

Béo phì, tiểu đường hoặc cholesterol cao

Những tình trạng này có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, cũng có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Bệnh gan nhiễm mỡ là lý do tăng nhanh nhất thế giới khiến bệnh nhân cần ghép gan.

Cũng giống như bệnh gan nhiễm mỡ do rượu, bệnh có thể được đảo ngược ở giai đoạn béo phì bằng cách cắt giảm carbohydrate đơn giản như bánh mì và đường và ăn nhiều trái cây, rau và protein hơn. Một mẹo khác là uống nhiều cà phê.

Tiền sử bệnh gan

Cho dù bạn hoặc một thành viên trong gia đình từng mắc bệnh gan, bạn có thể dễ mắc các bệnh về gan hơn. Ví dụ, viêm gan B hoặc C và bệnh nhiễm sắc tố sắt là các yếu tố nguy cơ gây ung thư gan.

Nếu một người họ hàng gần từng mắc bệnh gan di truyền, chẳng hạn như bệnh nhiễm sắc tố sắt, bệnh Wilson hoặc thiếu hụt alpha-1-antitrypsin, thì bạn nên chú ý đến các triệu chứng. Nếu bạn hoặc một thành viên trong gia đình trực hệ từng mắc bệnh gan, bạn sẽ cần tránh uống rượu.

Quá nhiều đồ ngọt

Theo WebMD, quá nhiều đồ ngọt có thể gây tổn hại cho gan. Đó là vì một phần công việc của gan là chuyển hóa đường thành chất béo. Nếu bạn lạm dụng nó, gan của bạn sẽ tạo ra quá nhiều chất béo, cuối cùng chất béo sẽ tích tụ ở nơi không thuộc về nó.

Về lâu dài, bạn có thể bị bệnh gan nhiễm mỡ. Vì vậy, hãy giúp đỡ gan của bạn bằng cách giảm lượng đồ ngọt tiêu thụ.

Một số nghiên cứu cho thấy đường có thể gây hại cho gan như rượu, ngay cả khi bạn không thừa cân.

Để bảo vệ lá gan khỏe mạnh, bạn cần ăn uống sạch đảm bảo vệ sinh, không ăn thực phẩm mốc, hạn chế ăn thực phẩm chiên rán, tránh rượu bia, thuốc lá, dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tránh căng thẳng lo lắng...