Những yếu tố thổi bùng chứng khoán

Kênh đầu tư hấp dẫn nhất thời điểm này

Sự quan tâm của các nhà đầu tư đối với thị trường chứng khoán tại thời điểm này chủ yếu là vì các kênh đầu tư khác không mang lại kỳ vọng lợi nhuận như mong muốn. Hai kênh đầu tư vốn được coi là hấp dẫn và thanh khoản nhất trước đó là vàng và ngoại tệ đều ở trong xu hướng giảm từ đầu năm 2012 đến nay. Tỷ giá USD/VND của VCB cuối tuần qua chỉ ở mức 20.850 đồng, thấp hơn so với tỷ giá trần 186 đồng. Còn giá vàng đã giảm gần 1 triệu đồng/lượng so với mức đỉnh thiết lập được từ đầu năm đến nay. Giá vàng SJC bán ra vào cuối tuần trước ở mức 44,7 triệu đồng/lượng, đang cao hơn 1,8 triệu đồng/lượng so với mức giá vàng thế giới quy đổi. Điều này sẽ làm giảm áp lực biến động tăng của giá vàng trong ngắn hạn.

Trong khi đó, thị trường bất động sản tiếp tục đóng băng. Nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản thua lỗ, chịu áp lực lớn trong việc trả nợ nên buộc phải bán dự án, giảm giá bán để tìm kiếm nguồn tiền duy trì hoạt động. Cho vay bất động sản cũng nằm trong nhóm không khuyến khích nên cũng khó nhận được sự hỗ trợ cho vay từ phía các ngân hàng.

Ngoài ra, áp lực lo ngại từ việc bị thâu tóm bởi các đối thủ cạnh tranh đã khiến cho nhiều cổ đông nội bộ, cổ đông lớn đăng ký mua vào. Nhiều nhà đầu tư đang kỳ vọng mua được các cổ phiếu với mức giá rẻ hơn so với giá trị thực tương đối. Điều này đã cuốn hút dòng tiền mới trở lại vào thị trường trong khi các dòng tiền cũ vẫn tiếp tục duy trì chưa bị rút ra. Theo bảng tính toán về chỉ số P/E của các cổ phiếu đang niêm yết trên HoSE với các số liệu được tính toán từ 1.7.2010 đến 30.6.2011 thì đang có 219 công ty niêm yết có chỉ số P/E (giá thị trường/ thu nhập của mỗi cổ phiếu) ở mức dưới 10. Mức P/E bình quân của các doanh nghiệp niêm yết trên HoSE là 8,34 lần. Đây cũng chính là một trong những yếu tố cho thấy, việc mua lại một công ty đã có sẽ rẻ tương đối so với việc đầu tư xây dựng mới một công ty.

Các nhân tố xấu đã tạm thời được giải quyết

Sự kém hấp dẫn từ các kênh đầu tư trên đã khiến cho dòng tiền sớm phải tìm kênh đầu tư mới. Sự phục hồi của TTCK trong thời gian vừa qua với giá trị giao dịch lên đến 2.000 tỉ đồng/phiên cho thấy mức độ tham gia thị trường của các nhà đầu tư đã tương đối lớn.

Lãi suất VND lại đang có dấu hiệu giảm dần. Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng cuối tuần qua chỉ còn ở mức 11 – 12%/năm đối với kỳ hạn một tháng. Lãi suất đấu thầu trái phiếu chính phủ kỳ hạn 3 năm đã giảm xuống dưới 11%/năm. Những ngân hàng tốt hiện tại đang có nguồn vốn khá ổn định và không chịu áp lực quá lớn trong việc cạnh tranh huy động bằng mọi giá. Nhiều ngân hàng trong nhóm G12 tiếp tục duy trì lãi suất huy động 14%/năm thay vì huy động vượt trần đã khiến cho kênh huy động vốn này kém hấp dẫn. Còn lãi suất USD vẫn tiếp tục duy trì mức trần 2%/năm với tiền gửi của cá nhân.

Thanh khoản của hệ thống ngân hàng, yếu tố gây bất ổn lớn nhất trong năm 2011, đã tương đối ổn định. Những tổ chức tín dụng lành mạnh tiếp tục giao dịch với nhau theo mức lãi suất liên ngân hàng tương đối thấp. Những tổ chức tín dụng yếu kém đã được NHNN thực hiện các biện pháp phù hợp để làm ổn định hệ thống thanh khoản của ngân hàng như hạn chế tăng trưởng tín dụng, yêu cầu sáp nhập như với ba NHTM đã thực hiện trước đó. Ngoài ra, NHNN còn có thể thực hiện tái cấp vốn cho các tổ chức tín dụng thiếu thanh khoản trên cơ sở hồ sơ tín dụng có chất lượng tốt với mức tối đa vốn điều lệ.

Thêm vào đó, những thông tin xấu về áp lực phải tăng giá xăng dầu hay điều chỉnh các hàng hoá thiết yếu khác dường như vẫn chưa khiến nhà đầu tư lo ngại. Chính phủ tiếp tục thực hiện các biện pháp cần thiết để duy trì mặt bằng giá hàng hoá trong nước ổn định. Ngày 21.2.2012, thuế nhập khẩu xăng dầu được giảm về mức 0%. Ngày 2.3.2012, thuế nhập khẩu gas cũng đã được giảm còn 0%. Có thể nói, với những thông tin khá tốt như trên thì sự tăng trưởng mạnh của TTCK như trong thời gian qua hoàn toàn có cơ sở.

Yếu tố nào sẽ tiếp tục hỗ trợ thị trường?

Yếu tố quan trọng nhất hiện nay đối với thị trường vẫn sẽ là liệu dòng tiền có thể tiếp tục duy trì được như hiện nay không. Với dòng tiền từ nước ngoài, các nhà đầu tư nước ngoài mới, đặc biệt là các nhà đầu tư từ Nhật Bản đang có xu hướng thay thế cho các nhà đầu tư nước ngoài cũ. Trong tháng 2.2012, nhà đầu tư nước ngoài mua ròng 1.527 tỉ đồng tại HoSE và 135 tỉ đồng tại HNX. Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 1.2011, khối ngoại mua ròng trên 1.000 tỉ đồng. Còn dòng tiền từ các nhà đầu tư trong nước đang phụ thuộc khá lớn vào chính sách tiền tệ. Với mức tăng trưởng tín dụng năm nay của hệ thống ngân hàng thương mại dự kiến là từ 15 – 17%, cao hơn so với mức tăng của năm 2011 (đến 21.12.2011 là 10,9%) thì thực tế, chính sách tiền tệ có vẻ nới lỏng hơn. Trong bối cảnh tỷ giá và giá vàng không có nhiều đột biến thì đây sẽ là yếu tố then chốt hỗ trợ cho sự tăng trưởng trở lại của TTCK Việt Nam.

Hơn nữa, kể từ ngày 5.3.2012, cả hai sàn chứng khoán HoSE và HNX sẽ chính thức tăng thêm thời gian giao dịch. Thời gian giao dịch sẽ được thực hiện từ 9g đến 14g15 hàng ngày, thời gian nghỉ trưa là 11g30 – 13g. Việc kéo dài thời gian giao dịch ngoài yếu tố làm tăng thêm sự liên kết giữa TTCK Việt Nam với TTCK thế giới ra, còn giúp cho nhà đầu tư có nhiều cơ hội giao dịch hơn nữa. Điều này sẽ giúp làm tăng tính thanh khoản của TTCK lên. Những phiên giao dịch mới có tổng giá trị giao dịch trên 2.000 tỉ đồng trên cả hai sàn sẽ không còn là quá hiếm, mang lại sự hấp dẫn hơn cho TTCK Việt Nam trong thời gian tới.