Kinh doanh, sử dụng pháo nổ không đúng quy định sẽ bị xử lý thế nào?

Ông Phạm Quảng Châu, ở phường Hùng Vương, TP Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc hỏi: Gia đình tôi muốn mua pháo hoa để sử dụng vào dịp Tết nguyên đán, nhưng không biết tôi có thuộc trường hợp được sử dụng pháo hoa, pháo nổ hay không?. Xin quý báo tư vấn cho tôi về việc những trường hợp nào, đối tượng nào thì được sử dụng pháo hoa, pháo nổ?. Trường hợp vi phạm sẽ bị xử lý thế nào?

Vấn đề ông hỏi, Luật sư Trần Hậu, Công ty Luật Hợp danh FDVN xin tư vấn như sau: Theo quy định tại Điều 3 Nghị định 137/2020/NĐ-CP ngày 27/11/2020 của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo quy định: pháo bao gồm pháo nổ và pháo hoa.

- Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra tiếng nổ hoặc gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian. Pháo nổ gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian được gọi là pháo hoa nổ. Pháo hoa nổ tầm thấp là quả pháo có đường kính không lớn hơn 90 mm hoặc tầm bắn không vượt quá 120 m. Pháo hoa nổ tầm cao là quả pháo có đường kính trên 90 mm hoặc tầm bắn trên 120 m.

- Pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ.

Các trường hợp tổ chức bắn pháo hoa nổ quy định tại Điều 11 Nghị định số 137/2020/NĐ-CP như vào dịp Tết nguyên đán, Giỗ Tổ Hùng Vương, Ngày Quốc khánh,  Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ, Ngày Chiến thắng (ngày 30 tháng 4 dương lịch), Kỷ niệm ngày giải phóng, ngày thành lập các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Sự kiện văn hóa, du lịch, thể thao mang tính quốc gia, quốc tế và Trường hợp khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Trong khi đó, đối với việc sử dụng pháo hoa, Điều 17 Nghị định này quy định cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Đồng thời quy định rõ cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

Trường hợp có hành vi trao đổi, cho, tặng, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố pháo hoa nổ, pháo hoa nhập lậu hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép; sử dụng các loại pháo, thuốc pháo trái phép thì có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng theo quy định tại khoản 3 Điều 11 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021.

Nếu có hành vi vận chuyển, tàng trữ trái phép pháo, thuốc pháo hoặc nguyên liệu, phụ kiện để sản xuất pháo thì có thể bị xử phạt mức phạt 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng theo khoản 4 Điều 11 Nghị định nêu trên.

Ngoài ra còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm và bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính.

Cùng với đó, tùy theo hành vi thực hiện, tính chất, mức độ vi phạm mà người thực hiện hành vi vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các tội danh sau:

Xử lý theo hành vi gây rối trật tự công cộng

Người nào sử dụng pháo gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi gây rối trật tự công cộng hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì có thể bị truy cứu về Tội gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 với hình phạt là phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 07 năm.

Xử lý theo hành vi chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ

Người nào chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ có thể bị truy cứu trách nhiệm về Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ theo Điều 305 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 với hình thức phạt tù từ 01 năm, cao nhất có thể bị phạt tù từ 15 đến 20 năm hoặc tù chung thân.  Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm.

Xử lý theo hành vi sản xuất, buôn bán hàng cấm

Trường hợp sản xuất, buôn bán pháo nổ nếu không thuộc trường hợp quy định tại các điều 232, 234, 244, 246, 248, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của Bộ luật hình sự 2015 thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm theo Điều 190 Bộ luật Hình sự.

- Nếu sản xuất, buôn bán pháo nổ từ 06 kilôgam đến dưới 40 kilôgam thì có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

- Nếu sản xuất, buôn bán pháo nổ từ 40 kilôgam đến dưới 120 kilôgam thì phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

- Nếu sản xuất, buôn bán pháo nổ từ 120 kilôgam trở lên thì bị phạt tù từ 08 năm đến 15 năm.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Như vậy, khi có các hành vi kinh doanh, sử dụng pháo nổ không đúng quy định, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm thì người dân sẽ bị xử phạt theo quy định pháp luật. Do đó, người dân cần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về pháo, góp phần đảm bảo trật tự an toàn xã hội, đón mừng năm mới vui tươi, lành mạnh, an toàn.