Hàng loạt cựu lãnh đạo ngân hàng Phương Nam được áp dụng điều luật có lợi

Áp dụng luật cũ có lợi cho các bị can

Viện KSND tối cao vừa hoàn tất cáo trạng truy tố bị can Trầm Bê (sinh năm 1959, nguyên phó Chủ tịch HĐQT ngân hàng Phương Nam) cùng 9 đồng phạm về tội vi phạm hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng.

Các bị can bị Viện KSND tối cao truy tố cùng tội danh vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, theo khoản 3, Điều 179 Bộ luật hình sự năm 1999, có khung hình phạt thấp nhất là 10 năm tù.

Trước đó, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an hoàn tất kết luận điều tra và đề nghị truy tố cả 9 cựu lãnh đạo ngân hàng Phương Nam theo Điều 206 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017, có khung hình phạt từ 12 – 20.

Theo Viện KSND tối cao, việc truy tố 9 cựu lãnh đạo ngân hàng Phương Nam là cơ quan công tố đã áp dụng điểm c Khoản 1 Điều 2 Nghị quyết số 41/2017/QH14 của Quốc hội Khóa 14 về thi hành Bộ luật Hình sự năm 2015 áp dụng những quy định của pháp luật có lợi cho người phạm tội, hành vi phạm tội.

Theo hồ sơ vụ án, Dương Thanh Cường đã có hành vi ký hồ sơ vay vốn gian dối, dùng tài sản đảm bảo là khu đất 10,5 ha tại xã Phong Phú (huyện Bình Chánh, TPHCM) đang thế chấp tại ngân hàng Agribank chi nhánh 6 để được ngân hàng Phương Nam cho vay và chiếm đoạt số tiền 185 tỷ đồng sử dụng vào mục đích cá nhân. Hành vi của Dương Thanh Cường gây thiệt hại cho ngân hàng Phương Nam số tiền lãi là 331 tỷ đồng.

Trầm Bê đã có hành vi ký duyệt cho phép sở giao dịch cho vay đối với tài sản thế chấp là đất nông nghiệp, đồng thời giải ngân cho công ty Bình Phát trước khi thực hiện công chứng và đăng ký giao dịch đảm bảo trong khi hồ sơ vay vốn của công ty Bình Phát không đủ điều kiện cấp tín dụng.

Theo cáo trạng, trong vụ án này ngoài những bị can bị truy tố thì  hàng loạt cán bộ tín dụng của ngân hàng Phương Nam đã có hành vi vi phạm pháp luật về tín dụng ngân hàng nhưng xét hành vi vi phạm không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra thiệt hại cho vụ án nên không xử lý hình sự. Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã có văn bản đề nghị ngân hàng Sacombank (Phương Nam sáp nhập vào Sacombank) xử lý hành chính đối với những cá nhân có sai phạm.

Liên quan tới việc Dương Thanh Cường thế chấp 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại xã Phong Phú, huyện Bình Chánh đang được thế chấp tại ngân hàng Agribank chi nhánh 6, Dương Thanh Cường lãnh mức án tù chung thân về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và bồi thường cho Agribank Chi nhánh 6 hơn 1.100 tỷ đồng. Lãnh đạo và cán bộ Agribank chi nhánh 6 cùng các bị cáo khác trong vụ án nhận 8-25 năm tù.

Nghỉ việc vẫn bị truy tố

Bộ Công an từng hoàn tất kết luận điều tra, không xử lý hình sự đối với Trầm Viết Trung (giám đốc trung tâm xét duyệt tín dụng) với lý do "khoản vay của Cường do Trung ký đã được tất toán, không có cơ sở xác định thiệt hại". Tuy nhiên, Viện KSND Tối cao hoàn trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung xem xét trách nhiệm của Trung. Đến tháng 2 năm nay, cơ quan điều tra khởi tố bổ sung bị can Trung.

Cơ quan điều tra xác định, bị can Trung không biết và không tiếp xúc với bị can Dương Thanh Cường, không biết việc Dương Thanh Cường lừa đảo chiếm đoạt tài sản của ngân hàng Phương Nam, không biết 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại xã Phong Phú, huyện Bình Chánh đang được thế chấp tại Agribank chi nhánh 6. Bản thân bị can Trung là người làm công ăn lương, làm theo sự phân công và chịu áp lực từ bị can Trầm Bê, không vì động cơ vụ lợi. Vì vậy, cơ quan điều tra đề nghị xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị can Trung.

Quá trình điều tra, Trầm Viết Trung cho biết, 12 ngày sau khi ký biên bản hội đồng tín dụng và đề nghị sở giao dịch thực hiện mọi biện pháp nghiệp vụ tránh rủi ro thì ông nghỉ việc, không thể theo dõi diễn biến khoản vay của Cường. Trầm Viết Trung hoàn toàn không biết Cường lừa đảo chiếm đoạt tài sản của ngân hàng Phương Nam vì chưa tiếp xúc với người này. Trung là người làm công ăn lương và chịu áp lực lớn từ Trầm Bê, hoàn toàn không có động cơ cá nhân vụ lợi.

Theo Viện KSND tối cao, hành vi của Trầm Bê, Trầm Viết Trung và các đồng phạm ký duyệt hồ sơ giải ngân cho công ty của Cường vay trước khi công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm, trong khi hồ sơ của doanh nghiệp không đủ điều kiện đã vi phạm quy chế cho vay của Ngân hàng Nhà nước, gây thiệt hại cho Ngân hàng Phương Nam 331 tỷ đồng. Trong đó, Trầm Viết Trung phải chịu trách nhiệm về hợp đồng cho vay lần đầu gây thiệt hại 127 tỷ đồng.

Ngay sau khi bị truy tố, Trầm Viết Trung đã có đơn kêu oan gửi các cơ quan tố tụng. Bị can Trung cho rằng cáo trạng truy tố chưa thỏa đáng, khoản vay do Trung ký đã được tất toán và không gây ra thiệt hại cho ngân hàng như cáo trạng quy kết.

Xuân Duy