Bên trong nhà tù nhân đạo nhất thế giới

Nhà tù hạng A hay khách sạn?

Khi Halden chính thức hoạt động từ tháng 4/2010, nó đã thu hút sự chú ý trên toàn cầu vì thiết kế và phong cách độc đáo. Với trọng tâm là phục hồi nhân phẩm, nhà tù này có thiết kế mô phỏng một ngôi làng để các tù nhân có thể coi mình là một phần của xã hội.

Halden là một tập hợp các tòa nhà nằm bên trong một bức tường cao uốn lượn và được bao quanh bởi một rừng cây vân sam, thông và việt quất. Các tòa nhà 2 tầng của Halden được xây bằng gạch nung, gỗ chưa qua xử lý và thép mạ kẽm.

Nội thất được sơn và thiết kế theo từng khu vực riêng như khu nhà ở, khu giải trí, nơi làm việc, trường học và cửa hàng. Bên trong các khu vực sinh hoạt tập trung đặt những chiếc bàn màu trắng, ghế bọc da màu cam đỏ thanh lịch và bắt mắt. Các hành lang được lát gạch Ma-rốc, trên đường có treo tranh thiên nhiên, phong cảnh.

Thiên nhiên hiện hữu khắp khuôn viên nhà tù với ánh sáng tự nhiên, cửa sổ nhìn ra cánh rừng,... Điều này giúp giảm căng thẳng, cải thiện chức năng nhận thức và cải thiện tâm trạng của các tù nhân và nhân viên.

Môi trường sống ở đây giống như một khách sạn cổ điển hơn là nhà tù hạng A.

Cuộc sống trong tù

Các tù nhân sống cùng nhau theo nhóm 8 người trong khu vực kiểu căn hộ chung. Mỗi phòng giam của Halden đều có TV màn hình phẳng, nhà vệ sinh riêng, vòi hoa sen và khăn tắm. Các tù nhân có tủ lạnh, tủ và bàn làm việc riêng bằng gỗ thông mới sáng bóng, bảng ghi chú màu trắng và cửa sổ lớn nhìn ra cánh rừng.

Tù nhân được mở cửa lúc 7h30 hàng sáng và bị giam lại từ 20h30. Ban ngày, họ được khuyến khích tham gia các hoạt động làm việc và học tập, và được thanh toán 53 kroner (5,60 bảng Anh) mỗi ngày.

Hành lang nhà tù luôn thơm phức mùi cà phê mới pha mỗi sáng. Mặc dù nhà tù cung cấp thức ăn, nhiều tù nhân chọn mua nguyên liệu ở cửa hàng thực phẩm trong tù để tự nấu. Những cuốn sách được mượn thường xuyên nhất trong thư viện là sách dạy nấu ăn. Hầu hết các tủ lạnh của tù nhân đều chứa đầy đồ uống sữa chua và pho mát. Một cặp tù nhân là vợ chồng nói rằng đã tăng cân kể từ khi thụ án tại đây.

Vào lúc 15h, tù nhân được phục vụ bữa chính trong ngày trên một chiếc bàn dành cho 10 người, với đĩa sứ trắng, ly và khăn ăn. Họ có thể vừa ăn vừa xem ti vi. Vài giờ sau, lính canh sẽ mang cho họ thêm những chiếc bánh quế nóng hổi và mứt trong khi họ chơi bài.

Từ 16-17h, tù nhân sẽ bị nhốt trong phòng giam để cai ngục có thời gian nghỉ ngơi. Sau đó tù nhân lại có thời gian tự do trong khuôn viên cho đến khi bị giam lại lúc 20h30.

Nhân viên nhà tù

Nhân viên nhà tù Na Uy sẽ phải hoàn thành khóa học đại học 2 năm, tập trung vào nhân quyền, đạo đức và luật pháp. Tại nhà tù Halden có 340 nhân viên (bao gồm cả giáo viên và nhân viên y tế) nhưng chỉ có 245 tù nhân nam.

Nhân viên được khuyến khích hòa nhập với các tù nhân, nói chuyện, tư vấn, ngăn chặn những hành vi phạm tội. Đặc biệt tù nhân được đảm bảo có nhà ở và công việc khi ra tù, được khuyến khích duy trì mối quan hệ tốt với gia đình.

Sự lịch sự giữa nhân viên và tù nhân có thể nhận thấy ở mọi nơi. Các tù nhân mới không biết tiếng Na Uy sẽ được hỗ trợ phiên dịch. Các vụ bạo lực xung đột giữa cai ngục và tù nhân hầu như không được ghi nhận tại Halden.

Cơ quan Cải huấn Na Uy coi việc duy trì an toàn của nhà tù phụ thuộc vào mối quan hệ cá nhân được phát triển giữa các tù nhân và nhân viên cai tù.

Một tù nhân sống trong khu biệt giam A, nơi anh ta phải ngồi tù 1 năm vì tội lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên, bày tỏ sự kính trọng đối với nhân viên nhà tù: "Những người làm việc ở đây không coi thường bạn". 

100% tù nhân sẽ được trả tự do

Nguyên tắc này được điều chỉnh một phần bởi đặc điểm chính của hệ thống tuyên án của Na Uy, không có án chung thân và quy định thời hạn ngồi tù tối đa là 21 năm.

"Tất cả những người bị giam giữ trong các nhà tù Na Uy sẽ được trả tự do. Chúng tôi không nghĩ rằng việc đối xử tệ với tù nhân sẽ khiến họ trở thành một người tốt hơn khi tái hòa nhập với xã hội. Chúng tôi tập trung nhiều hơn vào phục hồi nhân phẩm. Đã lâu rồi chúng tôi không có các vụ đánh nhau giữa các tù nhân. Chính tòa nhà này khiến con người trở nên nhẹ nhàng hơn", ông Are Hoidal, Giám đốc nhà tù Halden, nêu quan điểm.