Các bộ đối đầu, doanh nghiệp hứng chịu

Trong khi một bên nhất mực cho rằng đó là “Xe chở người” thì bên còn lại khăng khăng “Xe tải”!

Cái lý của Bộ Tài chính

Khởi nguồn từ công văn số 3744/THCQ-GSQL ngày 26/6/2009, Tổng cục Hải quan khẳng định qua công tác kiểm tra sau thông quan “phát hiện một số doanh nghiệp nhập khẩu ô tô có kiểu dáng xe du lịch loại 5 chỗ ngồi hiệu Kia Morning và Daewoo Matiz, doanh nghiệp khai là “xe ô tô tải Van 2 chỗ ngồi”, hợp đồng nhập khẩu, hoá đơn thương mại, vận tải đơn... đều thể hiện là Kia Morning Van, Daewoo Matiz Van. Tuy nhiên điều khiến cơ quan này nghi ngờ là xe có 5 cánh cửa, toàn bộ khung xe, các góc độ trước sau, trái, phải, kích cỡ lốp, chiều dài cơ sở, vết bánh trước, vết bánh sau....hoàn toàn giống hệt ôtô chở người 5 chỗ hiệu Kia Morning và Daewoo Matiz. Xe có 4 loa ở 4 cánh cửa và toàn bộ phần táp-lô tính từ hàng ghế ngồi phía trước có kết cấu giống hệt xe ô tô chở người loại 5 chỗ nêu trên.

Tiếp đến tại công văn số 12392/BTC-TCHQ, Bộ Tài chính khẳng định các xe khai là xe tải Van có đầy đủ các đặc điểm của xe chở người. Đặc biệt, Bộ Tài chính khẳng định Tổng cục Hải quan đã xác minh các loại xe trên tại Kia Motor và Daewoo Hàn Quốc và trong văn bản trả lời, hãng Kia khẳng định không sản xuất, không xuất khẩu xe Kia Morning Van, đề nghị Việt Nam cấm nhập khẩu; hãng Daewoo cho biết có sản xuất Matiz Van nhưng để tiêu dùng trong nước, không xuất khẩu.

“Một loạt giấy huỷ đăng ký xe tại Hàn Quốc (do doanh nghiệp được kiểm tra cung cấp) cũng xác định các xe nhập khẩu là xe chở người. Như vậy, kết quả kiểm tra, kết quả xác minh đã khẳng định các xe trên không phải là xe tải Van như khai báo, mà là xe chở người loại 5 chỗ” - Công văn này khẳng định. Từ đó, Bộ Tài chính yêu cầu Cục Hải quan TP. Hải Phòng ấn định thuế theo mức thuế đối với xe chở người loại 5 chỗ với các xe các doanh nghiệp khai là xe Van 2 chỗ, tải trọng 300kg.

Trong công văn số 6109/BTC-TCHQ ngày 14/5/2010 gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính tiếp tục khẳng định và mở rộng các thông tin nêu trên, trong đó có việc dẫn chứng chú giải năm 2006 của Công ước HS của Tổ chức Hải quan thế giới, khẳng định các loại xe được khai là xe Van phải được phân loại là xe chở người.  Bộ cũng khẳng định Cục đăng kiểm Việt Nam có cấp 2 giấy chứng nhận đăng ký xe của Hàn Quốc (được Cục xác nhận là xe tải Van loại 2 chỗ) nhưng khi dịch công chứng 2 giấy này lại cho thấy cơ quan thẩm quyền Hàn Quốc xác định là “xe chở người” hoặc “xe khách loại nhẹ”.

Bộ này thừa nhận ách tắc hiện nay không phải là thuế, mà là sự không thống nhất giữa thuế do cơ quan Hải quan thu (là xe chở người) và giấy tờ xe do Cục Đăng kiểm cấp (là xe tải Van). “Ách tắc ở khâu đăng kiểm dẫn đến ách tắc ở các khâu tiếp theo là hoàn thành thủ tục hải quan, truy thu thuế và đăng ký lưu hành” - Bộ Tài chính khẳng định. Bộ này cũng đề nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT chỉ đạo Cục đăng kiểm cấp giấy chứng nhận chất lượng cho loại xe này là xe chở người.

Cục Đăng kiểm “phản pháo”

Trước ý kiến của Bộ Tài chính gửi Thủ tướng về việc xử lý các loại xe Van đang bị “ách tắc ở khâu đăng kiểm”, Cục Đăng kiểm đã có công văn số 684/ĐKVN gửi Bộ Giao thông Vận tải trình bày những vấn đề liên quan.

Tại công văn do Cục trưởng Trịnh Ngọc Giao ký ban hành ngày 21/5/2010 này, Cục đăng kiểm khẳng định để giảm chi phí sản xuất, đa dạng hoá sản phẩm và mở rộng thị trường, các hãng ô tô trên thế giới đã cho ra đời các loại xe Van dùng vào việc chở hàng hoặc chở người được sản xuất trên cùng một loại xe cơ sở, giống nhau về kiểu dáng, về thông số kỹ thuật nhưng có kết cấu bên trong khác nhau, phù hợp với mục đích, công năng sử dụng.

Tuy nhiên khoang phía sau xe có cấu tạo khác hẳn xe 5 chỗ, với thanh chắn chia khoang chở người với khoang chở hàng, bệ đỡ chở hàng...

Cục Đăng kiểm cho biết, nhờ những ưu điểm của mình, xe tải Van đã trở thành một loại xe phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Tại Hàn Quốc, các ô tô tải Van nhãn hiệu Kia Morning và Daewoo Matiz đã được sản xuất và lưu hành rộng rãi từ nhiều năm nay, và bắt đầu được nhập về Việt Nam từ năm 2007. Tại Việt Nam, một số liên doanh cũng sản xuất ô tô tải Van như Sprinter, Hiace, Transit... và đặc biệt là Spark của Vidamco có kiểu dáng và kết cấu hoàn toàn giống ô tô tải Van Daewoo Matiz nhập khẩu trực tiếp từ Hàn Quốc.

Về căn cứ xác định ô tô Van, Cục đăng kiểm căn cứ vào Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7271:2003 do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành; căn cứ vào các tài liệu kỹ thuật, catalog được chính các nhà sản xuất ô tô xuất bản, công bố; căn cứ vào kết cấu nguyên bản của xe khi kiểm tra thực tế.

Thanh chắn cả ở giữa xe và ở cánh cửa sau của xe. Cánh sau không có tay nắm để đóng cửa từ bên trong.

Cục đăng kiểm khẳng định, theo catalog cả nhà sản xuất cũng như kết quả kiểm tra thực tế cho thấy có sự khác biệt rõ rệt về kết cấu khoang chở hàng giữa ô tô tải Van nhãn hiệu Kia Morning và Daewoo Matiz so với ôtô chở người 5 chỗ ngồi. Chỉ cần có sự thay đổi nhỏ nhằm chuyển đổi các loại xe này đều có thể nhận biết dễ dàng mà không cần có chuyên môn sâu về kỹ thuật ôtô.

Ngoài ra, Cục đăng kiểm cũng dẫn chứng kết quả giám định của Viện Khoa học Hình sự - Bộ Công an - khẳng định ngoài hình dáng bên ngoài giống nhau, kết cấu bên trong xe khác hẳn nhau, các kết cấu của xe là nguyên bản, phù hợp với sản xuất hàng loạt; không phải được hoán cải từ xe Matiz 5 chỗ...

“Việc Bộ Tài chính đề nghị thay đổi tên loại xe ô tô tải Van có 2 chỗ ngồi, có khoang chở hàng phía sau - đúng theo thiết kế nguyên bản của nhà sản xuất - đã được quy định trong Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7271:2003 thành ô tô chở người, loại 5 chỗ như đề nghị của Bộ Tài chính là thiếu cơ sở pháp lý, chưa phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành và thực tế xe được kiểm tra. Làm như vậy sẽ gây khó khăn cho nhiều cơ quan khi phải xử lý các vấn đề phát sinh...” - Công văn của Cục Đăng kiểm khẳng định.

Doanh nghiệp tiến thoái lưỡng nan

Cho tới thời điểm này, trước sự không thống nhất giữa các cơ quan chức năng, các doanh nghiệp nhập khẩu xe Van hiệu Kia Morning và Daewoo Matiz đang rơi vào cảnh khóc dở mếu dở. Ngoài thiệt hại về kinh tế ước tính trên 34 tỷ đồng, các doanh nghiệp còn không biết nên làm thế nào, bởi nếu họ chấp thuận nộp thuế theo truy thu của Bộ Tài chính, thì xe cũng không thể đăng ký được do Hải quan ghi là xe chở người 5 chỗ, còn Đăng kiểm ghi là xe tải Van 2 chỗ. Việc chấp thuận này cũng đồng nghĩa với việc họ thừa nhận đã cố tình gian lận trong kinh doanh, vi phạm pháp luật. Ngược lại, nếu doanh nghiệp không nộp thuế sẽ chịu các hình thức cưỡng chế, truy thu...

Theo Hữu Thọ

VnMedia