Trong suốt lịch sử 50 năm, xe Mini đã được khai thác theo nhiều kiểu, từ xe chở hàng đến xe quân đội, và thậm chí là “toan vẽ” cho giới nghệ sỹ thể hiện ý tưởng. Đã có không biết bao nhiêu blog và tạp chí có bài ca ngợi xe Mini. Hiện nay trên mạng xã hội ảo Facebook có hơn 450 nhóm hâm mộ Mini, với tổng số fan lên tới 166.400. Tuy nhiên, sự yêu mến ấy không xuất hiện ngay từ khi những chiếc Mini đầu tiên ra mắt vào năm 1959. Hai mẫu xe đầu tiên, Austin Seven và Morris Mini-Minor, không có đài. Táp-lô chỉ có 3 mặt đồng hồ: đo tốc độ, đo quãng đường xe chạy và đo bình nhiên liệu. Ngay cả hệ thống sưởi, một tiện nghi được coi là thiết yếu của ô tô ở xứ lạnh như Anh quốc, cũng không phải là trang bị tiêu chuẩn. Tất cả các biện pháp cắt giảm đến mức tối thiểu này khiến xe Mini có tới 80% diện tích sàn xe phục vụ người ngồi. Đó là lý do vì sao chiếc xe nhỏ bé này - dài 3m, rộng 1,23m và cao 1,23m - đủ chỗ cho 4 người lớn ngồi và cả hành lý.
Hãy cùng nhìn lại chặng đường 50 năm của Mini để xem vì sao mẫu xe này lại trở thành niềm tự hào của người dân Anh quốc, giống như Rolls-Royce hay bộ tứ huyền thoại The Beatles:
1959: Những chiếc xe đầu tiên xuất xưởng
Hai mẫu xe Mini đầu tiên xuất xưởng từ hai nhà máy khác nhau. Mẫu Austin Seven được sản xuất tại nhà máy Longbridge, ở Birmingham, còn mẫu Morris Mini-Minor tại nhà máy Cowley ở Oxford.
Mini không có được thành công ngay từ khi mới ra mắt. Trong năm đầu tiên, 1959, chỉ có chưa đến 20.000 xe xuất xưởng.
Những năm 1960: Sự lựa chọn của người đưa hàng
Năm 1960, sau khi nhà thiết kế xe Mini thuyết phục được Nữ hoàng Elizabeth lái một chiếc Mini, doanh số của mẫu xe này bắt đầu tăng. Ngay trong năm đó, doanh số đạt 116.000 chiếc.
Trong số những khách hàng đầu tiên khám phá ra thế mạnh của mẫu xe Morris Mini van nhỏ nhắn chính là những người đưa hàng. Họ nhận thấy kích thước xe lý tưởng cho việc luồn lách trong các con phố nhỏ. Chẳng bao lâu sau, những chiếc xe van nhỏ nhắn của Mini còn được Bưu điện Anh khai thác. Hơn một nửa triệu chiếc Mini van đã được tiêu thụ.
1961: Cha đẻ của Mini
Sir Alec Issigonis (ảnh trên chụp năm 1961), nhà thiết kế xe Mini, ban đầu được British Motor thuê thiết kế một mẫu xe giá rẻ, tiết kiệm nhiên liệu. Yêu cầu quan trọng nhất của công ty là thiết kế làm sao để tiết kiệm tối đa diện tích bên trong xe. Chính yêu cầu này dẫn đến một bước ngoặt về kỹ thuật cơ khí: một chiếc ô tô dẫn động cầu trước với động cơ đặt ngang, dành chỗ cho hộp số bên dưới.
1961: Đường đến thành côngTrong nỗ lực tìm kiếm một chiếc xe có thể cạnh tranh với Lotus Elite - tên tuổi lừng lẫy trên các đường đua của Anh thời đó, nhà sản xuất xe đua John Cooper đã thỏa thuận hợp tác với British Motor để cho ra đời mẫu xe Cooper tính năng vận hành cao hơn, và thăm dò thị trường với 1.000 chiếc.
Mẫu xe này, ban đầu được gọi là Austin Seven Cooper, có tốc độ tối đa 135km/h, so với tốc độ 120km/h của xe Mini. Mẫu Cooper mới cũng được lắp bộ phanh tốt hơn, cho phù hợp với công suất động cơ cao hơn.
1961: Tham gia phân khúc xe bán tải
Mẫu Morris Mini Pickup, với thân xe được gia cố chắc hơn, ra đời vào năm 1961. Thay vì sử dụng kiểu lưới tản nhiệt crôm đắt tiền, British Motor đã lắp một bộ khe hút gió bằng kim loại cho khoang động cơ. Mini đã tiêu thụ được gần 60.000 chiếc xe bán tải.
1961: Về nông thôn
Mẫu Austin Mini Countryman, thuộc thương hiệu Estate của Mini nhằm vào đối tượng khách hàng ở nông thôn, có thiết kế hai cửa, với hai cửa hậu thiết kế như cửa nhà kho. Khoảng 108.000 xe Austin Mini Countryman đã xuất xưởng.
1962: “Lên hạng”
Thương hiệu Estate của Mini còn có hai mẫu xe hạng sang: Morris Mini Traveller (ảnh trên) và Morris Minor Estate. Công ty đã xuất xưởng 99.000 chiếc Traveller, sau đó ngừng sản xuất cả hai mẫu Traveller và Countryman vào năm 1969.
1964: Thành công trên đường đua
Mini đã nỗ lực giành vị trí quán quân tại giải Monte Carlo Rally từ năm 1960. Bốn năm sau, tay đua Paddy Hopkirk đã khiến ông chủ John Cooper tự hào khi anh giành chiến thắng tại giải đua khó nhất châu Âu này với một chiếc Cooper S màu đỏ.
1965: “Nhập ngũ”
Mini đã thiết kế một mẫu xe 4 chỗ cho quân đội, nhưng chỉ tồn tại được 4 năm vì gầm xe không đủ cao để sử dụng trong quân đội.
1968: Nét đặc trưng
Một trong những nét đặc trưng của xe Mini là thiết kế táp-lô đơn giản. Công-tơ-mét nằm giữa bảng điều khiển - thiết kế được duy trì đến tận năm 2001, khi Mini trở lại thị trường dưới quyền sở hữu của tập đoàn BMW.
1969: Cải tiếnSau khi British Motor sáp nhập với Leyland Motor vào năm 1968, công ty mẹ British Leyland lên kế hoạch cải tiến xe Mini.
Mẫu Mini Clubman (đứng đầu trong ảnh) ra đời nhằm thay thế các mẫu Riley và Wolseley, còn mẫu Mini 1275 GT (giữa) nhằm thày thế một phiên bản của Mini Cooper. Trong khi đó, mẫu Mini Clubman Estate (sau) thay thế cho các xe Countryman và Traveller.
1969: Tước Hiệp sĩ cho người sáng tạo ra MiniSir Alec, cha đẻ của xe Mini, đã được phong tước Hiệp sĩ vì đóng góp của ông cho ngành công nghiệp ô tô. Ông nghỉ hưu năm 1971, nhưng vẫn tiếp tục làm việc cho công ty với tư cách cố vấn, cho tới trước khi ông mất vào năm 1982 chỉ một thời gian ngắn.
Đáng buồn thập niên 70, Mini dần rơi vào thời kỳ doanh số sụt giảm, và đến thập niên 80 thì ngừng sản xuất đại trà. Quyền sở hữu hãng Mini cuối cùng thuộc về tập đoàn Rover. Đến năm 1994, BMW mua Rover và sở hữu luôn Mini.
Còn tiếp
Nhật Minh
Theo Business Week