Gỡ vướng để không còn phải "cầm tay chỉ việc" cho cán bộ, công chức xã

Một số cán bộ xã còn lúng túng với nhiệm vụ mới

Trình bày kiến nghị sau gần một tháng triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, lãnh đạo nhiều Sở Nội vụ thừa nhận đâu đó vẫn còn sự lúng túng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã khi đảm nhiệm khối lượng công việc mới.

Tại Nghệ An, Giám đốc Sở Nội vụ Nguyễn Viết Hưng chia sẻ, nhiều cán bộ cấp xã hiện nay còn bỡ ngỡ, chưa quen với nhiệm vụ được giao.

"Phòng Văn hóa - Xã hội cấp xã nay phải làm nhiệm vụ của cả lĩnh vực Nội vụ. Một số công chức chưa làm công việc tổ chức bộ máy bao giờ, với nhiệm vụ mới này, bước đầu họ cũng rất bỡ ngỡ. Chúng tôi buộc phải xuống tận cơ sở, cầm tay chỉ việc, không còn cách nào khác", ông nói.

Theo ông Hưng, Sở đã thành lập 5 tổ công tác, mỗi tổ khoảng 9-10 người, trực tiếp đến các xã để tháo gỡ khó khăn ngay tại chỗ.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại Hà Nội. Bà Nguyễn Thị Liễu, Phó giám đốc Sở Nội vụ cho biết, khi thực hiện sáp nhập, một số cán bộ thuộc cấp xã cũ gần như "trắng" về chuyên môn vì yêu cầu công việc mới hiện nay rất khác. 

"Có đồng chí từng là lãnh đạo đoàn thể, nhưng khi vào bộ máy chính quyền thì mọi thứ đều mới. Chúng tôi kiến nghị Bộ sớm ban hành đề cương tập huấn về kỹ năng, tình huống và nghiệp vụ chuyên sâu. Đây phải là ưu tiên hàng đầu", bà nhấn mạnh.

Việc tổ chức lại bộ máy cũng kéo theo khối lượng công việc tăng mạnh. Giám đốc Sở Nội vụ Nghệ An nhận định: "Chủ tịch UBND xã hiện nay phải kiêm nhiệm cả phần việc của chủ tịch huyện và xã trước đây, trong khi bộ máy giúp việc lại vừa thiếu người, vừa thiếu chuyên môn. Có nơi thừa cán bộ, nơi khác lại thiếu nghiêm trọng, đặc biệt trong các lĩnh vực như địa chính, công nghệ thông tin, tài chính, đất đai". 

Tại Lâm Đồng, lãnh đạo Sở nêu ra một trường hợp điển hình là một chuyên viên từng tinh thông chuyên môn tại cấp tỉnh, nhưng khi về xã - nơi được chuyển giao về hơn 1.000 thủ tục hành chính - cũng gặp nhiều khó khăn ban đầu, do phải kiêm nhiệm quá nhiều đầu việc.

Nhiều nhiệm vụ trước đây thuộc cấp huyện, nay được phân cấp về xã, nhưng đội ngũ công chức xã chưa được đào tạo bài bản nên gặp nhiều lúng túng trong xử lý.

Tạm thời "chia lửa", chờ khung đào tạo

Một số địa phương đã chủ động tìm giải pháp. Tại Đà Nẵng, lãnh đạo Sở Nội vụ cho biết đã phối hợp với VNPT, các trường đại học công nghệ thông tin và đội ngũ thanh niên tình nguyện để hỗ trợ vận hành hệ thống mới ở cấp xã.

"Sinh viên năm cuối và lực lượng tình nguyện đã góp phần hỗ trợ đáng kể về công nghệ thông tin trong giai đoạn đầu triển khai", lãnh đạo Sở cho biết.

Lâm Đồng cũng thành lập các đoàn công tác từ cấp sở, ngành đến tận xã để hướng dẫn trực tiếp.

"Nói là cầm tay chỉ việc có thể khiến anh em chạnh lòng, nhưng đây là việc cần thiết trong giai đoạn đầu đầy khó khăn và bỡ ngỡ", đại diện lãnh đạo tỉnh nêu quan điểm.

Tỉnh đã đề xuất biệt phái 408 cán bộ, công chức từ các sở ngành về xã trong thời gian 3-6 tháng.

Tuy nhiên, lãnh đạo các địa phương đều khẳng định đây chỉ là giải pháp tình thế. Điều cần thiết hơn là Bộ Nội vụ sớm ban hành khung chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu mới.

Giám đốc Sở Nội vụ Đà Nẵng nhấn mạnh: "Bây giờ mới là lúc tổ chức bộ máy hiệu quả. Cốt lõi vẫn là con người. Vì vậy, cần sớm nâng cao năng lực cho cán bộ xã để mô hình chính quyền 2 cấp vận hành thuận lợi hơn".

Trước những kiến nghị này của các địa phương, ông Nguyễn Quang Dũng, Vụ trưởng Vụ Công chức - Viên chức (Bộ Nội vụ), đề nghị các tỉnh rà soát năng lực cán bộ.

"Nếu cần đào tạo, hãy đề xuất gửi về Bộ. Với các vị trí yêu cầu chuyên môn sâu, có thể ký hợp đồng theo Nghị định 173 để đảm bảo công việc", ông nói.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định cần tăng cường tạm thời đội ngũ có chuyên môn sâu cho cấp xã. Bà nhấn mạnh: "Phải đánh giá công khai, dân chủ, chính xác đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã để cơ cấu lại và nâng cao chất lượng. Đặc biệt, cần có chính sách giữ chân những người có năng lực".

Bộ trưởng cho biết Bộ sẽ tham mưu để ban hành nghị định về áp dụng KPI đánh giá cán bộ, công chức. Tuy nhiên, hệ thống tiêu chí phải dựa trên thực tiễn và phù hợp với đặc thù từng địa phương. Đồng thời, cần quan tâm đầy đủ đến điều kiện sống, tư tưởng của cán bộ khi điều chuyển về trung tâm hành chính mới.

Theo Bộ trưởng Nội vụ, đây là giai đoạn với nhiều yếu tố mới, những khó khăn là khó tránh khỏi.

"Quan trọng là nhận diện đúng vấn đề, tìm giải pháp phù hợp và cùng nhau tháo gỡ. Bộ Nội vụ sẽ sát cánh cùng các địa phương", bà cam kết.

Trước mắt, Bộ trưởng đề nghị các địa phương phát huy tinh thần học hỏi lẫn nhau, chia sẻ kinh nghiệm để mô hình mới không bị gián đoạn.

"Hà Nội, Nghệ An, Quảng Ninh, Đà Nẵng và một số địa phương khác đã có những chính sách riêng để vận hành bộ máy. Cần chia sẻ kinh nghiệm để mỗi nhiệm vụ đều có cơ quan chủ trì rõ ràng, tránh chồng chéo, xung đột", Bộ trưởng nêu giải pháp.