Người trẻ Việt quyết định sẽ nghỉ hưu sớm: Vì sao?

"Nghỉ hưu sớm" chính xác là gì?

Những năm gần đây, Gen Z (thế hệ sinh ra từ năm 1997 đến 2012) trên thế giới, trong đó có Việt Nam có xu hướng ủng hộ trào lưu FIRE. Thế hệ trẻ cảm thấy nếu như không có sự chuẩn bị cho "túi tiền" của mình thì với một số tiền lương cố định, họ sẽ phải làm việc đến tuổi nghỉ hưu mà không có bất kỳ khoản dư nào để làm những việc mình thích.

Những người sống theo FIRE chủ yếu trả hết nợ và cắt giảm các chi tiêu không cần thiết nhưng vẫn duy trì chi phí sinh hoạt tối thiểu. Hơn ai hết, họ hiểu rằng việc tiết kiệm quá mức gây ảnh hưởng đến sức khỏe hay công việc, qua đó làm giảm thu nhập chỉ khiến kế hoạch tự do tài chính khó đạt được hơn.

Mặc dù vậy, nhiều bạn trẻ ngộ nhận việc ăn bám bố mẹ, dựa vào nhà ở có sẵn hay không tính các chi phí sinh hoạt chung cùng gia đình để đạt được FIRE. FIRE là lối sống độc lập về tài chính, tiết kiệm và gia tăng thu nhập để nghỉ hưu sớm chứ không phải ỷ lại vào điều kiện gia đình nhằm đạt được mục đích đó.

Với một số người trẻ trên thế giới, dù nghỉ hưu sớm nhưng vẫn tích cực làm việc, đóng góp cho xã hội. Họ đạt được tự do tài chính là nhờ kết hợp tiết kiệm lẫn đầu tư, làm giàu cho bản thân chứ không tằn tiện quá mức cho những nhu cầu cá nhân, để rồi gặp rắc rối về sức khỏe hay rơi vào tình trạng lười biếng.

Từ tháng 7 năm nay, Thu Hương (27 tuổi, Hưng Yên) đã chính thức nghỉ hưu với một chiếc xe đạp, một tấm thảm yoga, một chiếc iPad, một chiếc điện thoại và tài khoản tiết kiệm hơn một trăm triệu đồng. Hương vẫn làm đồ handmade, vẫn dạy tiếng Trung như một công việc bán thời gian để kiếm thêm thu nhập.

"Giống như phần lớn mọi người, tôi cũng từng nghĩ rằng phải nỗ lực, phấn đấu làm việc để báo hiếu cha mẹ, cống hiến cho xã hội, giúp đỡ mọi người. Sau 5 năm đi làm ở ngân hàng, tôi đã tích lũy được một ít tiền để giúp bố mẹ xây nhà và tiết kiệm cho bản thân. Nhưng rồi cuộc sống cho tôi nhiều bài học. Tôi nhận thấy những thứ đó không đem lại niềm vui chân thật lâu dài. Tôi muốn dành thời gian rèn luyện, phát triển đời sống nội tâm nhiều hơn", Thu Hương bày tỏ.

Tự chủ kinh tế không chỉ để thỏa mãn nhu cầu cá nhân mà còn là yêu cầu của xã hội

Bạn Đỗ Tuấn Anh, sinh năm 2000, cho biết: "Mình không thích những công việc cố định cũng như không muốn phải chạy khắp nơi xin việc. Vì vậy, kinh doanh tự do là sự lựa chọn phù hợp để mình thu về một nguồn tài chính trong khi vẫn có thể hoàn thành chương trình học tập". Ngoài ra, Tuấn Anh còn đang là mẫu ảnh cho một số thương hiệu.

Chàng trai chia sẻ "Với những dự án kinh doanh sắp tới, mình hy vọng sẽ sớm tự chủ tài chính cá nhân. Khi đã có kinh tế ổn định, mình nghĩ rằng việc nghỉ hưu sớm đối với mình là sự lựa chọn. Sau đó, mình vẫn sẽ thử sức với những điều mới mẻ khác để tạo nên nhiều giá trị mới cho bản thân cũng như cho xã hội".

Giống như Tuấn Anh, với sở thích kinh doanh của mình, bạn Nguyễn Diệu Thảo, sinh viên chuyên ngành Kinh doanh Quốc tế - Đại học FPT Hà Nội đã tự tập tành bán hàng từ năm nhất. Theo Diệu Thảo, trong thời đại hội nhập như hiện nay, độc lập tài chính rất quan trọng với Gen Z khi áp lực cạnh tranh ngày càng cao. Do đó, việc người trẻ tự chủ kinh tế không chỉ để thỏa mãn nhu cầu vật chất cá nhân mà còn là yêu cầu của xã hội.

Trong tương lai, Diệu Thảo dự định nghỉ hưu ở độ tuổi 45. "Sau khi đã có kinh tế ổn định mình muốn dành nhiều thời gian cho gia đình cũng như tận hưởng cuộc sống", Thảo nói.

Nghỉ hưu sớm chính là tạo cơ hội cho thế hệ trẻ hơn

Bạn Nguyễn Phương Trang, sinh viên khoa Đào tạo Quốc tế - Đại học Ngoại thương lựa chọn đầu tư chứng khoán và kinh doanh online để có thêm thu nhập. Qua trải nghiệm trong hai lĩnh vực, Phương Trang nhận thấy mỗi phương pháp đều có những điểm mạnh riêng.

"Thị trường chứng khoán cho mình một cái nhìn vĩ mô về nền kinh tế Việt Nam trong khi bán hàng online giúp mình nắm bắt được các xu hướng của ngành bán lẻ cũng như hiểu được tâm lý khách hàng. Lựa chọn theo phương thức kiếm tiền nào còn phụ thuộc vào định hướng tương lai của mỗi người và nhiều yếu tố khác nhau.

"Hiện tại, mình đang làm chủ kinh tế cá nhân và mình cực kỳ ủng hộ việc gen Z có mong muốn tự chủ tài chính. Việc sớm đi đến sự độc lập giúp các bạn trưởng thành hơn, có được nhiều kinh nghiệm sống và từ đó có thể dễ dàng thích ứng với nhiều điều kiện công việc khác nhau. Tuy nhiên, đối với mình, tự do tài chính không hoàn toàn là tách ra khỏi bố mẹ. Mình thường xuyên tận dụng những mối quan hệ sẵn có của gia đình để học hỏi nhiều hơn cũng như tạo cơ hội cho công việc kinh doanh của mình", cô bạn chia sẻ.

Phương Trang cho biết, tiêu chuẩn của bạn về "kinh tế ổn định" rất cao, nên nếu có thể đạt được mục tiêu bản thân đề ra thì chắc chắn Trang sẽ chọn việc nghỉ hưu sớm và tận hưởng những thành quả mà mình đã đạt được. Trang cảm thấy việc nghỉ hưu sớm chính là tạo cơ hội cho thế hệ trẻ hơn. "Mình nghĩ là đến một thời điểm thích hợp, chúng ta nên lùi về sau để nhường ánh sáng sân khấu cho lớp trẻ kế cận", cô bạn đưa ra quan điểm.

Trên thế giới, theo cuộc khảo sát của Northwestern Mutual, sự bùng phát của đại dịch Covid-19 đã khiến 35% người Mỹ đã thay đổi tuổi nghỉ hưu mong muốn của họ. Trong đó, 24% có kế hoạch nghỉ hưu muộn hơn dự kiến, 11% mong muốn được nghỉ hưu sớm hơn.

Đáng chú ý, cuộc khảo sát cho thấy hai thế hệ trẻ nhất trong nhóm tuổi lao động đều bày tỏ kỳ vọng được nghỉ hưu trước tuổi 60. Theo GOBankingRates, tỷ lệ Gen Z muốn nghỉ hưu sớm là 59,4%, Gen Y là 59,5%. Nhìn chung, độ tuổi trung bình người trẻ muốn nghỉ hưu tại Mỹ giảm nhẹ từ 63,4 xuống 62,6.