Ban cố vấn Đường lên đỉnh Olympia lên tiếng về đáp án gây tranh cãi

Cùng ngày diễn ra trận Chung kết Đường lên đỉnh Olympia, chương trình đã đăng tải một bài đính chính trên fanpage chính thức, xin lỗi về đáp án sai trong một câu hỏi bằng tiếng Anh, khiến thí sinh Bùi Anh Đức - THPT Chuyên Sơn La bị trừ điểm oan. Sau khi chương trình đính chính, Anh Đức được cộng thêm 45 điểm, không thay đổi về thứ hạng kết quả chung cuộc.

Tối ngày 3/10, chương trình Đường lên đỉnh Olympia tiếp tục ra thông báo trên fanpage chính thức, giải đáp về những đáp án gây tranh cãi trong trận Chung kết diễn ra ngày 2/10.

Theo đó, hai trang văn bản mà chương trình đưa ra có nội dung: "Giải đáp của ban cố vấn về một số câu hỏi trong Chung kết Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 22".

Chương trình Đường lên đỉnh Olympia cho biết, đã nhận được ý kiến thắc mắc của quý vị khán giả về một số câu hỏi trong cuộc thi Chung kết Đường lên đỉnh Olympia năm 22, diễn ra sáng 2/10/2022.

Bởi vậy, chương trình đã làm việc với thành viên Ban cố vấn là nhà sử học Lê Văn Lan để cung cấp thông tin đến khán giả.

Phần thi về đích của thí sinh Bùi Anh Đức, trường THPT Sơn La, tỉnh Sơn La

Chương trình đã hỏi: Dân gian có những câu: "Chu tri rành rành/ Cái đanh nổ lửa/ Con ngựa đứt cương/ Ba vương tập đế/ Cấp kế đi tìm/ Hú tim bắt ập". Ở đây, "ba vương" là ba vị vua nào?

Đáp án của chương trình: Hiệp Hòa, Kiến Phúc và Hàm Nghi.

Theo nhà sử học Lê Văn Lan, trong sách Kinh Thi Việt Nam (Nxb Tri thức - được thực hiện theo ấn bản Kinh Thi Việt Nam của Hàn Thuyên xuất bản cục 1941 - 1945), tác giả Trương Tửu có đoạn viết về những câu này như sau:

"Chu tri rành rành: nghĩa rằng bá cáo cho mọi người đều biết.

Câu thứ hai là: Cái đanh nổ lửa nói về việc quân đội pháp bắn súng vào cửa đà nẵng.

Câu thứ ba là: Con ngựa đứt cương chỉ sự băng hà của vua Tự Đức và sự rối loạn của triều đình lúc bấy giờ.

Hồi đó bọn Tường Thuyết chuyên quyền giết hại nhiều người trung trực. Chúng dám làm trái cả di chúc của tiên vương, bỏ Dục Đức vào ngục tối, lập Hiệp Hòa làm vua. Sau chúng lại giết Hiệp Hòa đem Kiến Phúc thay vào. Rồi chúng lại giết Kiến Phúc tôn Hàm Nghi lên ngôi báu. Ba ông vua kế tiếp nhau như thế nên mới có câu: ba vương lập đế.

Đến triều vua Hàm Nghi thì Thuyết nổi lên bài Pháp bị thất bại phải đem vua đi trốn. Một mặt quân đội Pháp lo dẹp loạn, một mặt tìm kế bắt Hàm Nghi cho yên lòng dân. Vì thế mà có câu: Cấp kế đi tìm".

Nhà sử học Lê Văn Lan xác nhận lại: việc phế - lập ba vua trên diễn ra trong khoảng một năm chứ không phải trong vòng chưa đầy 4 tháng.

Do đó, đáp án "Hiệp Hòa, Kiến Phúc, Hàm Nghi" là không sai.

Phần thi Về đích của thí sinh Vũ Bùi Đình Tùng, THPT Chuyên Trần Phú, Hải Phòng

Chương trình đã hỏi: Tấm bản đồ địa lí nào của nước ta về khoảng năm 1838, có ghi hai tên "Hoàng Sa" và "Vạn Lý Trường Sa" thuộc lãnh thổ Việt Nam?

Đáp án của chương trình: Đại Nam nhất thống toàn đồ.

Thí sinh Vũ Bùi Đình Tùng trả lời: Đại Nam thống nhất toàn đồ.

Ngay tại cuộc thi này, nhà sử học Lê Văn Lan đã có giải thích quyết định cho điểm Đình Tùng như sau: Trong tổ hợp từ làm tên của bản đồ này, có hai từ "thống nhất", "nhất thống". Ngôn ngữ thế kỷ XIX gọi đó là nhất thống, tức là thu hết cả về làm một. Còn đến thời đại chúng ta, ngôn ngữ ấy thành ra là "thống nhất"... Nguyên văn thì phải nói "Đại Nam nhất thống toàn đồ". Nhưng tinh thần của "nhất thống" hay "thống nhất" là một và học sinh đã nói được.

Nhà sử học Lê Văn Lan cho biết thêm: Điều quan trọng ở đây, học sinh đã có sự chủ động tìm hiểu, nắm bắt kiến thức về một tấm bản đồ quan trọng, giúp khẳng định chủ quyền không thể chối cãi của Việt Nam với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; câu trả lời đó cũng không làm người nghe hiểu lầm sang một tấm bản đồ nào khác, tránh tầm chương trích cú. Vì vậy học sinh hoàn toàn xứng đáng có điểm và phải được điểm với câu trả lời đã đưa ra.

Trên đây là toàn bộ giải đáp của ban cố vấn chương trình Đường lên đỉnh Olympia.

Ý kiến khán giả

Sau khi chương trình Đường lên đỉnh Olympia đưa ra lời giải thích, khán giả đã có những ý kiến trái chiều, cụ thể là:

Khán giả Nguyễn Hoàng Giang viết: "Ngay trong chương trình nhà sử học Lê Văn Lan đã giải thích ý nghĩa và tinh thần của từ "nhất thống" và "thống nhất" và văn bản trả lời này cũng nói bật được tinh thần mà nhà sử học đã nêu, cho điểm là hoàn toàn chính xác".

Khán giả Vũ Vũ có ý kiến khác: "Quan trọng ở đây là học sinh có sự tìm hiểu", thầy Lê Văn Lan nói. Nhưng có ai đi thi mà không tìm hiểu, thưa thầy. Đáp án chỉ có 1, sai 1 ly cũng không thể chấp nhận.

Khán giả Minh Thanh bình luận: "Gì chứ cái tên thì cần chính xác 100%, câu này không nên cho điểm".

Khán giả Tạ Đức Phúc cho rằng: "Giáo sư công nhận cho điểm chứ không phải chương trình tự quyết, đi phản bác giáo sư ấy chứ chương trình cũng chỉ theo giáo sư thôi".